Ιθαγενή Θαμνοψάλτης (Prunella modularis)

Ο θαμνοψάλτης είναι ένας μικρό σε μέγεθος πτηνό που απαντάται στην εύκρατη Ευρώπη και την Ασία. Η αγγλική του ονομασία είναι dunnock.

Θαμνοψάλτης - Dunnock​

dunnock.jpg

Ο θαμνοψάλτης είναι ένα κατά βάση ευρωπαϊκό πτηνό στο μέγεθος του κοκκινολαίμη, με μήκος 13,5-14 εκ. Έχει ραβδωτή πλάτη που του δίνει την εικόνα μικρού σπουργιτιού.

Το χρώμα που κυριαρχεί στο πτέρωμά του είναι το καφέ. Γενικά, ο χρωματισμός του πτερώματός του θυμίζει στρατιωτική ένδυση παραλλαγής, μια εμφάνιση που εξελίχθηκε σε αυτή τη μορφή για να του επιτρέπει να αποφεύγει τους θηρευτές του.

Τα ενήλικα πτηνά έχουν γκρίζο κεφάλι που φέρει λεπτό και μυτερό ράμφος.

Διάκριση φύλου​

Αρσενικό και θηλυκό έχουν παρόμοιο χρώμα και δεν παρουσιάζουν φυλετικό διμορφισμό.

Γεωγραφική κατανομή και βιότοποι​

Ο θαμνοψάλτης είναι ιθαγενές πτηνό σε περιοχές της Ευρασίας και ζουν σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης αλλά και στον Λίβανο, το βόρειο Ιράν και τον Καύκασο.

Οι θαμνοψάλτες εισήχθησαν στη Νέα Ζηλανδία κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και σήμερα έχουν εποικίσει όλη τη χώρα και ορισμένα παράκτια νησιά.

Τον συναντάμε συνήθως σε δασικές εκτάσεις και πεδινές περιοχές με θάμνους, κήπους και φράκτες. Αναζητά την τροφή του συνήθως στο έδαφος.

Αναπαραγωγή​

Ο θαμνοψάλτης εφαρμόζει ιδιαίτερες διαδικασίες αναπαραγωγής. Τα θηλυκά γίνονται συχνά πολυανδρικά, ζευγαρώνοντας με δύο ή περισσότερα αρσενικά ταυτόχρονα, κάτι που είναι αρκετά σπάνιο στα πτηνών. Αυτό το πολλαπλό σύστημα ζευγαρώματος οδηγεί στην ανάπτυξη ανταγωνισμού σπερματοζωαρίων μεταξύ των αρσενικών.

Αρσενικός θαμνοψάλτης ραμφίζει την αμάρα του θηλυκούΕξετάσεις DNA έχουν δείξει ότι οι νεοσσοί της ίδιας φωλιάς έχουν συχνά διαφορετικούς πατέρες, ανάλογα με την επιτυχία των αρσενικών στη διεκδίκηση του θηλυκού.

Τα αρσενικά, προκειμένου να εξασφαλίσουν την πατρότητα των μελλοντικών νεοσσών, ραμφίζουν την αμάρα των θηλυκών για να προκαλέσουν την έξοδο και αποβολή του σπέρματος των αντίπαλων αρσενικών.

Οι θαμνοψάλτες χρειάζονται μόνο ένα δέκατο του δευτερολέπτου για κάθε επίβαση και μπορούν να ζευγαρώσουν περισσότερες από 100 φορές τη μέρα.

Τα αρσενικά παρέχουν γονική φροντίδα γονέων ανάλογα με την επιτυχία των ζευγαρωμάτων τους. Έτσι, δεν είναι σπάνια η συνύπαρξη δύο αρσενικών με ένα θηλυκό που φροντίζουν τους νεοσσούς της ίδιας φωλιάς.

Άλλες πρακτικές ζευγαρώματος μπορούν επίσης να εφαρμοστούν μεταξύ των θαμνοψαλτών, ανάλογα με την αναλογία των αρσενικών προς τα θηλυκά. Έτσι, όταν η αναλογία του πληθυσμού σε μία περιοχή είναι ένα αρσενικό προς ένα θηλυκό, τότε προτιμάται η μονογαμία.

Σε περιπτώσεις που τα θηλυκά υπερτερούν πληθυσμιακά των αρσενικών, τότε ένα αρσενικό μονοπωλεί αρκετά θηλυκά. Ωστόσο, η πολυανδρία είναι το πιο συνηθισμένο σύστημα ζευγαρώματος των θαμνοψαλτών στη φύση.

Φωλιά θαμνοψαλτώνΟι θαμνοψάλτες χτίζουν τη φωλιά σε κάποιο θάμνο ή κωνοφόρο δέντρο. Την κατασκευάζουν κυρίως με κλαδιά και βρύα εξωτερικά και την επενδύουν με μαλακά υλικά όπως μαλλί ή φτερά.

Γεννούν τρία έως πέντε μπλε αυγά χωρίς στίγματα.

Οι νεοσσοί, ανάλογα με τον πληθυσμό, μπορεί να ανατραφούν από ένα θηλυκό, πολλά θηλυκά με περιστασιακή βοήθεια ενός αρσενικού, πολλών θηλυκών με συνεχή βοήθεια από ένα αρσενικό ή από πολλά θηλυκά και πολλά αρσενικά.

Στα ζευγάρια, τα αρσενικά και τα θηλυκά αφιερώνουν τον ίδιο χρόνο στη φροντίδα των νεοσσών τους. Ωστόσο, σε ένα τρίο, το θηλυκό και το κυρίαρχο αρσενικό παρέχουν περισσότερη φροντίδα στους νεοσσούς από ό, τι το δεύτερο αρσενικό.

Ονοματολογία και συστηματική ταξινόμηση​

Διωνυμική ονομασία: Prunella modularis
Ελληνική ονομασία: Θαμνοψάλτης
Αγγλική ονομασία: Dunnock, hedge accentor, hedge sparrow, hedge warbler.
Τάξη: Στρουθιόμορφα (Passeriformes)
Οικογένεια: Προυνελίδες (Prunellidae)
Γένος: Προυνέλα (Prunella)
Είδος: P. modularis

Υποείδη​

P. modularis euxina - Βορειοδυτική και βόρεια Τουρκία
P. modularis fuscata - Νότια Κριμαία (βόρεια ακτή της Μαύρης θάλασσας)
P. modularis hebridium - Ιρλανδία και Εβρίδες (δυτικά της Σκωτίας)
P. modularis mabbotti - Ιβηρική χερσόνησος, νότια κεντρική Γαλλία και Ιταλία
P. modularis meinertzhageni - Βαλκάνια.
P. modularis modularis - Βόρεια και κεντρική Ευρώπη
P. modularis obscura - Βορειοανατολική Τουρκία, Καύκασος και βόρειο Ιράν
P. modularis occidentalis - Σκωτία (εκτός από τις Εβρίδες), Αγγλία και δυτική Γαλλία

Media gallery Προυνελλών​

 
Back
Top