Ο ασπροπάρης είναι ο μικρότερος από τους τέσσερις ευρωπαϊκούς γύπες. Είναι μεταναστευτικό είδος προς εξαφάνιση, που έρχεται στη χώρα μας την άνοιξη από την Αφρική
Είναι γνωστός και με το όνομα Αιγυπτιακός γύπας. Έχει μήκος 55-65 εκ. Οι φτερούγες του έχουν μήκος 0,46-0,53 μ. ενώ το Και άνοιγμα τους φτάνει τα 155-170 εκ. Η ουρά του έχει μήκος 0,22-0,265 μ., ενώ το βάρος του πτηνού κυμαίνεται στα 1,5-2,2 κιλά.
Τα ενήλικα πουλιά έχουν ωχρό λευκό σώμα με μαύρα πτητικά φτερά. Το πρόσωπο και ο λαιμός τους είναι γυμνά και κίτρινα. Το ράμφος τους είναι λεπτό, τα πόδια του ροδόχρωμα ενώ στο κεφάλι έχει μικρή κατσαρή κιτρινόλευκη χαίτη.
Όταν περπατά στο έδαφος με το κίτρινο πρόσωπο του και το λευκό πτέρωμα του, ο Αιγυπτιακός γύπας θυμίζει μια μεγάλη και πολύ άχαρη κότα. Όταν όμως ανοίξει τα μεγάλα φτερά του και απλώσει την ουρά του για να πετάξει και όταν υψωθεί ψηλά και αρχίσει να διαγράφει μεγάλου κύκλους στα ρεύματα του αέρα, τότε έχει όλη την κομψότητα και την χάρη ενός γλαρού η κάποιου υδρόβιου πτηνού.
Είναι είναι ένα ήρεμο και πολύ κοινωνικό πτηνό. Συχνάζει σε σκουπιδότοπους για να βρίσκει την τροφή του. Η μεγάλη του όρεξη στο φαγητό τον καθιστά έναν από τους καλύτερους καθαριστές νεκρών ζώων της φύσης. Μόλις εντοπίσει κάποιο πτώμα, το τρώει τόσο γρήγορα και αποτελεσματικά που σε μερικές ώρες μπορεί να ξεκοκαλίσει ένα ολόκληρο ζώο σε μέγεθος μιας αγελάδας.
Οι Ασπροπάρηδες συγκεντρώνονται σε ομάδες περίπου 12 ατόμων και πετούν σε κύκλους, ξεκινώντας από χαμηλά και φτάνοντας σε πολύ μεγάλο ύψος. Μαζί με τα ενήλικα άτομα πετάνε και τα μικρά ώστε να μάθουν να πετούν καλά για να είναι έτοιμα για την πρώτη τους μεγάλη πτήση την περίοδο της μετανάστευσης.
Τα βράδια κουρνιάζουν πολλοί μαζί σε γκρεμούς, σε ερείπια και σε μη κατοικημένα οικοδομήματα.
Στη χώρα μας συναντώνται κυρίως στην περιοχή των Μετεώρων αλλά και στις περιοχές της Κόνιτσας, του Πίνοβου και στο προστατευόμενο δάσος της Δαδιάς. Κυρίως προτιμά τις πεδιάδες, τους υγρότοπους, τα υψίπεδα και τα βουνά. Εξαπλώνονται στη νότια Ευρώπη, την Αφρική, την Ινδία και τη Μέση Ανατολή.
Η αγάπη του ασπροπάρη για τα αυγά, οδήγησε πολλούς επιστήμονες να ερευνήσουν την ικανότητα που έχει να σπάει και να τα τρώει Έχει παρατηρηθεί ότι για να ανοίξει και να φάει τα αυγά των στρουθοκάμηλων, χρησιμοποιεί πέτρες για χτυπάει με επιμονή το εγκαταλελειμμένο αυγό έως ότου ανοίξει αρκετά για να περάσει το ράμφος του στο εσωτερικό και να φάει το περιεχόμενο.
Οι έρευνες προσπαθούν να αποσαφηνίσουν αν αυτή η ιδιαίτερη ικανότητα των πτηνών οφείλεται σε αναπτυγμένη νοημοσύνη ή αν πρόκειται για έμφυτη, ενστικτώδη ενέργεια όμοια με άλλες, π.χ. το χτίσιμο της φωλιάς.
Για να φάνε ένα νεκρό ζώο, οι αιγυπτιακοί γύπες σχηματίζουν μια μικρή ομάδα και το περικυκλώνουν. Το κάθε είδος γύπα τρέφεται με διαφορετικά τμήματα του σώματος του ζώου. Πρέπει να περιμένει να τελειώσουν οι άλλοι γύπες για να πλησιάσει, αφού λόγω του λεπτού του ράμφους μπορεί να τραφεί με τα υπολείμματα που αφήνουν οι άλλοι γύπες, οι οποίοι που μπορούν να φτάσουν παντού με το χοντρό ράμφος τους.
Μέρος της διατροφής του είναι και οι χελώνες που επειδή δεν μπορεί να σπάσει το καύκαλο τους, τις αρπάζει και τις πετάει από μεγάλο ύψος για να σπάσει και να μπορέσει να τις φάει. Για αυτό το λόγο τον ονομάζουν και χελωνοφάη.
Κάνουν τη φωλιά τους σε απόκρημνα βράχια όπου γεννούν συνήθως 2 αυγά των Απρίλιο. Τα αυγά κλωσούν και οι 2 γονείς για 42 ημέρες. Τα μικρά τους έχουν σκούρο καστανό χρώμα στο πρώτο έτος της ζωής τους που γίνεται πιο ανοιχτό στο δεύτερο, μέχρι να πάρουν το τελικό τους χρώμα ως ενήλικα πια άτομα.
Σε ηλικία 3 μηνών είναι πλήρως ανεπτυγμένα ώστε να αρχίσουν να κάνουν τις πρώτες μικρές πτήσεις τους ακολουθώντας τους γονείς τους. Τα μικρά ενηλικιώνονται μετά από 4-5 χρόνια.
Οι αιγυπτιακοί γύπες είναι τόσο στοργικοί με τα μικρά τους που οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έκαναν ζωγραφιές στους τοίχους τους τον αιγυπτιακό γύπα, για να δείξουν το σύμβολο της πατρικής και μητρικής αγάπης.
Ελληνική ονομασία: Ασπροπάρης, Αιγυπτιακός γύπας, Νεόφρων ο σκοτεινόπτερος
Αγγλική ονομασία: Egyptian vulture
Τάξη: Αετόμορφα (Accipitriformes)
Γένος: Νεόφρων (Neophron)
Είδος: N. percnopterus
Neophron percnopterus majorensis
Neophron percnopterus percnopterus
Ο ασπροπάρης ή Αιγυπτιακός γύπας
Είναι γνωστός και με το όνομα Αιγυπτιακός γύπας. Έχει μήκος 55-65 εκ. Οι φτερούγες του έχουν μήκος 0,46-0,53 μ. ενώ το Και άνοιγμα τους φτάνει τα 155-170 εκ. Η ουρά του έχει μήκος 0,22-0,265 μ., ενώ το βάρος του πτηνού κυμαίνεται στα 1,5-2,2 κιλά.
Τα ενήλικα πουλιά έχουν ωχρό λευκό σώμα με μαύρα πτητικά φτερά. Το πρόσωπο και ο λαιμός τους είναι γυμνά και κίτρινα. Το ράμφος τους είναι λεπτό, τα πόδια του ροδόχρωμα ενώ στο κεφάλι έχει μικρή κατσαρή κιτρινόλευκη χαίτη.
Όταν περπατά στο έδαφος με το κίτρινο πρόσωπο του και το λευκό πτέρωμα του, ο Αιγυπτιακός γύπας θυμίζει μια μεγάλη και πολύ άχαρη κότα. Όταν όμως ανοίξει τα μεγάλα φτερά του και απλώσει την ουρά του για να πετάξει και όταν υψωθεί ψηλά και αρχίσει να διαγράφει μεγάλου κύκλους στα ρεύματα του αέρα, τότε έχει όλη την κομψότητα και την χάρη ενός γλαρού η κάποιου υδρόβιου πτηνού.
Είναι είναι ένα ήρεμο και πολύ κοινωνικό πτηνό. Συχνάζει σε σκουπιδότοπους για να βρίσκει την τροφή του. Η μεγάλη του όρεξη στο φαγητό τον καθιστά έναν από τους καλύτερους καθαριστές νεκρών ζώων της φύσης. Μόλις εντοπίσει κάποιο πτώμα, το τρώει τόσο γρήγορα και αποτελεσματικά που σε μερικές ώρες μπορεί να ξεκοκαλίσει ένα ολόκληρο ζώο σε μέγεθος μιας αγελάδας.
Οι Ασπροπάρηδες συγκεντρώνονται σε ομάδες περίπου 12 ατόμων και πετούν σε κύκλους, ξεκινώντας από χαμηλά και φτάνοντας σε πολύ μεγάλο ύψος. Μαζί με τα ενήλικα άτομα πετάνε και τα μικρά ώστε να μάθουν να πετούν καλά για να είναι έτοιμα για την πρώτη τους μεγάλη πτήση την περίοδο της μετανάστευσης.
Τα βράδια κουρνιάζουν πολλοί μαζί σε γκρεμούς, σε ερείπια και σε μη κατοικημένα οικοδομήματα.
Γεωγραφική κατανομή και βιότοποι
Ο ασπροπάρης ζει σε μία μεγάλη περιοχή που ξεκινά από την Αφρική και φτάνει ως την Ινδία. Οι γύπες που είναι στις βόρειες περιοχές της Αφρικής, μεταναστεύουν και έρχονται στην Ευρώπη όπου περνούν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.Στη χώρα μας συναντώνται κυρίως στην περιοχή των Μετεώρων αλλά και στις περιοχές της Κόνιτσας, του Πίνοβου και στο προστατευόμενο δάσος της Δαδιάς. Κυρίως προτιμά τις πεδιάδες, τους υγρότοπους, τα υψίπεδα και τα βουνά. Εξαπλώνονται στη νότια Ευρώπη, την Αφρική, την Ινδία και τη Μέση Ανατολή.
Διατροφή
Εκτός από τα πτώματα και τα σκουπίδια ο αιγυπτιακός γύπας τρώει και μικρά ζώα όπως σαλιγκάρια ποντικάκια και διάφορα έντομα που βρίσκει ψάχνοντας προσεκτικά το έδαφος. Επίσης, μεγάλη αδυναμία έχει και στα αυγά των φλαμίγκο τα οποία πιάνει με το μυτερό ράμφος του, τα σηκώνει και τα αφήνει από ψηλά για να σπάσουν και να φάει το εσωτερικό τους.Η αγάπη του ασπροπάρη για τα αυγά, οδήγησε πολλούς επιστήμονες να ερευνήσουν την ικανότητα που έχει να σπάει και να τα τρώει Έχει παρατηρηθεί ότι για να ανοίξει και να φάει τα αυγά των στρουθοκάμηλων, χρησιμοποιεί πέτρες για χτυπάει με επιμονή το εγκαταλελειμμένο αυγό έως ότου ανοίξει αρκετά για να περάσει το ράμφος του στο εσωτερικό και να φάει το περιεχόμενο.
Οι έρευνες προσπαθούν να αποσαφηνίσουν αν αυτή η ιδιαίτερη ικανότητα των πτηνών οφείλεται σε αναπτυγμένη νοημοσύνη ή αν πρόκειται για έμφυτη, ενστικτώδη ενέργεια όμοια με άλλες, π.χ. το χτίσιμο της φωλιάς.
Για να φάνε ένα νεκρό ζώο, οι αιγυπτιακοί γύπες σχηματίζουν μια μικρή ομάδα και το περικυκλώνουν. Το κάθε είδος γύπα τρέφεται με διαφορετικά τμήματα του σώματος του ζώου. Πρέπει να περιμένει να τελειώσουν οι άλλοι γύπες για να πλησιάσει, αφού λόγω του λεπτού του ράμφους μπορεί να τραφεί με τα υπολείμματα που αφήνουν οι άλλοι γύπες, οι οποίοι που μπορούν να φτάσουν παντού με το χοντρό ράμφος τους.
Μέρος της διατροφής του είναι και οι χελώνες που επειδή δεν μπορεί να σπάσει το καύκαλο τους, τις αρπάζει και τις πετάει από μεγάλο ύψος για να σπάσει και να μπορέσει να τις φάει. Για αυτό το λόγο τον ονομάζουν και χελωνοφάη.
Αναπαραγωγή
Κατά την περίοδο αναπαραγωγής τους οι ασπροπάρηδες ζουν κατά ζεύγη μακριά από άλλους γύπες. Το χτίσιμο της φωλιάς διαρκεί πολύ καιρό και εργάζονται και το αρσενικό και το θηλυκό για την κατασκευή της.Κάνουν τη φωλιά τους σε απόκρημνα βράχια όπου γεννούν συνήθως 2 αυγά των Απρίλιο. Τα αυγά κλωσούν και οι 2 γονείς για 42 ημέρες. Τα μικρά τους έχουν σκούρο καστανό χρώμα στο πρώτο έτος της ζωής τους που γίνεται πιο ανοιχτό στο δεύτερο, μέχρι να πάρουν το τελικό τους χρώμα ως ενήλικα πια άτομα.
Σε ηλικία 3 μηνών είναι πλήρως ανεπτυγμένα ώστε να αρχίσουν να κάνουν τις πρώτες μικρές πτήσεις τους ακολουθώντας τους γονείς τους. Τα μικρά ενηλικιώνονται μετά από 4-5 χρόνια.
Οι αιγυπτιακοί γύπες είναι τόσο στοργικοί με τα μικρά τους που οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έκαναν ζωγραφιές στους τοίχους τους τον αιγυπτιακό γύπα, για να δείξουν το σύμβολο της πατρικής και μητρικής αγάπης.
Ονοματολογία και συστηματική ταξινόμηση
Διωνυμική ονομασία: Neophron percnopterusΕλληνική ονομασία: Ασπροπάρης, Αιγυπτιακός γύπας, Νεόφρων ο σκοτεινόπτερος
Αγγλική ονομασία: Egyptian vulture
Τάξη: Αετόμορφα (Accipitriformes)
Γένος: Νεόφρων (Neophron)
Είδος: N. percnopterus
Υποείδη
Neophron percnopterus ginginianusNeophron percnopterus majorensis
Neophron percnopterus percnopterus
Media gallery Παπαγάλων Μακάο
