Διατροφή Η βιταμίνη Α στα πτηνά

Η βιταμίνη Α είναι η λιποδιαλυτή βιταμίνη που σχετίζεται με την όραση, την αναπαραγωγή, το ανοσοποιητικό σύστημα, την ανάπτυξη, την εμβρυογένεση και τη προστασία των επιθηλιακών κυττάρων.

Μορφές βιταμίνης Α​

Η βιταμίνη Α μπορεί να βρεθεί σε δύο βασικές μορφές στα τρόφιμα:

• Ρετινόλη, η μορφή βιταμίνης Α που λαμβάνεται από τις ζωικές τροφές, είναι μια κίτρινη, λιποδιαλυτή ουσία. Πρόκειται για την πιο ενεργή μορφή βιταμίνης Α, η οποία είναι ευαίσθητη στην υγρασία, τη θερμότητα και το φως.
• Καροτένια (α-καροτένιο, β-καροτένιο, γ-καροτίνη) και η ξανθοφύλη βήτα-κρυπτοξανθίνη.

Η βιταμίνη Α δεν βρίσκεται αυτούσια στα φυτά αλλά πολλά φρούτα και λαχανικά περιέχουν καροτενοειδή, που είναι χρωστικές ουσίες και λειτουργούν ως προβιταμίνη Α, αφού μπορούν να μετατραπούν σε βιταμίνη Α στο έντερο.

Τα καροτενοειδή, χρειάζονται για το σχηματισμό κόκκινων και κίτρινων χρωστικών στα φτερά των στρουθιόμορφων. Στα ψιττακοειδή οι χρωστικές των φτερών προέρχονται από ουσίες, οι οποίες δεν χρησιμοποιούν τα καροτενοειδή.

Τα υπολειπόμενα λευκά καναρίνια δεν μπορούν να μετατρέψουν το β-καροτένιο σε βιταμίνη Α γι' αυτό χρειάζονται τρεις φορές περισσότερη βιταμίνη Α από τα υπόλοιπα καναρίνια χρώματος.

Ενδείξεις αβιταμίνωσης Α​

Τα κλινικά συμπτώματα ανεπάρκειας βιταμίνης Α (αβιταμίνωση Α) συχνά μοιάζουν με αυτά της τοξίκωσης και η διάκριση μεταξύ των δύο απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση της διατροφής και των παραγόντων που επηρεάζουν τα επίπεδά της βιταμίνης.

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το σύστημα οργάνων που επηρεάζεται (αναπαραγωγικό, πεπτικό, ή αναπνευστικό σύστημα) και από το είδος του μικροοργανισμού ή την ομάδα των μικροοργανισμών που προσβάλλει τον ασθενή.

Συχνότερα επηρεάζεται το αναπνευστικό σύστημα. Δεδομένου ότι και το στόμα είναι επίσης φτιαγμένο από κύτταρα πλήττονται από την έλλειψη της βιταμίνης, μπορούμε με μια οπτική εξέταση μέσα στο στόμα του πουλιού να αναγνωριστούν τα πρόωρα σημάδια αυτής της έλλειψης.

Αρχικά, διακρίνουμε μικρές άσπρες περιοχές στο πάνω μέρος του στόματος ή/και στη βάση της γλώσσας. Οι λευκές αυτές περιοχές τελικά μολύνονται, δημιουργώντας μεγάλα, εμφανή αποστήματα.

Τα αποστήματα μπορούν να παραμορφώσουν τη γλωττίδα (άνοιγμα της τραχείας), προκαλώντας κοπιώδη αναπνοή και τελικά μηχανική ασφυξία. Τα αποστήματα μπορούν ακόμη να γίνουν τόσο μεγάλα, σε σημείο που να φράξουν τη χοάνη (σχισμή στο άνω μέρος του στόματος).

Όταν συμβαίνει αυτό, το πουλί εκκρίνει άφθονα ρινικά υγρά και δημιουργείται εμφανές πρήξιμο γύρω από τα μάτια. Ο πόνος από αυτές τις εστίες μόλυνσης, αναγκάζει τελικά το πουλί για να λιμοκτονήσει.

Συνήθη συμπτώματα​

• Μεταπλασία των υπογνάθιων ή γλωσσικών σιελογόνων αδένων στα ψιττακοειδή.
• Λευκή τυρώδης μάζα η οποία μπορεί να μπλοκάρει τους ιγνυακούς κόλπους.
• Τυρώδης μάζα που μπορεί να μπλοκάρουν τη σύριγγα.
• Φτέρνισμα, δύσπνοια, ρινική καταρροή, ελκώδη ή βουλωμένα ρουθούνια, πρησμένα μάτια, δακρύρροια.
• Πολυουρία / πολυδιψία και ουρική αρθρίτιδα (που σχετίζεται με βλάβη των ουρητήρων).
• Θαμπό πτέρωμα (στα λιποχρωμικά)
• Μειωμένη παραγωγή αυγών και σπέρματος (που σχετίζεται με μεταπλασία πλακωδών κυττάρων κατά μήκος της αναπαραγωγικής οδού).
• Υπερκεράτωση της πελματιαίας επιφάνειας των ποδιών, η οποία μπορεί να προκαλέσει ποδοδερματίτιδα.
• Ο χρωματισμός των φτερών μπορεί να γίνει θαμπός κίτρινος και κόκκινος, αναλόγως των καροτενοειδών που βρίσκονται σε έλλειψη (όχι απαραίτητα καροτενοειδή προβιταμίνης Α).
• Μπορεί να επηρεαστεί το ανοσοποιητικό με αποτέλεσμα την αυξημένη ευαισθησία σε ασθένειες και ιδιαίτερα την ασπεργίλλωση.
• Ξηροφθαλμία λόγω βλάβης στους δακρυϊκούς αδένες.

Η υπερβιταμίνωση Α μπορεί να προκαλέσει απώλεια βάρους, δερματίτιδα, ηπατοπάθεια, αιμορραγία και μειωμένη αντοχή των οστών. Δυστυχώς τα σημάδια της υπερβιταμίνωσης Α είναι μερικές φορές παρόμοια με τα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης Α.4

Περίπου το 90% της βιταμίνης Α περιέχεται στο συκώτι. Οι μεταβολές στις τιμές της βιταμίνης Α δεν ανιχνεύονται έγκαιρα γι' αυτό και η έλλειψή της στα ζώα εντοπίζεται όταν φτάσουν σε σοβαρή ανεπάρκεια. Για τη σωστή αξιολόγηση των τιμών της βιταμίνης Α δεν επαρκούν οι αιματολογικές εξετάσεις γι' αυτό και συνιστώνται βιοψίες ήπατος.

Θεραπεία​

Είναι λίγα τα πουλιά που πεθαίνουν από έλλειψη την βιταμίνης Α ως κύρια αιτία. Πεθαίνουν συνήθως από δευτερογενείς λοιμώξεις, συνήθεις σε πουλιά με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό.

Οι δευτερογενείς λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν καταστροφή των οργάνων, η οποία θα οδηγήσει ενδεχομένως στον θάνατο του πουλιού. Συνεπώς, θεραπεύουμε πρώτα τη λοίμωξη που είναι απειλητική για τη ζωή, και στη συνέχεια αντιμετωπίζουμε την έλλειψη βιταμίνης Α.

Η θεραπεία γίνεται με τα κατάλληλα φάρμακα, βάσει των αποτελεσμάτων των εξετάσεων. Εάν χρειαστεί, γίνεται χειρουργικός καθαρισμός των αποστημάτων. Αν και μπορεί να χρειαστεί μια αρκετά μεγάλη περίοδο αποκατάστασης, η πρόγνωση είναι συνήθως ευνοϊκή εκτός αν τα δευτερογενή προβλήματα έχουν προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες σε κάποια όργανα.

Χορήγηση βιταμίνης Α για θεραπευτικούς λόγους​

• 200 U/kg ενδομυϊκά: Συμπληρωματική θεραπεία ευλογιάς σε νεαρά αρπακτικά.
• 2000 U/kg από το στόμα, ενδομυϊκά: Συμπληρωματική θεραπεία για λοίμωξη από ευλογιά σε ψιττακοειδή.
• 5000 U/kg ενδομυϊκά X 14 μέρες και μετά 250–1000 IU/kg κάθε 24 ώρες από το στόμα: Συμπληρωματική θεραπεία αναπνευστικής ή επιθηλιακής νόσου σε ψιττακοειδή.
• 20,000–33,000 U/kg ενδομυϊκά για 7 μέρες: Για την αβιταμίνωση στα περισσότερα είδη.

Διατροφικές πηγές βιταμίνης Α​

Για να προστατέψετε τα πουλιά σας από την αβιταμίνωση Α, μπορείτε να τους προσφέρετε φυλλώδη λαχανικά και βολβούς με βαθύ πράσινο, κόκκινο ή κίτρινο χρώμα.

Υψηλή περιεκτικότητα (IU/100γρ.)8

• Μουρουνέλαιο: 100.000 IU (1 κουταλιά σούπας 15.000 IU)
• Καρότα ωμά: 16.706 IU
• Μπρόκολο φύλλα ωμά: 16.000 IU
• Γλυκοπατάτα: 14.187 IU
• Ραδίκι: 10.161 IU
• Σπανάκι ωμό: 9.377 IU (1 μεγάλο φύλλο 900 IU)
• Κολοκύθα ωμή: 8513 IU
• Μαρούλι πράσινο ωμό: 7.405 IU
• Κόκκινες πιπεριές τσίλι: 3.131 IU
• Μάγκο: 1082 IU
• Παπάγια: 950 IU
• Μπρόκολο άνθος ωμό: 623 IU
• Αυγό: 520 IU

Μετατροπή μονάδων9
1 IU ρετινόλης = 0,3 μg (mcg)
1 IU βήτα-καροτίνης από συμπληρώματα διατροφής = 0,15 μg (mcg)
1 IU βήτα-καροτίνης από τις τροφές = 0,05 μg (mcg)
1 IU άλφα-καροτίνης ή βήτα-κρυπτοξανθίνης = 0,025 μg (mcg)

Συμπληρώματα Βιταμίνης Α​

Βιταμίνες Α στο PetBirds

Βιταμίνες Α κορυφαίων εταιριών για όλα τα πτηνά. Βρείτε στο PetBirds τα καταλληλότερα συμπληρώματα βιταμινών για τα πουλιά σας στην καλύτερη τιμή!

petbirds.gr

 

[mgerom]

Μου έκανε εντύπωση ότι το φύλλο του μπρόκολου έχει 25πλάσια περιεκτικότητα σε Α από το άνθος πού έδινα μέχρι σήμερα.

Για να δούμε, θα το συνηθίσουν στην διατροφή τους;

 

[Δημήτρης Μακεδόνας]

Μετά από μερικές δοκιμές με πιπεριές, τα πρώτα συμπεράσματα είναι πως το καναρίνι τρελαίνεται για φρέσκα σπόρια καυτερής πιπεριάς αλλά αγνοεί τον καρπό και οτιδήποτε αποξηραμένο.

 

[demi]

Παιδιά ας μου πει κάποιος, κάθε πότε πρέπει να του δίνω τροφή που περιέχει την βιταμίνη Α;

 

[mgerom]

Παιδιά ας μου πει κάποιος, κάθε πότε πρέπει να του δίνω τροφή που περιέχει την βιταμίνη Α;

Μα ούτως ή άλλως δίνεις καθημερινά με τους σπόρους που του παρέχεις. Τα χορταρικά και τα φρούτα που προσθέτουν μεγαλύτερες ποσότητες βιταμίνης Α είναι καλό να τα δίνουμε 2-3 φορές την εβδομάδα εναλλάξ. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι η διατροφή δεν είναι πάντα η ίδια. Έχει να κάνει με τις διάφορες περιόδους-φάσεις της ζωής των φίλων μας.

 

[Ειρηνη17]

Οι παραπάνω τροφές δίνονται ωμές;

 

[Stavros]

Όταν αναφερόμαστε στα θρεπτικά συστατικά των φρούτων και λαχανικών, μιλάμε για αυτά που έχουν όταν είναι ωμά. Όταν μιλάμε για επεξεργασμένες, συσκευασμένες τροφές, τα διατροφικά στοιχεία είναι διαφορετικά και αναφέρονται πάνω στη συσκευασία.

 

[Stavros]

Ενημέρωση άρθρου

Το άρθρο ανανεώθηκε σχεδόν εξολοκλήρου, όπως και η λίστα των διατροφικών πηγών ενημερώθηκε με τις τιμές τροφών που μπορούν να δοθούν στα πουλιά.

Σημείωση: Εάν υπάρχουν τρόφιμα που δίνετε στα πουλιά σας και λείπουν από τη λίστα, μπορείτε να τα αναφέρετε εδώ για να συμπληρωθούν. Η λίστα θα συμπληρώνεται με τα τρόφιμα που έχουν κάποια διατροφική αξία, όσον αφορά στη βιταμίνη Α.

 

[douke-soula]

Δεν ήξερα ότι το μουρουνέλαιο είναι επιτρεπόμενη τροφή για τα πουλιά. Πως μπορούμε να τους το προσφέρουμε;

 

[Stavros]

μουρουνέλαιο... Πως μπορούμε να τους το προσφέρουμε

Στην αυγοτροφή κατά την παρασκευή της, μαζί με τα υπόλοιπα πρόσθετα.

 

[misalouris]

Λογικά όμως υπάρχει πρόβλημα διαλυτότητας Σταύρο. Και το μουρουνέλαιο (ως λάδι) δεν είναι υδατοδιαλυτό κι αυτό είναι πρόβλημα. Κάποιοι συστήνουν την ζαχαροπλαστική γλυκερίνη ως διαλύτη, αλλά προσωπικά δεν έχω δοκιμάσει.

 

[Hlias-patra]

Κάτι σπόροι λαχανικών που κυκλοφορούν ποια είναι η γνώμη σας;

 

[Stavros]

Λογικά όμως υπάρχει πρόβλημα διαλυτότητας Σταύρο...
Και το μουρουνέλαιο (ως λάδι) δεν είναι υδατοδιαλυτό κι αυτό είναι πρόβλημα.

Δεν χρειάζεται να μπει στο νερό. Μπορεί να μπει στο νωπό παρασκεύασμα και ανακατεύοντας να απλωθεί παντού. Όπως και με το ελαιόλαδο ή άλλα έλαια.

Με την ευκαιρία να πω ότι η αναφορά στο άρθρο δεν είναι πρόταση. Είναι στη διακριτική ευχέρεια κάποιου αν θα χρησιμοποιήσει τις τροφές που αναφέρω ή όχι.

Αν και δεν είναι απόλυτα σχετικό με το θέμα, προσωπικά δεν είμαι οπαδός των ελαίων και γενικά των "μαγειρεμάτων". Στις περισσότερες των περιπτώσεων πρόκειται για τροφές που οξειδώνονται πολύ γρήγορα ή και καταστρέφονται από τη θερμότητα, οπότε τα όποια οφέλη τους είτε χάνονται είτε γίνονται επιβαρυντικά για τον οργανισμό.

 

[Stavros]

Κάτι σπόροι λαχανικών που κυκλοφορούν ποια είναι η γνώμη σας;

Δεν καταλαβαίνω την ερώτηση. Ποια είναι η γνώμη μας σε σχέση με τι; Είναι σχετική με το θέμα της συζήτησης που αφορά στη βιταμίνη Α;

 

[Κοσμας Καλαματιανος]

Όλα όμορφα και ενδιαφέροντα. Σχετικά με τα φύλλα του μπρόκολου τα πετούσα, όπως και στο κουνουπίδι όχι μόνο στα πουλιά αλλά και στο σπίτι. Μαγειρεύαμε μόνο το άνθος για να φάμε. Σήμερα έμαθα πολλά ενδιαφέροντα!