Carduelis CarduelisΈνα από τα ομορφότερα ωδικά πουλιά της πατρίδας μας είναι η καρδερίνα carduelis carduelis. Η Ευρωπαϊκή της ονομασία είναι European Goldfinch, ενώ η αρχαιοελληνική της ονομασία είναι ακανθυλλίς, λόγω της συνήθειάς της να τρέφεται με τους σπόρους των αγκαθιών (άκανθα). Άλλες ονομασίες που της έχουν δοθεί είναι τουρκοπούλα, από το κόκκινο χρώμα που έχει στο κεφάλι της και μοιάζει με τούρκικο φέσι. Την ονομάζουν ακόμα Γαρδέλι, Ζιγαδρέλι, Κοκκινοτσεμπερού, Πεντάμορφο, Στραγαλίνι, ενώ στην Κύπρο την λένε Σγαρτίλι.
Η Καρδερίνα έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλούς συγγραφείς, ποιητές, ζωγράφους και έχει πρωταγωνιστήσει σε πλήθος βιβλίων, τραγουδιών, ποιημάτων και πινάκων ζωγραφικής. Κατά την Βυζαντινή περίοδο η καρδερίνα ήταν το πιο κοινό είδος που συμβόλιζε την αγάπη για τον Χριστό. Το όνομά της έχει συνδεθεί με ένα πλήθος λαϊκών παραμυθιών, αρχαιοελληνικών μύθων και παραδοσιακών ιστοριών.
Η καρδερίνα θεωρείται πανέμορφη λόγω του υπέροχου συνδυασμού χρωμάτων του πτερώματός της, είναι εξαιρετική μελωδός λόγω του μελωδικού και μαγευτικού κελαηδήματος της, αλλά θεωρείται και ιδιαίτερα ωφέλιμη στην γεωργία μιας και η τροφή της είναι οι σπόροι από αγκάθια και ζιζάνια, καθώς και βλαβερά έντομα.
Γίνεται εύκολα αναγνωρίσιμη από το κόκκινο πρόσωπο (μάσκα) και το μαυρόασπρο κεφάλι. Έχει ολόμαυρη φτερούγα με φαρδιά κίτρινη ρίγα, ακόμα και όταν κάθεται, λευκό ουροπύγιο, και μαύρη ουρά με λευκές κηλίδες. Το ράμφος είναι μακρύ και πολύ μυτερό σε λευκοκίτρινο χρώμα με μια μικρή μαύρη κηλίδα τον χειμώνα, ενώ με το έλευση της αναπαραγωγικής περιόδου ασπρίζει εντελώς όπως και τα πόδια που αποκτούν σάρκινο χρώμα. Τα δύο φύλα μοιάζουν αρκετά μεταξύ τους με μικρές αναγνωρίσιμες διαφορές. Το νεαρά πουλιά έχουν γκριζοκάστανο κεφάλι με αχνές ρίγες χωρίς το κόκκινο και το ασπρόμαυρο των ενηλίκων.
Η Καρδερίνα είναι επιδημητικό πουλί και συναντάται σε όλη την Ευρώπη, τα παράλια της Βορείου Αφρικής, στην Τουρκία, στη Δυτική και Κεντρική Ασία, Σκανδιναβία, Σιβηρία Έχουν βρεθεί επίσης και άλλα είδη στην Αμερική, στην Αυστραλία αλλά και την Νέα Ζηλανδία, με παραλλαγές στον χρωματισμό του πτερώματός.
Συναντάται ευρύτατα σε θαμνώδεις εκτάσεις, δάση με χαμηλά δέντρα, πάρκα, οπωρώνες, ελαιώνες, κήπους και ιδιαίτερα όπου υπάρχουν γαιδουροάγκαθα. Το φθινόπωρο και το χειμώνα σχηματίζει σμήνη 40 περίπου πουλιών, ενώ την Άνοιξη, μόλις οι αμυγδαλιές βγάλουν φύλλα, αρχίζουν να προετοιμάζονται για το ζευγάρωμα.
Φυσικοί της εχθροί, εκτός από τον άνθρωπο που με διάφορους τρόπους προσπαθεί να την αιχμαλωτίσει για να απολαύσει το κελάηδημά της, είναι τα διάφορα αρπακτικά πουλιά, όπως η κουκουβάγια, τα ποντίκια αλλά και τα φίδια.
Για τον λόγο αυτό προτιμάει να χτίζει τη φωλιά της σε ψηλά, μοναχικά δέντρα για να έχει ευρύ οπτικό πεδίο και πάντα σε λεπτά εξωτερικά κλαδιά με πυκνή φυλλωσιά. Φτιάχνει την φωλιά της ανάμεσα σε διχάλες δέντρων με περισσή τέχνη χρησιμοποιώντας λεπτά κλαδάκια, φύλλα, ξερά λεπτά χόρτα και είναι η πιο γερή και περίτεχνη φωλιά από όλα τα πουλιά του είδους της. Γεννάει δυο φορές περίπου 4-6 λευκογάλαζα έως γαλαζοπράσινα αυγά την κάθε φορά, μια στο τέλος της άνοιξης και μια το καλοκαίρι, αφού πρώτα έχει μεγαλώσει τα μικρά της. Ποτέ δεν γεννάει στην ίδια φωλιά. Φτιάχνει πάντα καινούρια. Κλωσσάει για 14 μέρες τα αυγά και τους νεοσσούς τους φροντίζουν εξ ίσου και οι δυο γονείς. Όταν κινδυνεύσουν τα μικρά δεν τα εγκαταλείπει αν και είναι δειλό πουλί. Είναι πουλιά που έχουν αγάπη και αλληλεγγύη μεταξύ τους, σπάνια φιλονικούν και πάντα αλληλοβοηθιούνται.
Το προσδόκιμο ζωής τους στη φύση είναι 8 με 10 χρόνια. Είναι πουλιά πολύ ανθεκτικά στο κρύο αλλά πολύ ευαίσθητα σε ασθένειες όπως τα εντερικά. Έχει πέταγμα κυματοειδές και χορευτικό. Όταν κελαηδάει, χαρακτηριστικό είναι το ιδιαίτερο κούνημα του σώματος της.
Οι άνθρωποι συνηθίζουν και ζευγαρώνουν την καρδερίνα με καναρίνια και οι απόγονοί τους, τα καρδερινοκάναρα, αν είναι αρσενικά γίνονται θαυμάσιοι τραγουδιστές, ενώ τα θηλυκά γίνονται πολύ καλές παραμάνες. Επίσης ζευγαρώνουν με φλώρο, πύρρουλα, λούγαρο αλλά και καρμποντάκους, δίνοντας εξαιρετικής ομορφιάς απογόνους και με θεσπέσιο κελάηδημα.
Επειδή είναι νευρικό πουλί στην αιχμαλωσία και χτυπιέται πάνω στα κάγκελα του κλουβιού, χρειάζεται ευρύχωρο κλουβί για πέταγμα. Κατά την αναπαραγωγή χρειάζεται να έχει 2-3 εσωτερικές ανοιχτές καλαθόσχημες φωλιές, ντυμένες με φυλλώματα, προκειμένου να επιλέξει το ζευγάρι την φωλιά του, και να αισθάνεται ασφάλεια και σιγουριά. Για την διατροφή και την φροντίδα του κατά την διάρκεια την αναπαραγωγής, ισχύει ότι για όλες τις σπίζες (φλώρια, φανέτα κτλ).
Η Καρδερίνα έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλούς συγγραφείς, ποιητές, ζωγράφους και έχει πρωταγωνιστήσει σε πλήθος βιβλίων, τραγουδιών, ποιημάτων και πινάκων ζωγραφικής. Κατά την Βυζαντινή περίοδο η καρδερίνα ήταν το πιο κοινό είδος που συμβόλιζε την αγάπη για τον Χριστό. Το όνομά της έχει συνδεθεί με ένα πλήθος λαϊκών παραμυθιών, αρχαιοελληνικών μύθων και παραδοσιακών ιστοριών.
Η καρδερίνα θεωρείται πανέμορφη λόγω του υπέροχου συνδυασμού χρωμάτων του πτερώματός της, είναι εξαιρετική μελωδός λόγω του μελωδικού και μαγευτικού κελαηδήματος της, αλλά θεωρείται και ιδιαίτερα ωφέλιμη στην γεωργία μιας και η τροφή της είναι οι σπόροι από αγκάθια και ζιζάνια, καθώς και βλαβερά έντομα.
Γίνεται εύκολα αναγνωρίσιμη από το κόκκινο πρόσωπο (μάσκα) και το μαυρόασπρο κεφάλι. Έχει ολόμαυρη φτερούγα με φαρδιά κίτρινη ρίγα, ακόμα και όταν κάθεται, λευκό ουροπύγιο, και μαύρη ουρά με λευκές κηλίδες. Το ράμφος είναι μακρύ και πολύ μυτερό σε λευκοκίτρινο χρώμα με μια μικρή μαύρη κηλίδα τον χειμώνα, ενώ με το έλευση της αναπαραγωγικής περιόδου ασπρίζει εντελώς όπως και τα πόδια που αποκτούν σάρκινο χρώμα. Τα δύο φύλα μοιάζουν αρκετά μεταξύ τους με μικρές αναγνωρίσιμες διαφορές. Το νεαρά πουλιά έχουν γκριζοκάστανο κεφάλι με αχνές ρίγες χωρίς το κόκκινο και το ασπρόμαυρο των ενηλίκων.
Η Καρδερίνα είναι επιδημητικό πουλί και συναντάται σε όλη την Ευρώπη, τα παράλια της Βορείου Αφρικής, στην Τουρκία, στη Δυτική και Κεντρική Ασία, Σκανδιναβία, Σιβηρία Έχουν βρεθεί επίσης και άλλα είδη στην Αμερική, στην Αυστραλία αλλά και την Νέα Ζηλανδία, με παραλλαγές στον χρωματισμό του πτερώματός.
Συναντάται ευρύτατα σε θαμνώδεις εκτάσεις, δάση με χαμηλά δέντρα, πάρκα, οπωρώνες, ελαιώνες, κήπους και ιδιαίτερα όπου υπάρχουν γαιδουροάγκαθα. Το φθινόπωρο και το χειμώνα σχηματίζει σμήνη 40 περίπου πουλιών, ενώ την Άνοιξη, μόλις οι αμυγδαλιές βγάλουν φύλλα, αρχίζουν να προετοιμάζονται για το ζευγάρωμα.
Φυσικοί της εχθροί, εκτός από τον άνθρωπο που με διάφορους τρόπους προσπαθεί να την αιχμαλωτίσει για να απολαύσει το κελάηδημά της, είναι τα διάφορα αρπακτικά πουλιά, όπως η κουκουβάγια, τα ποντίκια αλλά και τα φίδια.
Για τον λόγο αυτό προτιμάει να χτίζει τη φωλιά της σε ψηλά, μοναχικά δέντρα για να έχει ευρύ οπτικό πεδίο και πάντα σε λεπτά εξωτερικά κλαδιά με πυκνή φυλλωσιά. Φτιάχνει την φωλιά της ανάμεσα σε διχάλες δέντρων με περισσή τέχνη χρησιμοποιώντας λεπτά κλαδάκια, φύλλα, ξερά λεπτά χόρτα και είναι η πιο γερή και περίτεχνη φωλιά από όλα τα πουλιά του είδους της. Γεννάει δυο φορές περίπου 4-6 λευκογάλαζα έως γαλαζοπράσινα αυγά την κάθε φορά, μια στο τέλος της άνοιξης και μια το καλοκαίρι, αφού πρώτα έχει μεγαλώσει τα μικρά της. Ποτέ δεν γεννάει στην ίδια φωλιά. Φτιάχνει πάντα καινούρια. Κλωσσάει για 14 μέρες τα αυγά και τους νεοσσούς τους φροντίζουν εξ ίσου και οι δυο γονείς. Όταν κινδυνεύσουν τα μικρά δεν τα εγκαταλείπει αν και είναι δειλό πουλί. Είναι πουλιά που έχουν αγάπη και αλληλεγγύη μεταξύ τους, σπάνια φιλονικούν και πάντα αλληλοβοηθιούνται.
Το προσδόκιμο ζωής τους στη φύση είναι 8 με 10 χρόνια. Είναι πουλιά πολύ ανθεκτικά στο κρύο αλλά πολύ ευαίσθητα σε ασθένειες όπως τα εντερικά. Έχει πέταγμα κυματοειδές και χορευτικό. Όταν κελαηδάει, χαρακτηριστικό είναι το ιδιαίτερο κούνημα του σώματος της.
Οι άνθρωποι συνηθίζουν και ζευγαρώνουν την καρδερίνα με καναρίνια και οι απόγονοί τους, τα καρδερινοκάναρα, αν είναι αρσενικά γίνονται θαυμάσιοι τραγουδιστές, ενώ τα θηλυκά γίνονται πολύ καλές παραμάνες. Επίσης ζευγαρώνουν με φλώρο, πύρρουλα, λούγαρο αλλά και καρμποντάκους, δίνοντας εξαιρετικής ομορφιάς απογόνους και με θεσπέσιο κελάηδημα.
Επειδή είναι νευρικό πουλί στην αιχμαλωσία και χτυπιέται πάνω στα κάγκελα του κλουβιού, χρειάζεται ευρύχωρο κλουβί για πέταγμα. Κατά την αναπαραγωγή χρειάζεται να έχει 2-3 εσωτερικές ανοιχτές καλαθόσχημες φωλιές, ντυμένες με φυλλώματα, προκειμένου να επιλέξει το ζευγάρι την φωλιά του, και να αισθάνεται ασφάλεια και σιγουριά. Για την διατροφή και την φροντίδα του κατά την διάρκεια την αναπαραγωγής, ισχύει ότι για όλες τις σπίζες (φλώρια, φανέτα κτλ).
