Η αναπαραγωγή των African Grey Zako μπορεί να γίνει μια δημιουργική και συνάμα επικερδής επαγγελματική δραστηριότητα, αρκεί να υπάρχει γνώση, ψυχική και σωματική ισορροπία για να μπορούμε να καλύπτουμε τις ανάγκες των πουλιών με τον καλύτερο τρόπο.
Στα πτηνά που προορίζονται για αναπαραγωγή πρέπει να προηγηθεί ενδοσκοπική διάκριση φύλου ή εξέταση DNA. Όταν η διάκριση του φύλου γίνεται ενδοσκοπικά, μας παρέχει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τη σεξουαλική ωριμότητα και τη δυνατότητα της αναπαραγωγής.
Η διάκριση φύλου με ανάλυση DNA είναι μία φθηνή, βολική και μη επεμβατική μέθοδος. Προσωπικά, εφαρμόζω μόνο τη μέθοδο DNA, εκτός από ιδιαίτερες, προβληματικές καταστάσεις.
Τα αρσενικά πτηνά συνήθως έχουν μεγαλύτερο κεφάλι και ράμφος, χαρακτηριστικά για τα οποία κάποιοι εκτροφείς είναι περήφανοι και με αυτά καθορίζουν επίσης το φύλο. Αυτή η μέθοδος είναι κατά 50% έγκυρη, αλλά είναι μια μέθοδος που δεν πρέπει να εφαρμόζεται, όταν ο στόχος μας είναι η επιτυχημένη αναπαραγωγή.
Όταν δύο νεαρά πουλιά διαφορετικού φύλου τοποθετηθούν μαζί στον ίδιο χώρο, θεωρητικά μπορούν να γίνουν ζευγάρι χωρίς μεγάλη δυσκολία. Βρίσκονται και τα δύο σε νέο χώρο και νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια με την παρουσία του άλλου πουλιού δίπλα τους. Με τον καιρό, αυτή η σχέση αρχίζει να γίνεται πιο στενή.
Η εμπειρία μας δείχνει ότι οι καλύτεροι γονείς είναι τα πτηνά που δεν είναι πλήρως εξοικειωμένα με τον άνθρωπο, αλλά όχι εντελώς άγρια ώστε να τρομάζουν αδικαιολόγητα όταν βρίσκονται άνθρωποι έξω από το κλουβί τους. Η ηλικία αυτών των πουλιών είναι δύσκολο να καθοριστεί, αφού συνήθως περνούν στην κατοχή του ιδιοκτήτη τους ενηλικιωμένα χωρίς να είναι γνωστή η ακριβής ημερομηνία γέννησής τους.
Ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει η διαδικασία αναπαραγωγής είναι να δίνουμε στα πουλιά αρκετό χρόνο για να γνωριστούν μεταξύ τους, χωρίς να τα ενοχλούμε είτε απασχολώντας τα είτε με την παρουσία μας σε κοντινή απόσταση από το κλουβί τους.
Η αναπαραγωγική ωρίμανση των African Grey ξεκινά από το τρίτο με τέταρτο χρόνο της ζωής τους. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους είναι πολύ ενεργά σε αυτόν τον τομέα και θεωρούνται "παραγωγικά" πουλιά αφού αναπαράγονται σχεδόν μέχρι το τέλος της ζωής τους, το προσδόκιμο της οποίας φτάνει τα 60 με 90 χρόνια.
Η αναπαραγωγή απόλυτα εξημερωμένων African Grey είναι επίσης εφικτή, αρκεί να τους παρέχουμε την ασφάλεια που επιθυμούν να έχουν αυτή την περίοδο. Εάν σκοπεύουμε να αναθρέψουμε τα μικρά τους ταΐζοντας τα στο χέρι, είναι καλό να τα διατηρούμε σε ομάδες καθώς η μεταξύ τους σχέση θα τα βοηθήσει να συνειδητοποιήσουν ότι είναι πτηνά.
Τα απολύτως εξοικειωμένα με τον άνθρωπο νεογέννητα πουλιά που ταΐστηκαν αποκλειστικά στο χέρι, γίνονται σπάνια καλοί γονείς, αφού χάνουν τα άγρια ένστικτα που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν σε αυτόν το ρόλο τους. Το πόσο καλοί γονείς θα μπορέσουν να γίνουν τα πουλιά, εξαρτάται από τον τρόπο που έχουν εκτραφεί και τη σχέση τους με τον εκτροφέα.
Τέλος, η σχέση του ανθρώπου με τα νεογέννητα πτηνά διαφέρει στην περίπτωση των μη εξημερωμένων ή απόλυτα εξοικειωμένων με τον άνθρωπο γονέων, αφού στην πρώτη περίπτωση τα πουλιά γίνονται υπερπροστατευτικά προς τα μικρά τους, όταν υπάρχει παρουσία του ανθρώπου στο χώρο.
Συχνά φωλιάζουν αρκετά ζευγάρια στην ίδια περιοχή αλλά καθένα από αυτά στο δικό του κορμό. Γεννούν τα αυγά τους περίπου 50-60 εκατοστά κάτω από την είσοδο της φωλιάς, στο βάθος του κορμού.
Οι φωλιές τους είναι δύσκολο να εντοπιστούν αφού φροντίζουν ώστε οι είσοδοί τους να μην είναι εύκολα ορατές και να καλύπτονται από πυκνή σκιά και φυλλωσιές. Ποτέ δεν επιλέγουν ανοιχτή, φωτεινή και ηλιόλουστη περιοχή για να φτιάξουν τη φωλιά τους.
Η επιλογή της φωλιάς από εμάς θα πρέπει να γίνεται με βάση τα παραπάνω κριτήρια. Μεγαλύτερη επιτυχία στην αναπαραγωγή έχουμε συνήθως με τη χρήση φωλιάς σχήματος L, 60 εκατοστά ύψος και 60 εκατοστά βάθος.
Δείτε ακόμη: Φωλιές παπαγάλων.
Φτιάχνουμε την είσοδο της φωλιάς με διάμετρο 13 εκατοστών και τοποθετούμε μικρές σκάλες από σύρμα για να μπορούν να αναρριχώνται κατά την είσοδο και έξοδο τους από τη φωλιά. Στο εσωτερικό της φωλιάς βάζουμε περίπου 15 εκατοστά ανεπεξέργαστο πριονίδι.
Τα πουλιά επιλέγουν το πιο βαθύ και απομακρυσμένο σημείο στο εσωτερικό της φωλιάς για να γεννήσουν τα αυγά τους. Η φωλιά πρέπει να τοποθετείται σε ψηλό σημείο στο κλουβί, όχι έντονα φωτισμένο με την είσοδο σχετικά καμουφλαρισμένη με φυσική ή τεχνητή βλάστηση. Επιλέγουμε μία θέση σε χώρο που δεν υπάρχει μεγάλη κίνηση, επειδή το αίσθημα ασφάλειας που θα νιώθουν τα πουλιά πρέπει να είναι υψηλό.
Πριν από χρόνια, ως αρχάριοι επιλέξαμε για την αναπαραγωγή των African Grey μας μεγάλες κλούβες διαστάσεων 120 x 180 x 370 εκατοστά για κάθε ζευγάρι. Τα ζευγάρια είχαν λατρέψει το χώρο τους, έκαναν συνεχώς ασκήσεις αλλά ποτέ δεν φώλιαζαν.
Αλλάξαμε τον τύπο και την τοποθεσία της φωλιάς, αλλάξαμε τη διατροφή τους και καταλήξαμε να έχουμε ευτυχισμένα πουλιά αλλά δεν είδαμε ποτέ μωρά.
Αποφασίσαμε λοιπόν να δοκιμάσουμε μικρότερα κλουβιά και είδαμε με έκπληξη ότι τα περισσότερα από τα πτηνά μας ζευγάρωσαν μέσα σε ένα μήνα! Σήμερα, χρησιμοποιούμε κλουβιά διαστάσεων 180 x 60 x 90 εκατοστά σε βάση ύψους τα 150 εκατοστά από το πάτωμα.
Πολλοί εκτροφείς συνιστούν να μην υπάρχει οπτική επαφή από το ένα κλουβί στο άλλο και να απέχουν τουλάχιστον 60 εκατοστά μεταξύ τους. Όταν τα κλουβιά βρίσκονται σε στενή επαφή μεταξύ τους χωρίς να υπάρχει αδιαφανές χώρισμα, γίνονται συνεχώς τσακωμοί λόγω της αντιπαλότητας που δημιουργεί η έμφυτη τάση των αρσενικών να διατηρούν την εδαφική τους κυριαρχία, μια κατάσταση που οδηγεί στην αποτυχία της αναπαραγωγής.
Το σημείο τοποθέτησης της φωλιάς πρέπει να είναι ασφαλές και σταθερό. Οι πατήθρες είναι απαραίτητες για το ζευγάρι και πρέπει να έχουν από 2 έως 8 εκατοστά διάμετρο. Οι διαφορές στη διάμετρο βοηθούν στην άσκηση των ποδιών των πτηνών.
Εμείς χρησιμοποιούμε πατήθρες τσιμέντου σε κάθε κλουβί για να διατηρείται μικρο το μήκος των νυχιών των πουλιών. Οι Zako χρησιμοποιούν τις πατήθρες και κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος. Συνήθως ζευγαρώνουν πολλές φορές την ημέρα για τρεις με τέσσερις εβδομάδες πριν από το πρώτο τους αυγό.
Το αρσενικό ταΐζει το θηλυκό και χορεύει γι' αυτό ως μέρος μιας ερωτικής τελετουργίας. Κρατά τα φτερά του σε μια περίεργη γωνία και περιστρέφεται σε κύκλο. Μετά από αρκετή ώρα, στρέφεται προς την πλάτη του θηλυκού και ζευγαρώνει. Η γέννηση των αυγών γίνετε περίπου τρεις εβδομάδες μετά την πρώτη επαφή.
Μετά από περίπου 28 έως 30 ημέρες αργότερα, γίνεται η εκκόλαψη. Ο αριθμός των αυγών είναι συνήθως μεταξύ δύο και πέντε. Μία ένδειξη για τον προσδιορισμό της στιγμής της εκκόλαψης είναι όταν παρατηρείται αύξηση της κατανάλωσης τροφής από τους γονείς κατά το τέλος της επώασης.
Ελέγχουμε τους νεοσσούς μια φορά την εβδομάδα. Αν θέλουμε να τους ταΐσουμε στο χέρι με ειδικές τροφές, το κάνουμε περίπου στις 15 έως 21 ημέρες, ανάλογα με το μέγεθος του μικρότερου πουλιού στη φωλιά. Πρέπει να πάρουμε από τη φωλιά όλα τα πουλιά ταυτόχρονα, αφού τα Zako δεν φροντίζουν ένα μόνο μικρό στη φωλιά.
Πρέπει να προσέξουμε τη στιγμή που θα προσπαθήσουμε να πάρουμε τα μικρά από τη φωλιά τους. Οι γονείς African Grey είναι πολύ προστατευτικά πουλιά όταν έχουν μικρά και μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς στην προσπάθειά τους να τα προστατεύσουν.
Πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία απομάκρυνσης των μικρών, να χρησιμοποιήσετε ένα δίχτυ για να απομονώσετε την περιοχή της φωλιάς. Η χρήση γαντιών δεν είναι ιδανική λύση, αφού ακόμη και αν παρέχουν αρκετή προστασία από τραυματισμούς, περιορίζουν την αισθητικότητα των χεριών σας κάτι που μπορεί να προκαλέσει τον κατά λάθος τραυματισμό των μικρών πουλιών.
Τα μικρά πουλιά μοιάζουν στην αρχή με περίεργα πλάσματα που είναι καλυμμένα με ένα λευκό λεπτό στρώμα πούπουλων. Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας της ζωής τους, οι μύες του λαιμού τους είναι αδύναμοι και δεν τους επιτρέπουν να κρατήσουν το κεφάλι τους όρθιο, γι' αυτό και κοιμούνται με το κεφάλι ανάμεσα στα πόδια τους. Έτσι, τα θηλυκά πουλιά γυρίζουν τα μικρά τους ανάσκελα σε τέτοια θέση που να μπορούν να τα ταΐσουν.
Τη δεύτερη εβδομάδα της ζωής τους, αποκτούν μια δεύτερη επίστρωση από χνούδι γκρι χρώματος, ανασηκώνουν το κεφάλι και αρχίζουν να ανοίγουν τα μάτια τους. Τα αρσενικά βοηθούν το ταίρι τους στο τάισμα των μικρών, που πλέον ζητούν τροφή διαρκώς.
Έχω διαβάσει ότι οι γονείς κρύβουν τα μωρά από κάτω τους για να καλύψουν το θόρυβο που κάνουν ζητώντας τροφή και έτσι να τα προστατέψουν από τους θηρευτές.
Μετά τη λήψη από τη φωλιά τη 15-21 μέρα και μέχρι τη συμπλήρωση των οκτώ εβδομάδων περίπου, τα μικρά θα αναπτύξουν πιο πλούσιο πτέρωμα αφού πρέπει να διατηρούνται ζεστά και τρέφονται με τη σύριγγα τρεις φορές την ημέρα. Ως φωλιά χρησιμοποιούμε πλαστικά κουτιά στα οποίο απλώνουμε χαρτί ως υπόστρωμα ή ένα στρώμα από πριονίδι Και τα καλύπτουμε με μια πετσέτα.
Σταδιακά αυξάνουμε την ποσότητα του φαγητού και μειώνουμε τη συχνότητα των γευμάτων. Κατά τη δέκατη περίπου εβδομάδα αρχίζουν να βγαίνουν από τη φωλιά. Έχουν σχετικά καλή αντίληψη του περιβάλλοντος χώρου, καλύτερη σε σχέση με άλλα πουλιά και σε αυτό το σημείο πλέον ξεκινά προσεκτικά η προσπάθεια κοινωνικοποίησης των πουλιών.
Τοποθετούμε τα δαχτυλίδια κάποια στιγμή ανάμεσα στην 18η και 21η ημέρα. Τα μωρά African Grey έχουν μεγάλα πόδια και δάχτυλα γι' αυτό και είναι προτιμότερο να διακινδυνεύσουμε να χάσουμε ένα δαχτυλίδι, παρά να αργήσουμε να το τοποθετήσουμε στο πόδι του χάνοντας την ευκαιρία που μας είχε δοθεί νωρίτερα.
Περισσότερα για τα δαχτυλίδια ταυτότητας των πουλιών.
Για τη διατροφή των πουλιών αργότερα επιλέγουμε τα πέλετς, τα οποία αποτελούν μια πλήρη ισορροπημένη τροφή σε κάθε μπουκιά τους. Με αυτήν τη διατροφή θεωρούμε ότι τα πουλιά καλύπτονται και δεν του χορηγούμε επιπλέον διατροφικά συμπληρώματα.
Ανά διαστήματα, προσθέτουμε στη διατροφή τους μερικούς σπόρους προκειμένου να διατηρήσουν την επαφή τους με αυτούς. Η ποσότητα των σπόρων που χορηγούνται είναι γύρω στο 10% της συνολικής ποσότητας τροφής, το μέγιστο δηλαδή της ποσότητας που έχουμε διαπιστώσει ότι καταναλώνουν.
Εάν αποφασίσετε να χορηγήσετε στα πουλιά μόνο σπόρους, τότε θα πρέπει να τους χορηγείτε λαχανικά ή φρούτα για να συμπληρώσετε τη διατροφή τους.
Σε αυτές τις περιπτώσεις και όπου απαιτείται, δίνουμε στα πουλιά ένα μείγμα που αποτελείται από ίση ποσότητα αποξηραμένων οσπρίων (φασόλια μαυρομάτικα, λευκά φασόλια, φάβα, φακές, κλπ.) και αποξηραμένο καλαμπόκι. Καλύπτουμε αυτό το μείγμα σπόρων με βραστό νερό και το σιγοβράζουμε για να μαλακώσουν.
Σε ένα ξεχωριστό σκεύος μπορούμε να βάλουμε κατεψυγμένα μπιζέλια και καρότα, 2 - 3 μήλα, 1 - 2 πορτοκάλια κομμένα σε κυβάκια. Μπορούμε να προσθέσουμε και άλλα φρούτα και λαχανικά, ανάλογα με την εποχή.
Τα πουλιά χρειάζονται καθημερινά φρέσκο καθαρό νερό σε πλυμένο μπολ. Την τροφή τους την παρέχουμε σε ένα σκεύος διαμέτρου 18 εκατοστών περίπου. Εμείς προτιμούμε τα πήλινα μπολ επειδή είναι βαριά, δεν μπορούν να τα αναποδογύρισουν εύκολα τα πουλιά και καθαρίζονται εύκολα.
Για το νερό χρησιμοποιούμε σκευή της ίδιας διαμέτρου επειδή πολλές φορές τα θηλυκά πτηνά θέλουν να βρέξουν την κοιλία τους σε αυτά τα δοχεία.
Η καλή κυκλοφορία του αέρα στο χώρο εκτροφής είναι απαραίτητη για την απομάκρυνση της σκόνης που δημιουργείται από τα φτερά των Zako.
Το περιβάλλον που ζουν τα πουλιά θα πρέπει να εξασφαλίζει την ηρεμία τους και να μη δημιουργεί καταστάσεις στρες, το οποίο μπορεί να καταστρέψει τις προσπάθειες αναπαραγωγής των πουλιών. Είναι πολύ σημαντικό καθώς η ηρεμία και η συνέπεια στη φροντίδα τους είναι από τους βασικότερους παράγοντες για μια επιτυχημένη αναπαραγωγή.
Πολλοί εκτροφείς έχουν μεγάλη επιτυχία στην εκτροφή των African Grey σε κλειστά εκτροφεία. Αυτό μπορεί να γίνει σε ένα επιπλέον ύπνοδωμάτιο που δεν χρησιμοποιείται, στο υπόγειο, στη σοφίτα ή σε κάποια αποθήκη.
Στο δικό μας κλειστό εκτροφειο τοποθετούμε τα κλουβιά σε δύο ορόφους μέχρι το ταβάνι, για την εξοικονόμηση χώρου. Χρησιμοποιούμε λάμπες Vita Lite τοποθετημένες στο ταβάνι. Στο ταβάνι έχουμε τοποθετήσει επίσης ανεμιστήρες για να διώχνουν τον εσωτερικό αέρα από τα παράθυρα.
Δίνουμε στα πουλιά τροφή και νερό την ίδια ώρα κάθε μέρα. Η είσοδός μας στο χώρο γίνεται χτυπώντας την πόρτα και αναγγέλλοντας την άφιξή μας κάθε φορά με την ίδια φράση: "Γεια σας φιλαράκια, εδώ είμαι έρχομαι".
Μόλις τα πουλιά άκουγαν το χτύπημα της πόρτας αναρριχούνταν στις φωλιές. Εκείνη την εποχή είχαμε μόνο άγρια εισαγόμενα πουλιά, τα οποία έσπαζαν τα αυγά τους στρεσαρισμένα, κάθε φορά που κάποιος πλησίαζε στις κλούβες.
Με τον καιρό είχαν μάθει και αναγνώριζαν τη φωνή και τις φράσεις που άκουγαν και άρχισαν να αποκτούν ένα αίσθημα ασφάλειας που ήταν και λύση του προβλήματος. Μια φαινομενικά ασήμαντη λεπτομέρεια.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε κλειστές εγκαταστάσεις το είχαμε με τη διαχείριση της σκόνης που παράγουν τα πουλιά. Αυτός ήταν και κύριος λόγος που έχουμε μεταφέρει πλέον τις εγκαταστάσεις μας σε εξωτερικό χώρο.
Τα περισσότερα πουλιά μας είναι τα ίδια με αυτά που ξεκινήσαμε, με μερικές ακόμη προσθήκες από μικρά της δικής μας εκτροφής. Ακόμη και στον εξωτερικό χώρο, περιορίζουμε τον έλεγχο των πουλιών στη μία φορά ημερησίως και η άφιξη μας γίνεται ακόμη προφορικά καθώς πλησιάζουμε την είσοδο του χώρου.
Κατά τη διάρκεια της φροντίδας τους, μιλάμε με ήρεμο τόνο στα πουλιά για να ηρεμούν. Είναι εντυπωσιακό όταν τα παλιότερα από τα εισαγόμενα πουλιά απαντούν στην ομιλία μας. Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να διατηρούν την ίδια ασφαλή θέση στη φωλιά τους, κάθε φορά που προσεγγίζουμε το χώρο.
Η αναπαραγωγή των African Grey μπορεί να γίνει μια δημιουργική και συνάμα επικερδής επαγγελματική δραστηριότητα, αρκεί να υπάρχει γνώση, ψυχική και σωματική ισορροπία για να μπορούμε να καλύπτουμε τις ανάγκες των πουλιών με τον καλύτερο τρόπο.
Χρόνο με το χρόνο τα πουλιά αναγνωρίζουν αυτή μας την προσπάθεια και μετά από μια περίοδο προσαρμογής, μας ανταποδίδουν με τον καλύτερο τρόπο τη φροντίδα που λαμβάνουν κάνοντας την ενασχόληση μαζί τους μια πολύ ενδιαφέρουσα δραστηριότητα.
Αφρικανικός γκρίζος παπαγάλος τίμνιχ (Psittacus timneh)
Διάκριση φύλου πριν την αναπαραγωγή
Στα πτηνά που προορίζονται για αναπαραγωγή πρέπει να προηγηθεί ενδοσκοπική διάκριση φύλου ή εξέταση DNA. Όταν η διάκριση του φύλου γίνεται ενδοσκοπικά, μας παρέχει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τη σεξουαλική ωριμότητα και τη δυνατότητα της αναπαραγωγής.Η διάκριση φύλου με ανάλυση DNA είναι μία φθηνή, βολική και μη επεμβατική μέθοδος. Προσωπικά, εφαρμόζω μόνο τη μέθοδο DNA, εκτός από ιδιαίτερες, προβληματικές καταστάσεις.
Τα αρσενικά πτηνά συνήθως έχουν μεγαλύτερο κεφάλι και ράμφος, χαρακτηριστικά για τα οποία κάποιοι εκτροφείς είναι περήφανοι και με αυτά καθορίζουν επίσης το φύλο. Αυτή η μέθοδος είναι κατά 50% έγκυρη, αλλά είναι μια μέθοδος που δεν πρέπει να εφαρμόζεται, όταν ο στόχος μας είναι η επιτυχημένη αναπαραγωγή.
Η έναρξη της αναπαραγωγής
Ο ιδανικός τρόπος αναπαραγωγής θα έπρεπε να είναι μεταξύ αρκετών πουλιών μέσα σε μια πολύ μεγάλη κλούβα, επιτρέποντας στα πουλιά να επιλέξουν μόνα το ταίρι τους. Όταν όμως αυτός ο τρόπος δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, την επιλογή του ζευγαριού θα πρέπει να την κάνετε εσείς.Όταν δύο νεαρά πουλιά διαφορετικού φύλου τοποθετηθούν μαζί στον ίδιο χώρο, θεωρητικά μπορούν να γίνουν ζευγάρι χωρίς μεγάλη δυσκολία. Βρίσκονται και τα δύο σε νέο χώρο και νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια με την παρουσία του άλλου πουλιού δίπλα τους. Με τον καιρό, αυτή η σχέση αρχίζει να γίνεται πιο στενή.
Η εμπειρία μας δείχνει ότι οι καλύτεροι γονείς είναι τα πτηνά που δεν είναι πλήρως εξοικειωμένα με τον άνθρωπο, αλλά όχι εντελώς άγρια ώστε να τρομάζουν αδικαιολόγητα όταν βρίσκονται άνθρωποι έξω από το κλουβί τους. Η ηλικία αυτών των πουλιών είναι δύσκολο να καθοριστεί, αφού συνήθως περνούν στην κατοχή του ιδιοκτήτη τους ενηλικιωμένα χωρίς να είναι γνωστή η ακριβής ημερομηνία γέννησής τους.
Ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει η διαδικασία αναπαραγωγής είναι να δίνουμε στα πουλιά αρκετό χρόνο για να γνωριστούν μεταξύ τους, χωρίς να τα ενοχλούμε είτε απασχολώντας τα είτε με την παρουσία μας σε κοντινή απόσταση από το κλουβί τους.
Η αναπαραγωγική ωρίμανση των African Grey ξεκινά από το τρίτο με τέταρτο χρόνο της ζωής τους. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους είναι πολύ ενεργά σε αυτόν τον τομέα και θεωρούνται "παραγωγικά" πουλιά αφού αναπαράγονται σχεδόν μέχρι το τέλος της ζωής τους, το προσδόκιμο της οποίας φτάνει τα 60 με 90 χρόνια.
Η αναπαραγωγή απόλυτα εξημερωμένων African Grey είναι επίσης εφικτή, αρκεί να τους παρέχουμε την ασφάλεια που επιθυμούν να έχουν αυτή την περίοδο. Εάν σκοπεύουμε να αναθρέψουμε τα μικρά τους ταΐζοντας τα στο χέρι, είναι καλό να τα διατηρούμε σε ομάδες καθώς η μεταξύ τους σχέση θα τα βοηθήσει να συνειδητοποιήσουν ότι είναι πτηνά.
Τα απολύτως εξοικειωμένα με τον άνθρωπο νεογέννητα πουλιά που ταΐστηκαν αποκλειστικά στο χέρι, γίνονται σπάνια καλοί γονείς, αφού χάνουν τα άγρια ένστικτα που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν σε αυτόν το ρόλο τους. Το πόσο καλοί γονείς θα μπορέσουν να γίνουν τα πουλιά, εξαρτάται από τον τρόπο που έχουν εκτραφεί και τη σχέση τους με τον εκτροφέα.
Τέλος, η σχέση του ανθρώπου με τα νεογέννητα πτηνά διαφέρει στην περίπτωση των μη εξημερωμένων ή απόλυτα εξοικειωμένων με τον άνθρωπο γονέων, αφού στην πρώτη περίπτωση τα πουλιά γίνονται υπερπροστατευτικά προς τα μικρά τους, όταν υπάρχει παρουσία του ανθρώπου στο χώρο.
Φωλιές και κλουβιά
Σε κάθε πρόγραμμα αναπαραγωγής θα πρέπει να προσπαθούμε να ενισχύουμε τις φυσικές συνήθειες των πουλιών. Στα δάση που ζουν στο φυσικό τους περιβάλλον, οι Zako φτιάχνουν τις φωλιές τους σε κοιλότητες των κορμών ή των μεγάλων κλαδιών των δέντρων. Για να τις τελειοποιήσουν χρησιμοποιούν το ράμφος τους ώστε να τις διαμορφώσουν κατάλληλα.Συχνά φωλιάζουν αρκετά ζευγάρια στην ίδια περιοχή αλλά καθένα από αυτά στο δικό του κορμό. Γεννούν τα αυγά τους περίπου 50-60 εκατοστά κάτω από την είσοδο της φωλιάς, στο βάθος του κορμού.
Οι φωλιές τους είναι δύσκολο να εντοπιστούν αφού φροντίζουν ώστε οι είσοδοί τους να μην είναι εύκολα ορατές και να καλύπτονται από πυκνή σκιά και φυλλωσιές. Ποτέ δεν επιλέγουν ανοιχτή, φωτεινή και ηλιόλουστη περιοχή για να φτιάξουν τη φωλιά τους.
Η επιλογή της φωλιάς από εμάς θα πρέπει να γίνεται με βάση τα παραπάνω κριτήρια. Μεγαλύτερη επιτυχία στην αναπαραγωγή έχουμε συνήθως με τη χρήση φωλιάς σχήματος L, 60 εκατοστά ύψος και 60 εκατοστά βάθος.
Δείτε ακόμη: Φωλιές παπαγάλων.
Φτιάχνουμε την είσοδο της φωλιάς με διάμετρο 13 εκατοστών και τοποθετούμε μικρές σκάλες από σύρμα για να μπορούν να αναρριχώνται κατά την είσοδο και έξοδο τους από τη φωλιά. Στο εσωτερικό της φωλιάς βάζουμε περίπου 15 εκατοστά ανεπεξέργαστο πριονίδι.
Τα πουλιά επιλέγουν το πιο βαθύ και απομακρυσμένο σημείο στο εσωτερικό της φωλιάς για να γεννήσουν τα αυγά τους. Η φωλιά πρέπει να τοποθετείται σε ψηλό σημείο στο κλουβί, όχι έντονα φωτισμένο με την είσοδο σχετικά καμουφλαρισμένη με φυσική ή τεχνητή βλάστηση. Επιλέγουμε μία θέση σε χώρο που δεν υπάρχει μεγάλη κίνηση, επειδή το αίσθημα ασφάλειας που θα νιώθουν τα πουλιά πρέπει να είναι υψηλό.
Πριν από χρόνια, ως αρχάριοι επιλέξαμε για την αναπαραγωγή των African Grey μας μεγάλες κλούβες διαστάσεων 120 x 180 x 370 εκατοστά για κάθε ζευγάρι. Τα ζευγάρια είχαν λατρέψει το χώρο τους, έκαναν συνεχώς ασκήσεις αλλά ποτέ δεν φώλιαζαν.
Αλλάξαμε τον τύπο και την τοποθεσία της φωλιάς, αλλάξαμε τη διατροφή τους και καταλήξαμε να έχουμε ευτυχισμένα πουλιά αλλά δεν είδαμε ποτέ μωρά.
Αποφασίσαμε λοιπόν να δοκιμάσουμε μικρότερα κλουβιά και είδαμε με έκπληξη ότι τα περισσότερα από τα πτηνά μας ζευγάρωσαν μέσα σε ένα μήνα! Σήμερα, χρησιμοποιούμε κλουβιά διαστάσεων 180 x 60 x 90 εκατοστά σε βάση ύψους τα 150 εκατοστά από το πάτωμα.
Πολλοί εκτροφείς συνιστούν να μην υπάρχει οπτική επαφή από το ένα κλουβί στο άλλο και να απέχουν τουλάχιστον 60 εκατοστά μεταξύ τους. Όταν τα κλουβιά βρίσκονται σε στενή επαφή μεταξύ τους χωρίς να υπάρχει αδιαφανές χώρισμα, γίνονται συνεχώς τσακωμοί λόγω της αντιπαλότητας που δημιουργεί η έμφυτη τάση των αρσενικών να διατηρούν την εδαφική τους κυριαρχία, μια κατάσταση που οδηγεί στην αποτυχία της αναπαραγωγής.
Το σημείο τοποθέτησης της φωλιάς πρέπει να είναι ασφαλές και σταθερό. Οι πατήθρες είναι απαραίτητες για το ζευγάρι και πρέπει να έχουν από 2 έως 8 εκατοστά διάμετρο. Οι διαφορές στη διάμετρο βοηθούν στην άσκηση των ποδιών των πτηνών.
Εμείς χρησιμοποιούμε πατήθρες τσιμέντου σε κάθε κλουβί για να διατηρείται μικρο το μήκος των νυχιών των πουλιών. Οι Zako χρησιμοποιούν τις πατήθρες και κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος. Συνήθως ζευγαρώνουν πολλές φορές την ημέρα για τρεις με τέσσερις εβδομάδες πριν από το πρώτο τους αυγό.
Το αρσενικό ταΐζει το θηλυκό και χορεύει γι' αυτό ως μέρος μιας ερωτικής τελετουργίας. Κρατά τα φτερά του σε μια περίεργη γωνία και περιστρέφεται σε κύκλο. Μετά από αρκετή ώρα, στρέφεται προς την πλάτη του θηλυκού και ζευγαρώνει. Η γέννηση των αυγών γίνετε περίπου τρεις εβδομάδες μετά την πρώτη επαφή.
Περίοδος επώασης
Το θηλυκό περνά πλέον πολύ χρόνο στη φωλιά. Πρέπει να περιμένουμε την κατάλληλη στιγμή όταν το θηλυκό φύγει από τη φωλιά, να την ελέγξουμε στα γρήγορα. Αυτό γίνεται μια φορά την ημέρα για να σιγουρευτούμε ότι δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Όλη την υπόλοιπη μέρα αφήνουμε τα πουλιά στην ησυχία τους γιατί η συνεχής ενόχληση μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική για τη συνέχεια.Μετά από περίπου 28 έως 30 ημέρες αργότερα, γίνεται η εκκόλαψη. Ο αριθμός των αυγών είναι συνήθως μεταξύ δύο και πέντε. Μία ένδειξη για τον προσδιορισμό της στιγμής της εκκόλαψης είναι όταν παρατηρείται αύξηση της κατανάλωσης τροφής από τους γονείς κατά το τέλος της επώασης.
Ελέγχουμε τους νεοσσούς μια φορά την εβδομάδα. Αν θέλουμε να τους ταΐσουμε στο χέρι με ειδικές τροφές, το κάνουμε περίπου στις 15 έως 21 ημέρες, ανάλογα με το μέγεθος του μικρότερου πουλιού στη φωλιά. Πρέπει να πάρουμε από τη φωλιά όλα τα πουλιά ταυτόχρονα, αφού τα Zako δεν φροντίζουν ένα μόνο μικρό στη φωλιά.
Πρέπει να προσέξουμε τη στιγμή που θα προσπαθήσουμε να πάρουμε τα μικρά από τη φωλιά τους. Οι γονείς African Grey είναι πολύ προστατευτικά πουλιά όταν έχουν μικρά και μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς στην προσπάθειά τους να τα προστατεύσουν.
Πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία απομάκρυνσης των μικρών, να χρησιμοποιήσετε ένα δίχτυ για να απομονώσετε την περιοχή της φωλιάς. Η χρήση γαντιών δεν είναι ιδανική λύση, αφού ακόμη και αν παρέχουν αρκετή προστασία από τραυματισμούς, περιορίζουν την αισθητικότητα των χεριών σας κάτι που μπορεί να προκαλέσει τον κατά λάθος τραυματισμό των μικρών πουλιών.
Μωρά Zako
Τα μικρά πουλιά μοιάζουν στην αρχή με περίεργα πλάσματα που είναι καλυμμένα με ένα λευκό λεπτό στρώμα πούπουλων. Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας της ζωής τους, οι μύες του λαιμού τους είναι αδύναμοι και δεν τους επιτρέπουν να κρατήσουν το κεφάλι τους όρθιο, γι' αυτό και κοιμούνται με το κεφάλι ανάμεσα στα πόδια τους. Έτσι, τα θηλυκά πουλιά γυρίζουν τα μικρά τους ανάσκελα σε τέτοια θέση που να μπορούν να τα ταΐσουν.Τη δεύτερη εβδομάδα της ζωής τους, αποκτούν μια δεύτερη επίστρωση από χνούδι γκρι χρώματος, ανασηκώνουν το κεφάλι και αρχίζουν να ανοίγουν τα μάτια τους. Τα αρσενικά βοηθούν το ταίρι τους στο τάισμα των μικρών, που πλέον ζητούν τροφή διαρκώς.
Έχω διαβάσει ότι οι γονείς κρύβουν τα μωρά από κάτω τους για να καλύψουν το θόρυβο που κάνουν ζητώντας τροφή και έτσι να τα προστατέψουν από τους θηρευτές.
Μετά τη λήψη από τη φωλιά τη 15-21 μέρα και μέχρι τη συμπλήρωση των οκτώ εβδομάδων περίπου, τα μικρά θα αναπτύξουν πιο πλούσιο πτέρωμα αφού πρέπει να διατηρούνται ζεστά και τρέφονται με τη σύριγγα τρεις φορές την ημέρα. Ως φωλιά χρησιμοποιούμε πλαστικά κουτιά στα οποίο απλώνουμε χαρτί ως υπόστρωμα ή ένα στρώμα από πριονίδι Και τα καλύπτουμε με μια πετσέτα.
Σταδιακά αυξάνουμε την ποσότητα του φαγητού και μειώνουμε τη συχνότητα των γευμάτων. Κατά τη δέκατη περίπου εβδομάδα αρχίζουν να βγαίνουν από τη φωλιά. Έχουν σχετικά καλή αντίληψη του περιβάλλοντος χώρου, καλύτερη σε σχέση με άλλα πουλιά και σε αυτό το σημείο πλέον ξεκινά προσεκτικά η προσπάθεια κοινωνικοποίησης των πουλιών.
Τοποθετούμε τα δαχτυλίδια κάποια στιγμή ανάμεσα στην 18η και 21η ημέρα. Τα μωρά African Grey έχουν μεγάλα πόδια και δάχτυλα γι' αυτό και είναι προτιμότερο να διακινδυνεύσουμε να χάσουμε ένα δαχτυλίδι, παρά να αργήσουμε να το τοποθετήσουμε στο πόδι του χάνοντας την ευκαιρία που μας είχε δοθεί νωρίτερα.
Περισσότερα για τα δαχτυλίδια ταυτότητας των πουλιών.
Διατροφή
Η διατροφή των δικών μας πουλιών παραμένει όλο το χρόνο η ίδια. Η μόνη αλλαγή που γίνεται είναι η προσθήκη περισσότερων μαλακών τροφών στο γεύμα που δίνουμε στους νεοσσούς.Για τη διατροφή των πουλιών αργότερα επιλέγουμε τα πέλετς, τα οποία αποτελούν μια πλήρη ισορροπημένη τροφή σε κάθε μπουκιά τους. Με αυτήν τη διατροφή θεωρούμε ότι τα πουλιά καλύπτονται και δεν του χορηγούμε επιπλέον διατροφικά συμπληρώματα.
Ανά διαστήματα, προσθέτουμε στη διατροφή τους μερικούς σπόρους προκειμένου να διατηρήσουν την επαφή τους με αυτούς. Η ποσότητα των σπόρων που χορηγούνται είναι γύρω στο 10% της συνολικής ποσότητας τροφής, το μέγιστο δηλαδή της ποσότητας που έχουμε διαπιστώσει ότι καταναλώνουν.
Εάν αποφασίσετε να χορηγήσετε στα πουλιά μόνο σπόρους, τότε θα πρέπει να τους χορηγείτε λαχανικά ή φρούτα για να συμπληρώσετε τη διατροφή τους.
Σε αυτές τις περιπτώσεις και όπου απαιτείται, δίνουμε στα πουλιά ένα μείγμα που αποτελείται από ίση ποσότητα αποξηραμένων οσπρίων (φασόλια μαυρομάτικα, λευκά φασόλια, φάβα, φακές, κλπ.) και αποξηραμένο καλαμπόκι. Καλύπτουμε αυτό το μείγμα σπόρων με βραστό νερό και το σιγοβράζουμε για να μαλακώσουν.
Σε ένα ξεχωριστό σκεύος μπορούμε να βάλουμε κατεψυγμένα μπιζέλια και καρότα, 2 - 3 μήλα, 1 - 2 πορτοκάλια κομμένα σε κυβάκια. Μπορούμε να προσθέσουμε και άλλα φρούτα και λαχανικά, ανάλογα με την εποχή.
Τα πουλιά χρειάζονται καθημερινά φρέσκο καθαρό νερό σε πλυμένο μπολ. Την τροφή τους την παρέχουμε σε ένα σκεύος διαμέτρου 18 εκατοστών περίπου. Εμείς προτιμούμε τα πήλινα μπολ επειδή είναι βαριά, δεν μπορούν να τα αναποδογύρισουν εύκολα τα πουλιά και καθαρίζονται εύκολα.
Για το νερό χρησιμοποιούμε σκευή της ίδιας διαμέτρου επειδή πολλές φορές τα θηλυκά πτηνά θέλουν να βρέξουν την κοιλία τους σε αυτά τα δοχεία.
Διαχείριση των πουλιών
Στη Φλόριντα είμαστε τυχεροί επειδή το κλίμα μας επιτρέπει να διατηρούμε τα πουλιά σε εξωτερικό χώρο αλλά και να κάνουμε εκεί την αναπαραγωγή τους. Ένα τέτοιο περιβάλλον με καθαρό αέρα, πρόσβαση στη βροχή και το ηλιακό φως, ενισχύει τη φυσική κατάσταση των πουλιών.Η καλή κυκλοφορία του αέρα στο χώρο εκτροφής είναι απαραίτητη για την απομάκρυνση της σκόνης που δημιουργείται από τα φτερά των Zako.
Το περιβάλλον που ζουν τα πουλιά θα πρέπει να εξασφαλίζει την ηρεμία τους και να μη δημιουργεί καταστάσεις στρες, το οποίο μπορεί να καταστρέψει τις προσπάθειες αναπαραγωγής των πουλιών. Είναι πολύ σημαντικό καθώς η ηρεμία και η συνέπεια στη φροντίδα τους είναι από τους βασικότερους παράγοντες για μια επιτυχημένη αναπαραγωγή.
Πολλοί εκτροφείς έχουν μεγάλη επιτυχία στην εκτροφή των African Grey σε κλειστά εκτροφεία. Αυτό μπορεί να γίνει σε ένα επιπλέον ύπνοδωμάτιο που δεν χρησιμοποιείται, στο υπόγειο, στη σοφίτα ή σε κάποια αποθήκη.
Στο δικό μας κλειστό εκτροφειο τοποθετούμε τα κλουβιά σε δύο ορόφους μέχρι το ταβάνι, για την εξοικονόμηση χώρου. Χρησιμοποιούμε λάμπες Vita Lite τοποθετημένες στο ταβάνι. Στο ταβάνι έχουμε τοποθετήσει επίσης ανεμιστήρες για να διώχνουν τον εσωτερικό αέρα από τα παράθυρα.
Δίνουμε στα πουλιά τροφή και νερό την ίδια ώρα κάθε μέρα. Η είσοδός μας στο χώρο γίνεται χτυπώντας την πόρτα και αναγγέλλοντας την άφιξή μας κάθε φορά με την ίδια φράση: "Γεια σας φιλαράκια, εδώ είμαι έρχομαι".
Μόλις τα πουλιά άκουγαν το χτύπημα της πόρτας αναρριχούνταν στις φωλιές. Εκείνη την εποχή είχαμε μόνο άγρια εισαγόμενα πουλιά, τα οποία έσπαζαν τα αυγά τους στρεσαρισμένα, κάθε φορά που κάποιος πλησίαζε στις κλούβες.
Με τον καιρό είχαν μάθει και αναγνώριζαν τη φωνή και τις φράσεις που άκουγαν και άρχισαν να αποκτούν ένα αίσθημα ασφάλειας που ήταν και λύση του προβλήματος. Μια φαινομενικά ασήμαντη λεπτομέρεια.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε κλειστές εγκαταστάσεις το είχαμε με τη διαχείριση της σκόνης που παράγουν τα πουλιά. Αυτός ήταν και κύριος λόγος που έχουμε μεταφέρει πλέον τις εγκαταστάσεις μας σε εξωτερικό χώρο.
Τα περισσότερα πουλιά μας είναι τα ίδια με αυτά που ξεκινήσαμε, με μερικές ακόμη προσθήκες από μικρά της δικής μας εκτροφής. Ακόμη και στον εξωτερικό χώρο, περιορίζουμε τον έλεγχο των πουλιών στη μία φορά ημερησίως και η άφιξη μας γίνεται ακόμη προφορικά καθώς πλησιάζουμε την είσοδο του χώρου.
Κατά τη διάρκεια της φροντίδας τους, μιλάμε με ήρεμο τόνο στα πουλιά για να ηρεμούν. Είναι εντυπωσιακό όταν τα παλιότερα από τα εισαγόμενα πουλιά απαντούν στην ομιλία μας. Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να διατηρούν την ίδια ασφαλή θέση στη φωλιά τους, κάθε φορά που προσεγγίζουμε το χώρο.
Η αναπαραγωγή των African Grey μπορεί να γίνει μια δημιουργική και συνάμα επικερδής επαγγελματική δραστηριότητα, αρκεί να υπάρχει γνώση, ψυχική και σωματική ισορροπία για να μπορούμε να καλύπτουμε τις ανάγκες των πουλιών με τον καλύτερο τρόπο.
Χρόνο με το χρόνο τα πουλιά αναγνωρίζουν αυτή μας την προσπάθεια και μετά από μια περίοδο προσαρμογής, μας ανταποδίδουν με τον καλύτερο τρόπο τη φροντίδα που λαμβάνουν κάνοντας την ενασχόληση μαζί τους μια πολύ ενδιαφέρουσα δραστηριότητα.
Σχετικό περιεχόμενο
Αφρικανικός γκρίζος παπαγάλος - African grey (Psittacus erithacus)Αφρικανικός γκρίζος παπαγάλος τίμνιχ (Psittacus timneh)
. Τα μικρά από τα shaft tails που είχα δώσει στην Μίριαμ ήταν μεγαλωμένα στο χέρι.