Η Τριχομονάδωση ή Τριχομονίαση, η νόσος από τριχομονάδα Trichomonas gallinae, εμφανίζεται συνήθως σε περιστέρια, αρπακτικά, Στρουθιόμορφα (ιδιαίτερα σε καναρίνια και ζεμπράκια) και Ψιττακόμορφα (ιδιαίτερα σε μπάτζι και τα κοκατίλ).
Οι τριχομονάδες είναι πρωτόζωα, τα οποία είναι μικροσκοπικά παράσιτα των σπονδυλωτών οργανισμών. Ο όρος "πρωτόζωα" αναφέρεται σε μονοκύτταρα, μη φωτοσυνθετικά πρώτιστα, όπως τα ciliates οι αμοιβάδες και τα μαστιγοφόρα.
Η τριχομονάδωση είναι ιδιαίτερα συχνή στα περιστέρια και τα αρπακτικά πτηνά. Στα περιστέρια εντοπίζονται παθογόνα και μη παθογόνα στελέχη του Τ. Gallinae, επομένως, δεν είναι όλες οι λοιμώξεις απειλητικές για τον ξενιστή.
Επίσης, παρατηρείται περιστασιακά σε άλλα είδη, όπως τα cockatiels, οι παπαγάλοι Αμαζονίου, οι κονούρες, τα καναρίνια και τα ζεμπράκια.
Από τα ιθαγενή πτηνά προσβάλλονται κυρίως τα φλώρια, οι σπίνοι, αλλά η ασθένεια έχει επίσης βρεθεί σε σπουργίτια, καλόγερους και λούγαρα.
Τα ωδικά πτηνά εμφανίζουν συχνά υγρό, κολλημένο πτέρωμα στην περιοχή του προσώπου. Σε κάποιες περιπτώσεις, παρουσιάζεται οίδημα στον λαιμό που μπορεί να είναι ορατό από απόσταση.
Η ασθένεια μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες ή ακόμη και σε εβδομάδες, κατά συνέπεια τα πουλιά που έχουν προσβληθεί είναι συχνά πολύ λεπτά ή αδύναμα.
Στα περιστέρια η ασθένεια μπορεί να γενικευθεί, μολύνοντας το ήπαρ, καιτην αμάρα, ειδικά σε πιτσούνια.
Σε ενήλικα πτηνά, οι λοιμώξεις χαρακτηρίζονται συνήθως από εξάντληση, δύσπνοια ή έμετο. Ένα παθογόνο στέλεχος προκαλεί το θάνατο περιστεριών όλων των ηλικιών σε τέσσερις έως 18 ημέρες μετά τη μόλυνση.
Σε σοβαρές περιπτώσεις παρουσιάζεται έμετος, αίμα και τελικά θάνατος.
Η κλινική διάγνωση στα Ψιττακόμορφα είναι δύσκολη λόγω του χαμηλού αριθμού παρασίτων στα πρώτα στάδια της νόσου και της σωστής λήψης / διατήρησης του δείγματος ώστε να μπορούν να παρατηρηθούν στο μικροσκόπιο.
Ο ιδιοπαθής έμετος, η διάρροια και ο θάνατος όταν συνοδεύονται από "τυρώδη" επιχρίσματα και θηλοειδή εξογκώματα στον οισοφάγο και τον πρόλοβο, είναι χαρακτηριστικά της τριχομονάδωσης.
Σε μια ομάδα budgerigar με συμπτώματα εμέτων και διάρροιας, διαγνώστηκε τριχομονάδωση στο 70% των πουλιών. Δεν υπήρχε χαρακτηριστική διάκριση στο φύλο των πτηνών, ωστόσο η ασθένεια παρατηρήθηκε στην πλειοψηφία της σε πουλιά ενός έως τριών χρόνων.
Η εικόνα των συμπτωμάτων της τριχομονάδας στους ιστούς είναι παρόμοια με αυτή του ιού της ευλογιάς.
Οι μολυσμένοι γονείς μπορούν να μεταδώσουν το παράσιτο στους νεοσσούς τους μέσω της σίτισης. Πρόκειται άλλωστε για την πιο αποτελεσματική μέθοδο μεταφοράς των παρασίτων.
Στα αρπακτικά, η μετάδοση της ασθένειας μπορεί να γίνει και με την κατανάλωση μολυσμένων περιστεριών. Η κατάψυξή τους πριν δοθούν ως τροφή στα αρπακτικά, δεν εμποδίζει τη μετάδοση καθώς το παράσιτο παραμένει μολυσματικό και μετά την απόψυξη.
Το παράσιτο Trichomonas gallinae είναι ευάλωτο στο ξηρό περιβάλλον και δεν μπορεί να επιβιώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός του ξενιστή.
Ο υπερπληθυσμός των πτηνών και η κακή υγιεινή του εκτροφείου και του εξοπλισμού, μπορούν να ενισχύσουν τις μολύνσεις σε μεμονωμένα πτηνά καθώς και να αυξήσουν τη συχνότητα εμφάνισης της ασθένειας σε ένα σμήνος.
Διατηρήστε άριστες συνθήκες υγιεινής στο εκτροφείο ή και στα κλουβιά των πουλιών. Καθαρίστε και απολυμάνετε τακτικά τα σκεύη τροφής και νερού. Τα απολυμαντικά που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι διάλυμα οικιακής χλωρίνης (υποχλωριώδες νάτριο 5%) ή άλλα εμπορικά προϊόντα απολύμανσης. Πριν από την επαναχρησιμοποίηση των σκευών πρέπει πάντα να τα ξεπλένετε καλά και να τα στεγνώνετε στον αέρα.
Οι βούρτσες και ο εξοπλισμός καθαρισμού των κλουβιών, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς και δεν πρέπει να εισέρχονται στο σπίτι, αλλά να φυλάσσονται και να χρησιμοποιούνται εκτός και μακριά από τους χώρους προετοιμασίας φαγητού.
Να φοράτε γάντια κατά τον καθαρισμό και στη συνέχεια να πλένετε καλά τα χέρια σας και τους βραχίονες με σαπούνι και νερό, ειδικά πριν από το φαγητό. Αποφύγετε να πιάνετε άσκοπα τα άρρωστα ή νεκρά πτηνά. Όταν πρέπει να το κάνετε, χρησιμοποιείτε γάντια μιας χρήσης ή πιάστε το μέσα από ένα ανεστραμμένο πλαστικό σακουλάκι.
Η τήρηση της καραντίνας στα νεοαποκτηθέντα πτηνά είναι ενέργεια ύψιστης σημασίας για τον έλεγχο μετάδοσης της ασθένειας.
Επειδή η Τριχομονάδα είναι πρωτόζωο, είναι άσκοπη η θεραπεία με φάρμακα όπως η Ιβερμεκτίνη.
Οι διφθεριτικές πλάκες μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθούν με καθαρισμό. Μπορούν επίσης να χρειαστούν αντιβιοτικά για τις δευτερογενείς λοιμώξεις.
Οι προχωρημένες περιπτώσεις με μεγάλες νεκρωτικές μάζες είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν και γενικά έχουν κακή πρόγνωση
Δείτε: Η καραντίνα στα πτηνά
Τα λευκό-κίτρινα επιχρίσματα στη στοματοφαρυγγική οδό είναι το κύριο χαρακτηριστικό της τριχομονάδωσης στα πτηνά. Για να γίνει ακριβής διάγνωση, το σύμπτωμα αυτό πρέπει να διαφοροποιηθεί από άλλες ασθένειες που παρουσιάζουν επίσης την ίδια εικόνα.
Τι είναι Τριχομονάδες
Οι τριχομονάδες είναι πρωτόζωα, τα οποία είναι μικροσκοπικά παράσιτα των σπονδυλωτών οργανισμών. Ο όρος "πρωτόζωα" αναφέρεται σε μονοκύτταρα, μη φωτοσυνθετικά πρώτιστα, όπως τα ciliates οι αμοιβάδες και τα μαστιγοφόρα.
Παθολογία
Ο οργανισμός που προκαλεί τη νόσο στα πτηνά είναι συνήθως ο Trichomonas gallinae και μπορεί να υπάρχει με διάφορα στελέχη και διαφορετικές παθογένειες. Ανάλογα με το είδος, η προσβολή μπορεί να εντοπιστεί στο στόμα, στο στοματοφαρυγγικό τμήμα, στον οισοφάγο, στον πρόλοβο και στην τραχεία των πτηνών ή να προσβάλει στους πνευμονικούς και ηπατικούς ιστούς.Η τριχομονάδωση είναι ιδιαίτερα συχνή στα περιστέρια και τα αρπακτικά πτηνά. Στα περιστέρια εντοπίζονται παθογόνα και μη παθογόνα στελέχη του Τ. Gallinae, επομένως, δεν είναι όλες οι λοιμώξεις απειλητικές για τον ξενιστή.
Είδη τριχομονάδων
Τα είδη των τριχομονάδων περιλαμβάνουν:- Trichomonas vaginalis. Προσβάλει το ανθρώπινο ουρογεννητικό σύστημα.
- Trichomonas gallinae. Προσβάλει τα πτηνά. Επίσης, έχουν βρεθεί απολιθωμένες σιαγόνες δεινοσαύρων (Tyrannosaurus rex) με αλλοιώσεις που προκλήθηκαν πιθανώς από παράσιτο παρόμοιο με το Trichomonas gallinae.
- Trichomonas tenax. Προσβάλει τη στοματική κοιλότητα των ανθρώπων, των γατών και των σκύλων.
- Trichomonas thermopsidis. Βρίσκεται στα έντερα των τερμιτών.
Είδη πτηνών που προσβάλονται
Η τριχομονάδωση είναι ιδιαίτερα συχνή στα περιστέρια, στα budgerigars και τα αρπακτικά πτηνά. Στα περιστέρια εντοπίζονται παθογόνα και μη παθογόνα στελέχη του Τ. Gallinae, επομένως, δεν είναι όλες οι λοιμώξεις απειλητικές για τον ξενιστή.Επίσης, παρατηρείται περιστασιακά σε άλλα είδη, όπως τα cockatiels, οι παπαγάλοι Αμαζονίου, οι κονούρες, τα καναρίνια και τα ζεμπράκια.
Από τα ιθαγενή πτηνά προσβάλλονται κυρίως τα φλώρια, οι σπίνοι, αλλά η ασθένεια έχει επίσης βρεθεί σε σπουργίτια, καλόγερους και λούγαρα.
Κλινική εικόνα
Εκτός από την κλασική εικόνα ενός πτηνού που ασθενεί, όπως λήθαργος και ανορθωμένο πτέρωμα, τα πτηνά που έχουν προσβληθεί μπορούν να εμφανίσουν σιελόρροια, παλινδρόμηση, δυσφαγία και δύσπνοια.Τα ωδικά πτηνά εμφανίζουν συχνά υγρό, κολλημένο πτέρωμα στην περιοχή του προσώπου. Σε κάποιες περιπτώσεις, παρουσιάζεται οίδημα στον λαιμό που μπορεί να είναι ορατό από απόσταση.
Η ασθένεια μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες ή ακόμη και σε εβδομάδες, κατά συνέπεια τα πουλιά που έχουν προσβληθεί είναι συχνά πολύ λεπτά ή αδύναμα.
Περιστέρια - αρπακτικά
Στα περιστέρια και τα αρπακτικά, παρατηρούνται λευκές ή κίτρινες επιχρισματικές πλάκες στη στοματική κοιλότητα. Αυτές συνήθως επεκτείνονται στον πρόλοβο και τον οισοφάγο και μπορεί να φτάσουν μέχρι το προκοιλίδιο.Στα περιστέρια η ασθένεια μπορεί να γενικευθεί, μολύνοντας το ήπαρ, καιτην αμάρα, ειδικά σε πιτσούνια.
Σε ενήλικα πτηνά, οι λοιμώξεις χαρακτηρίζονται συνήθως από εξάντληση, δύσπνοια ή έμετο. Ένα παθογόνο στέλεχος προκαλεί το θάνατο περιστεριών όλων των ηλικιών σε τέσσερις έως 18 ημέρες μετά τη μόλυνση.
Budgerigars
Τα παπαγαλάκια Μπάτζι συνήθως δεν παρουσιάζουν στοματικές αλλοιώσεις. Τα προσβεβλημένα πτηνά εμφανίζουν συνήθως παλινδρόμηση, δυσφαγία, ανορεξία, απώλεια βάρους, βλέννα στο στοματοφάρυγγα και τον πρόλοβο.Σε σοβαρές περιπτώσεις παρουσιάζεται έμετος, αίμα και τελικά θάνατος.
Διάγνωση της Τριχομονάδωσης
Η διάγνωση γίνεται με την εξέταση δείγματος από τις περιοχές με επίχρισμα, που λαμβάνεται με τη χρήση ειδικής μπατονέτας. Στη μικροσκοπική εξέταση αυτού του υλικού παρατηρούνται τα μαστίγια (χαρακτηριστικό γνώρισμα των μαστιγοφόρων πρωτόζωων).Η κλινική διάγνωση στα Ψιττακόμορφα είναι δύσκολη λόγω του χαμηλού αριθμού παρασίτων στα πρώτα στάδια της νόσου και της σωστής λήψης / διατήρησης του δείγματος ώστε να μπορούν να παρατηρηθούν στο μικροσκόπιο.
Ο ιδιοπαθής έμετος, η διάρροια και ο θάνατος όταν συνοδεύονται από "τυρώδη" επιχρίσματα και θηλοειδή εξογκώματα στον οισοφάγο και τον πρόλοβο, είναι χαρακτηριστικά της τριχομονάδωσης.
Σε μια ομάδα budgerigar με συμπτώματα εμέτων και διάρροιας, διαγνώστηκε τριχομονάδωση στο 70% των πουλιών. Δεν υπήρχε χαρακτηριστική διάκριση στο φύλο των πτηνών, ωστόσο η ασθένεια παρατηρήθηκε στην πλειοψηφία της σε πουλιά ενός έως τριών χρόνων.
Η εικόνα των συμπτωμάτων της τριχομονάδας στους ιστούς είναι παρόμοια με αυτή του ιού της ευλογιάς.
Νεκροψία
Στη νεκροψία παρατηρείται επίχρισμα που καλύπτει τον πρόλοβο και τον οισοφάγο. Στη μικροσκοπική εξέτασή του μπορεί να διακριθούν μαστίγια, με την προϋπόθεση ότι το δείγμα είναι φρέσκο.Μετάδοση
Οι τριχομονάδες δεν χρειάζονται ενδιάμεσο ξενιστή ή φορέα για να εξαπλωθούν. Ο κύκλος ζωής της τριχομονάδας ξεκινά με άμεση από του στόματος επαφή και η εξάπλωσή της μεταξύ των πτηνών γίνεται μέσω της κατανάλωσης πόσιμου νερού και τροφής από κοινόχρηστα σκεύη.Οι μολυσμένοι γονείς μπορούν να μεταδώσουν το παράσιτο στους νεοσσούς τους μέσω της σίτισης. Πρόκειται άλλωστε για την πιο αποτελεσματική μέθοδο μεταφοράς των παρασίτων.
Στα αρπακτικά, η μετάδοση της ασθένειας μπορεί να γίνει και με την κατανάλωση μολυσμένων περιστεριών. Η κατάψυξή τους πριν δοθούν ως τροφή στα αρπακτικά, δεν εμποδίζει τη μετάδοση καθώς το παράσιτο παραμένει μολυσματικό και μετά την απόψυξη.
Το παράσιτο Trichomonas gallinae είναι ευάλωτο στο ξηρό περιβάλλον και δεν μπορεί να επιβιώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός του ξενιστή.
Πρόληψη και έλεγχος
Περιορισμός της πρόσβασης άγριων πτηνών σε σκεύη τροφής και νερού.Ο υπερπληθυσμός των πτηνών και η κακή υγιεινή του εκτροφείου και του εξοπλισμού, μπορούν να ενισχύσουν τις μολύνσεις σε μεμονωμένα πτηνά καθώς και να αυξήσουν τη συχνότητα εμφάνισης της ασθένειας σε ένα σμήνος.
Διατηρήστε άριστες συνθήκες υγιεινής στο εκτροφείο ή και στα κλουβιά των πουλιών. Καθαρίστε και απολυμάνετε τακτικά τα σκεύη τροφής και νερού. Τα απολυμαντικά που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι διάλυμα οικιακής χλωρίνης (υποχλωριώδες νάτριο 5%) ή άλλα εμπορικά προϊόντα απολύμανσης. Πριν από την επαναχρησιμοποίηση των σκευών πρέπει πάντα να τα ξεπλένετε καλά και να τα στεγνώνετε στον αέρα.
Οι βούρτσες και ο εξοπλισμός καθαρισμού των κλουβιών, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς και δεν πρέπει να εισέρχονται στο σπίτι, αλλά να φυλάσσονται και να χρησιμοποιούνται εκτός και μακριά από τους χώρους προετοιμασίας φαγητού.
Να φοράτε γάντια κατά τον καθαρισμό και στη συνέχεια να πλένετε καλά τα χέρια σας και τους βραχίονες με σαπούνι και νερό, ειδικά πριν από το φαγητό. Αποφύγετε να πιάνετε άσκοπα τα άρρωστα ή νεκρά πτηνά. Όταν πρέπει να το κάνετε, χρησιμοποιείτε γάντια μιας χρήσης ή πιάστε το μέσα από ένα ανεστραμμένο πλαστικό σακουλάκι.
Η τήρηση της καραντίνας στα νεοαποκτηθέντα πτηνά είναι ενέργεια ύψιστης σημασίας για τον έλεγχο μετάδοσης της ασθένειας.
Θεραπεία της Τριχομονάδας
Για τη θεραπεία της τριχομονάδωσης χρησιμοποιούνται Νιτροϊμιδαζόλες:- Ρονιδαζόλη (6 έως 10 mg / kg άπαξ ημερησίως για 7 έως 14 ημέρες).
- Διμετριδαζόλη (100 έως 400 mg / L πόσιμο νερό).
- Μετρονιδαζόλη (20 έως 50 mg/kg, δύο φορές την ημέρα, 5-7 μέρες.
- Καρνιδαζόλη 20 mg/kg, μία δόση 5.
Επειδή η Τριχομονάδα είναι πρωτόζωο, είναι άσκοπη η θεραπεία με φάρμακα όπως η Ιβερμεκτίνη.
Οι διφθεριτικές πλάκες μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθούν με καθαρισμό. Μπορούν επίσης να χρειαστούν αντιβιοτικά για τις δευτερογενείς λοιμώξεις.
Οι προχωρημένες περιπτώσεις με μεγάλες νεκρωτικές μάζες είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν και γενικά έχουν κακή πρόγνωση
Δείτε: Η καραντίνα στα πτηνά
Διαφορική Διάγνωση
Τα λευκό-κίτρινα επιχρίσματα στη στοματοφαρυγγική οδό είναι το κύριο χαρακτηριστικό της τριχομονάδωσης στα πτηνά. Για να γίνει ακριβής διάγνωση, το σύμπτωμα αυτό πρέπει να διαφοροποιηθεί από άλλες ασθένειες που παρουσιάζουν επίσης την ίδια εικόνα.Λευκό-κίτρινα επιχρίσματα σε άλλες ασθένειες
- Καντιτίαση.
- Ιός ευλογιάς των πτηνών.
- Βακτηριακές λοιμώξεις και αποστήματα.
- Έλλειψη βιταμίνης Α στη διατροφή (αβιταμίνωση A)
- Ασπεργίλλωση των πτηνών.
- Καπιλλαρίαση.
- Μυκοβακτηριακές μολύνσεις.
- Διάφοροι καρκίνοι του στόματος.
Media gallery τριχομονάδωσης πτηνών
Τελευταία επεξεργασία:
