Ιθαγενή Ευρωπαϊκή Αλκυόνη (Alcedo atthis)

Η Αλκυόνη είναι το πτηνό που έχει συνδέσει το όνομά του με την περίοδο των ημερών της πρόσκαιρης καλοκαιρίας στην καρδιά του χειμώνα, που αποκαλούνται αλκυονίδες μέρες.

Η Αλκυόνη ή ψαροπούλι​

common-kingfisher-cover.jpg

Η Αλκυόνη είναι αναμφίβολα ένα εντυπωσιακό πουλί, στο οποίο, όπως αναφέρουν οι μύθοι, οφείλεται η καλοκαιρινή παρεμβολή στα μέσα του χειμώνα και ιδιαίτερα το δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Η αρχαία Ελληνική μυθολογία διαθέτει μια πλούσια συλλογή μύθων για το φαινόμενο των αλκυονίδων ημερών.

Η Ευρωπαϊκή Αλκυόνη είναι ένα μικρομεσαίου μεγέθους πουλί που ζει και αναπαράγεται σε ποτάμια, σε ακτές, σε υγρότοπους αλλά και σε παράκτιες λιμνοθάλασσες της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ευρώπης γενικότερα.

Πρόκειται για ένα παχουλό, συμπαγές πουλί με μήκος μέχρι 20 εκατοστά με κοντή ουρά και πόδια, μεγάλο και χοντρό κεφάλι και δυσανάλογα μακρύ, δυνατό και ίσιο ράμφος.

Ένας μεσαιωνικός μύθος αναφέρει ότι το αρχικό χρώμα της ήταν γκρίζο. Φτερούγισε όμως πολύ ψηλά, τόσο που η ράχη της πήρε το χρώμα του ουρανού και το στήθος και η κοιλιά της τσουρουφλίστηκαν από τον ήλιο.

Το εντυπωσιακό αυτό ψαροπούλι, παρά τα δυσανάλογα χαρακτηριστικά του, έχει πανέμορφα χρώματα. Γαλαζοπράσινες, σχεδόν ηλεκτρίκ φτερούγες και κορώνα, λαμπερό γαλάζιο, με μεταλλικές ανταύγειες στη πλάτη και την κοντή ουρά της, κάτασπρο μπάλωμα στο λαιμό και πορτοκαλοκόκκινα μάγουλα, στήθος και κοιλιά.

Τα ενήλικα πουλιά έχουν ανοιχτοκόκκινα πόδια, ενώ τα ανήλικα γκριζωπά, με φτέρωμα μουντό και πράσινο. Τα αρσενικά έχουν ολόμαυρο ράμφος ενώ τα θηλυκά έχουν κοκκινωπή την βάση του κάτω ράμφους.

Παρά τα έντονα χρώματα που διαθέτει η Αλκυόνη, είναι δυσδιάκριτη στο φυσικό της περιβάλλον και ιδίως όταν παραμονεύει ακίνητο στα κλαδιά των υδρόφιλων δέντρων και θάμνων προκειμένου να αρπάξει την τροφή του, την οποία και αποτελούν αποκλειστικά τα ψάρια.

Αν και είναι δειλό πουλί, σπάνια παραμένει ακίνητη. Είναι ικανή να φτεροκοπά επιτόπου προκειμένου να εντοπίσει τη λεία της και την πιάνει με κάθετες βουτιές σε περιοχές με ρηχά κυρίως νερά. Έχει πέταγμα γρήγορο, σε ευθεία γραμμή και χαμηλά πάνω από το νερό.

Κατά την πτήση της Αλκυόνης ακούγεται ένα οξύ, σύντομο σφύριγμα που επαναλαμβάνεται μόνο σε ένταση. Δεν φημίζεται για το κελάηδημά της, το οποίο αποτελείται από σύντομες φράσεις σε ακανόνιστο ρυθμό.

Αναπαραγωγή​

Η Αλκυόνη γεννάει τα αυγά της το συνήθως μέσα στον παγερό Ιανουάριο. Επιλέγει άλλοτε περιοχές με ρυάκια με γλυκό νερό και βλάστηση στις όχθες, άλλοτε βράχους κοντά στην θάλασσα αλλά και βαλτώδεις εκβολές ποταμών με πυκνές καλαμιές για να φτιάξει την φωλιά της.

Σκάβει βαθιά τρύπα μέχρι και βάθους ενός μέτρου στις κάθετες όχθες, και εκεί γεννάει τα αυγά της. Είναι από τα λίγα πουλιά που γεννάει τα αυγά της στην καρδιά του χειμώνα και για να μπορέσει να τα επωάσει, η φύση φροντίζει κατά το διάστημα της επώασης να ζεσταίνει ο καιρός για να μπορέσει να πολλαπλασιαστεί το είδος.

Ονοματολογία και συστηματική ταξινόμηση​

Διωνυμική ονομασία: Alcedo atthis
Ελληνική Ονομασία: Αλκυόνη
Αγγλική ονομασία: Common kingfisher ή Eurasian kingfisher ή River kingfisher.
Τάξη: Κορακόμορφα
Οικογένεια: Αλκυόνίδες (Alcedinidae)
Γένος: Alcedo
Είδος: A. atthis

Σχετικό περιεχόμενο​

Alcedo το γένος των Αλκυόνων
 
Πολύ καλό το άρθρο σου Γεωργία. Καταπληκτικό πουλί με φοβερά χρώματα και στάση. Δυστηχώς δεν έχω δεί ακόμα από κοντά ☹

Φωτογραφία: κ. Θανάσης Υφαντής.

alkyonh.webp

Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, η συγκεκριμένη αλκυόνη δεν αιχμαλωτίστηκε ούτε αναπαράχθηκε σε κλουβί. Χτύπησε σε τζαμαρία και κρατήθηκε για λίγο χρονικό διάστημα μέχρι την ανάρρωσή της. Στη συνεχεία απελευθερώθηκε στο βιότοπο της.
 
Στα Ιωάννινα, όταν έχει βαρύ καιρό στη βόρεια Ευρώπη ίσως την δεις να ξυρίζει τα νερά της λίμνης για να πιάσει ψάρια. Inca, είναι πουλί που πάει παντού.
 
Στην Αττική τη βλέπω συχνά σε μια λιμνούλα με χρυσόψαρα (στη Βούλα) που γεννάνε και είναι γεμάτη γόνο. Έχω δει επίσης μια φορά στο παλαιό Φάληρο, στο ποτάμι, σε απόσταση 200 μέτρων περίπου από την ακτή.

κρατήθηκε για λίγο χρονικό διάστημα μέχρι την ανάρρωση της...
Τι την ταΐζατε;
 
Δεν την είχα εγώ αλλά όπως έγραψα και πιο πάνω την είχε ο κ. Υφαντής που μου έδωσε και την φωτογραφία και μου είπε το ιστορικό της. Πιστεύω μαϊνοτροφή και σκουλήκια. Θα έρθω σε επαφή και θα σε ενημερώσω.
 
ΟΚ ευχαριστώ. Πάντως θεωρητικά και σύμφωνα με αυτό που προείπα για την λιμνούλα με τα χρυσόψαρα κτλ. Θα μπορούσε με πολύ μεράκι και αρκετή δουλειά να κρατηθεί αλκυόνη σε μια πολύ μεγάλη εξωτερική κλούβα η οποία θα περιελάμβανε και μια λιμνούλα με ψαράκια (σε ένα ψυχρό κλίμα). Θα ήταν αρκετά εντυπωσιακό άλλα όχι και τόσο καλό βέβαια, αν σκεφτούμε την αιχμαλωσία.
 
Αν και χαλάμε το άρθρο κάνοντας την κουβέντα μας εδώ, πιστεύω ότι μερικά πουλιά ζούνε μόνο στην φύση. Εγώ προσωπικά δεν θα μπορούσα να την κρατήσω, θα ήταν μεγάλη ευθύνη για ένα τέτοιο πτηνό να ζει στην αιχμαλωσία. Και μην ξεχνάμε ότι κάνουμε 2 λάθη, ένα με την αιχμαλωσία της και ένα με τα ψαράκια που τα δίνουμε για τροφή της. Αυτή είναι η γνώμη μου γενικά με αυτά τα πτηνά.
 
Back
Top