Γεράκι Ιέραξ - Falco
Γένος ημερόβιων αρπακτικών πτηνών. Ανήκει στην οικογένεια ΙΕΡΑΚΙΔΕΣ (FALCONIDAE), τάξη ΙΕΡΑΚΟΜΟΡΦΑ. Η οικογένεια περιλαμβάνει περίπου 60 είδη. Το πιο γνωστό και πιο διαδεδομένο είδος είναι ο Ιέραξ ο γνήσιος Falco tinunculus, κοινώς Κιρκινέζι του βράχου.
Το σώμα του είναι επίμηκες, εύρωστο και φτάνει σε μήκος τα 33-35 εκατοστά. Η ουρά του είναι λεπτή και έχει μήκος περίπου 24 εκατοστά. Οι φτερούγες του είναι μακριές και μυτερές έτσι εξασφαλίζει ένα ελαφρύ και γρήγορο πέταγμα. Το κεφάλι του, ο λαιμός του και η ουρά του είναι γκριζωπά, ενώ η ράχη του είναι καστανόχρωμη. Το κάτω μέρος του λαιμού του, το στήθος και η κοιλία του έχουν άσπρο η πολύ ανοιχτό κίτρινο χρώμα. Τα πόδια του είναι κίτρινα, κοντά και καλύπτονται από φτερά. Τα δάχτυλα του φέρουν γαμψά και δυνατά νύχια. Το χρώμα του ράμφους του είναι καστανοκίτρινο και είναι κοντό και γαμψό έτσι ώστε να το βοηθά να κόβει τη λεία του. Τρέφεται με ποντίκια, μικρά πουλιά και έντομα.
Το θηλυκό γεννά 2-6 αυγά που είναι σχεδόν κοκκινωπά με σκούρα στίγματα. Το θηλυκό επωάζει τα αυγά για περίπου 28-30 μέρες. Οι δυο γονείς μαζί αναλαμβάνουν να αναθρέψουν τους νεοσσούς και να τους εκπαιδεύσουν στην αναζήτηση λείας. Τα μικρά εξαρτώνται από τους γονείς τους για 3-8 εβδομάδες. Ώσπου να γίνουν τα μικρά ανεξάρτητα το αρσενικό εφοδιάζει με τροφή όλη την οικογένεια, ενώ το θηλυκό προσέχει τα μικρά.
Τα γεράκια ζουν σε ορεινές περιοχές αλλά και σε δασώδης πεδιάδες. Φτιάχνουν την φώλια τους σε υψηλές κορυφές, σε δέντρα, σε ερειπωμένα κτήρια η χρησιμοποιούν εγκαταλειμμένες φωλιές άλλων πουλιών. Ζουν σε όλη την Ευρώπη και την Ασία, εκτός από την αρκτική, καθώς και σε πολλά μέρη της Αφρικής όπου καταφεύγουν για να περάσουν τους δύσκολους χειμώνες. Μπορεί όμως να διαχειμάσουν ακόμη και στην Β. Ευρώπη. Στην Ελλάδα απαντούν ως επιδημητικά πουλιά στην Στερεά Ελλάδα, στην Πελοπόννησο και στα νησιά.
Τα γεράκια επιτίθενται με ιλιγγιώδη ταχύτητα στα αλλά πουλιά η σε μικρά θηλαστικά και τα χτυπούν με το στήθος τους πριν τα συλλάβουν με τα γαμψά τους νύχια.
Επιχειρούν μικρές μεταναστεύσεις την άνοιξη και το φθινόπωρο και μονό τότε συγκεντρώνονται σε ομάδες. Θεωρούνται ωφέλιμα για τη γεωργία επειδή μερικά τρέφονται με έντομα.
Παλαιοτέρα ήταν περιζήτητα για το κυνήγι με γεράκια. Τα γύμναζαν να κυνηγούν αλλά πουλιά, ιδίως φασιανούς και ερωδιούς. Το κυνήγι με γεράκια ήταν πολύ διαδεδομένο στο Μεσαίωνα ενώ σήμερα έχει σχεδόν εκλείψει. Ακμάζει μονό στην Εγγύς Ανατολή και στην Ασία.
Αλλά ειδή είναι:
Ιέραξ ο ερυθρωπός Falco vespertinus κοινώς Μαύρο κιρκινέζι. Είναι από τα πιο όμορα γεράκια. Τρέφεται με έντομα. Ζει στην Ν Ευρώπη.
Ιέραξ ο οξύπτερος Falco eleonorae, κοινώς γεράκι της Ελεονόρας ή μαύρος πετρίτης. Το σώμα του έχει μήκος 45 εκ και η ουρά του 20 εκ. Ζει στα νησιά και στις ορεινές περιοχές γύρω από την Μεσόγειο.
Ιέραξ ο κορυδαλλοφαγος Falco subbuteo, κοινώς ξεφτέρι, γεράκι. Πετά καλύτερα και ταχύτερα από όλα τα γεράκια και κυνηγά ακόμα και χελιδόνια, κορυδαλλούς κτλ. Ζει στην Ευρώπη, στην Ασία και Β. Δ Αφρική.
Ιέραξ ο μεταναστευτικός falco peregrines, κοινώς πετρίτης. Ζει σε όλο τον κόσμο εκτός από την αρκτική. Πετά πολύ γρήγορα και συλλαμβάνει περιστέρια, πέρδικες, πάπιες, γλάρους, χελιδόνια κτλ.
Ιέραξ ο ερυθρόνωτος falco naumanni κοινώς κιρκινέζι. Απαντά στην Φινλανδία, στη Σουηδία, στην Αυστρία, στην Γαλλία, στη Βρετανία και στην Ελλάδα.
Ιέραξ ο ιερός falco cherrug ζει στη Βουλγαρία, στη Ρουμάνια και στην Α. Τουρκία.
Ιέραξ ο νάνος falco columbarius. Ζει στις τούνδρες και στα δάση της Ευρώπης, της Ασίας και της Β. Αμερικής.
Γένος ημερόβιων αρπακτικών πτηνών. Ανήκει στην οικογένεια ΙΕΡΑΚΙΔΕΣ (FALCONIDAE), τάξη ΙΕΡΑΚΟΜΟΡΦΑ. Η οικογένεια περιλαμβάνει περίπου 60 είδη. Το πιο γνωστό και πιο διαδεδομένο είδος είναι ο Ιέραξ ο γνήσιος Falco tinunculus, κοινώς Κιρκινέζι του βράχου.
Το σώμα του είναι επίμηκες, εύρωστο και φτάνει σε μήκος τα 33-35 εκατοστά. Η ουρά του είναι λεπτή και έχει μήκος περίπου 24 εκατοστά. Οι φτερούγες του είναι μακριές και μυτερές έτσι εξασφαλίζει ένα ελαφρύ και γρήγορο πέταγμα. Το κεφάλι του, ο λαιμός του και η ουρά του είναι γκριζωπά, ενώ η ράχη του είναι καστανόχρωμη. Το κάτω μέρος του λαιμού του, το στήθος και η κοιλία του έχουν άσπρο η πολύ ανοιχτό κίτρινο χρώμα. Τα πόδια του είναι κίτρινα, κοντά και καλύπτονται από φτερά. Τα δάχτυλα του φέρουν γαμψά και δυνατά νύχια. Το χρώμα του ράμφους του είναι καστανοκίτρινο και είναι κοντό και γαμψό έτσι ώστε να το βοηθά να κόβει τη λεία του. Τρέφεται με ποντίκια, μικρά πουλιά και έντομα.
Το θηλυκό γεννά 2-6 αυγά που είναι σχεδόν κοκκινωπά με σκούρα στίγματα. Το θηλυκό επωάζει τα αυγά για περίπου 28-30 μέρες. Οι δυο γονείς μαζί αναλαμβάνουν να αναθρέψουν τους νεοσσούς και να τους εκπαιδεύσουν στην αναζήτηση λείας. Τα μικρά εξαρτώνται από τους γονείς τους για 3-8 εβδομάδες. Ώσπου να γίνουν τα μικρά ανεξάρτητα το αρσενικό εφοδιάζει με τροφή όλη την οικογένεια, ενώ το θηλυκό προσέχει τα μικρά.
Τα γεράκια ζουν σε ορεινές περιοχές αλλά και σε δασώδης πεδιάδες. Φτιάχνουν την φώλια τους σε υψηλές κορυφές, σε δέντρα, σε ερειπωμένα κτήρια η χρησιμοποιούν εγκαταλειμμένες φωλιές άλλων πουλιών. Ζουν σε όλη την Ευρώπη και την Ασία, εκτός από την αρκτική, καθώς και σε πολλά μέρη της Αφρικής όπου καταφεύγουν για να περάσουν τους δύσκολους χειμώνες. Μπορεί όμως να διαχειμάσουν ακόμη και στην Β. Ευρώπη. Στην Ελλάδα απαντούν ως επιδημητικά πουλιά στην Στερεά Ελλάδα, στην Πελοπόννησο και στα νησιά.
Τα γεράκια επιτίθενται με ιλιγγιώδη ταχύτητα στα αλλά πουλιά η σε μικρά θηλαστικά και τα χτυπούν με το στήθος τους πριν τα συλλάβουν με τα γαμψά τους νύχια.
Επιχειρούν μικρές μεταναστεύσεις την άνοιξη και το φθινόπωρο και μονό τότε συγκεντρώνονται σε ομάδες. Θεωρούνται ωφέλιμα για τη γεωργία επειδή μερικά τρέφονται με έντομα.
Παλαιοτέρα ήταν περιζήτητα για το κυνήγι με γεράκια. Τα γύμναζαν να κυνηγούν αλλά πουλιά, ιδίως φασιανούς και ερωδιούς. Το κυνήγι με γεράκια ήταν πολύ διαδεδομένο στο Μεσαίωνα ενώ σήμερα έχει σχεδόν εκλείψει. Ακμάζει μονό στην Εγγύς Ανατολή και στην Ασία.
Αλλά ειδή είναι:
Ιέραξ ο ερυθρωπός Falco vespertinus κοινώς Μαύρο κιρκινέζι. Είναι από τα πιο όμορα γεράκια. Τρέφεται με έντομα. Ζει στην Ν Ευρώπη.
Ιέραξ ο οξύπτερος Falco eleonorae, κοινώς γεράκι της Ελεονόρας ή μαύρος πετρίτης. Το σώμα του έχει μήκος 45 εκ και η ουρά του 20 εκ. Ζει στα νησιά και στις ορεινές περιοχές γύρω από την Μεσόγειο.
Ιέραξ ο κορυδαλλοφαγος Falco subbuteo, κοινώς ξεφτέρι, γεράκι. Πετά καλύτερα και ταχύτερα από όλα τα γεράκια και κυνηγά ακόμα και χελιδόνια, κορυδαλλούς κτλ. Ζει στην Ευρώπη, στην Ασία και Β. Δ Αφρική.
Ιέραξ ο μεταναστευτικός falco peregrines, κοινώς πετρίτης. Ζει σε όλο τον κόσμο εκτός από την αρκτική. Πετά πολύ γρήγορα και συλλαμβάνει περιστέρια, πέρδικες, πάπιες, γλάρους, χελιδόνια κτλ.
Ιέραξ ο ερυθρόνωτος falco naumanni κοινώς κιρκινέζι. Απαντά στην Φινλανδία, στη Σουηδία, στην Αυστρία, στην Γαλλία, στη Βρετανία και στην Ελλάδα.
Ιέραξ ο ιερός falco cherrug ζει στη Βουλγαρία, στη Ρουμάνια και στην Α. Τουρκία.
Ιέραξ ο νάνος falco columbarius. Ζει στις τούνδρες και στα δάση της Ευρώπης, της Ασίας και της Β. Αμερικής.
