Η Κελαηδότσιχλα (Turdus philomelos) είναι ένα πουλί που χαρακτηρίζεται από το όμορφο κελάηδημά του. Είναι αποδημητικό πτηνό αλλά διαβιεί ολόκληρο το χρόνο και στη χώρας μας.
Το πτέρωμά της είναι καφέ χρώμα από την πάνω πλευρά ενώ από την κάτω είναι κυρίως λευκό με καφέ σκούρα στίγματα σε ολόκληρη την περιοχή του στήθους, ένα χαρακτηριστικό που την κάνει να ξεχωρίζει από άλλα πτηνά του μεγέθους της.
Τα μάτια της είναι σχετικά μεγάλα σε σύγκριση με άλλα πουλιά του μεγέθους της και το ράμφος της στενό και μακρύ, χαρακτηριστικό των εντομοφάγων πτηνών.
Η Κελαηδότσιχλα βρίσκεται σε όλη την Ευρώπη και φτάνει έως την ανατολική Σιβηρία. Οι πληθυσμοί των βορείων περιοχών είναι μεταναστευτικοί. Οι περιοχές διαχείμασης εκτείνονται αρκετά προς τα νότια, έως τη Βόρεια Αφρική, ενώ στην Κεντρική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, τα πουλιά δεν μεταναστεύουν.
Επιλέγει για τη διαβίωσή της πάρκα, μικρά δάση, κήπους με δένδρα, θάμνους και περιοχές με υγρό έδαφος και με άφθονα σε ασπόνδυλα.
Είναι αξιοσημείωτος ο τρόπος που τρώει τα σαλιγκάρια, καθώς χρησιμοποιεί μεγάλες πέτρες για να τα χτυπά και να σπάζει πάνω τους το κέλυφος, ώστε να φάει το εσωτερικό τους. Είναι μάλιστα τόσο συνηθισμένη τακτική που η εύρεση σπασμένων κελυφών δίπλα σε πέτρες είναι ένδειξη της παρουσίας του πουλιού στην περιοχή.
Χτίζουν τη φωλιά τους ψηλά σε θάμνους ή και σε δέντρα, σε σημεία που ενώνονται τα κλαδιά με τον κορμό. Τη φωλιά κατασκευάζει το θηλυκό χρησιμοποιώντας λεπτά κλαδιά, ρίζες, ξερά φύλλα και βρύα ενώ στο τέλος στρώνει το εσωτερικό της με ένα λεπτό στρώμα λάσπης.
Γεννούν 4 έως 5 γαλαζωπά αυγά με μικρές καφέ κηλίδες, που κλωσάει το θηλυκό για 14 - 15 μέρες. Ταΐζουν τους νεοσσούς και οι δύο γονείς μέχρι την ανεξαρτητοποίησή τους, που γίνεται περίπου πέντε βδομάδες μετά την εκκόλαψη.
Παρόλο που οι λόγοι για τη μείωση του πληθυσμού των πουλιών δεν έχουν ακόμη κατανοηθεί πλήρως, πιστεύεται ότι οφείλεται στις περιβαλλοντικές αλλαγές ευρείας κλίμακας και στις γεωργικές πρακτικές.
Η αποψίλωση των θάμνων έχει προκαλέσει απώλεια των τόπων φωλεοποίησης και η αυξημένη χρήση φυτοφαρμάκων την απώλεια της βλάστησης από την οποία συλλέγει την τροφή της. Επίσης, η εγκατάσταση συστημάτων αποστράγγισης που προκαλεί πρόωρη ξήρανση του εδάφους και κατά συνέπεια την απώλεια γαιοσκωλήκων, που είναι η βασική τροφή της κελαηδότσιχλας.
H κελαηδότσιχλα είναι από τα είδη που θηρεύονται περισσότερο από τον άνθρωπο σε όλες τις χώρες που ζει. Στην Ελλάδα, το κυνήγι της με κυνηγετικό όπλο επιτρέπεται σήμερα από την ελληνική νομοθεσία.
Το κυνήγι με μέσα παγίδευσης είναι πιο εντατικό στις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο όπου συλλαμβάνεται με ξόβεργες, αν και αυτές έχουν απαγορευθεί από πολλές εθνικές νομοθεσίες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Περιγραφή της κελαηδότσιχλας
Η Κελαηδότσιχλα είναι σχετικά μικρόσωμο πουλί, ελαφρώς μικρότερο από το Ψαρόνι, με μέγεθος που φτάνει τα 23 εκ. και έκταση φτερών στα 35 εκ. Το βάρος της φτάνει τα 85 γρ.Το πτέρωμά της είναι καφέ χρώμα από την πάνω πλευρά ενώ από την κάτω είναι κυρίως λευκό με καφέ σκούρα στίγματα σε ολόκληρη την περιοχή του στήθους, ένα χαρακτηριστικό που την κάνει να ξεχωρίζει από άλλα πτηνά του μεγέθους της.
Τα μάτια της είναι σχετικά μεγάλα σε σύγκριση με άλλα πουλιά του μεγέθους της και το ράμφος της στενό και μακρύ, χαρακτηριστικό των εντομοφάγων πτηνών.
Γεωγραφική κατανομή και βιότοποι
Η Κελαηδότσιχλα βρίσκεται σε όλη την Ευρώπη και φτάνει έως την ανατολική Σιβηρία. Οι πληθυσμοί των βορείων περιοχών είναι μεταναστευτικοί. Οι περιοχές διαχείμασης εκτείνονται αρκετά προς τα νότια, έως τη Βόρεια Αφρική, ενώ στην Κεντρική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, τα πουλιά δεν μεταναστεύουν.
Επιλέγει για τη διαβίωσή της πάρκα, μικρά δάση, κήπους με δένδρα, θάμνους και περιοχές με υγρό έδαφος και με άφθονα σε ασπόνδυλα.
Διατροφή
Η Κελαηδότσιχλα είναι εντομοφάγο πτηνό. Αναζητά την τροφή της στο έδαφος, άλλοτε ακίνητη και άλλοτε αναπηδώντας και τρέχοντας. Τρώει ασπόνδυλα όπως σαλιγκάρια, έντομα, σκουλήκια, κάμπιες, αράχνες αλλά και φρούτα. Συχνά προκαλεί ζημιές σε καλλιέργειες με μούρα, σταφύλια, πιπεριές, βερίκοκα και ντομάτες.Είναι αξιοσημείωτος ο τρόπος που τρώει τα σαλιγκάρια, καθώς χρησιμοποιεί μεγάλες πέτρες για να τα χτυπά και να σπάζει πάνω τους το κέλυφος, ώστε να φάει το εσωτερικό τους. Είναι μάλιστα τόσο συνηθισμένη τακτική που η εύρεση σπασμένων κελυφών δίπλα σε πέτρες είναι ένδειξη της παρουσίας του πουλιού στην περιοχή.
Αναπαραγωγή
Η αναπαραγωγική περίοδος για τις Κελαηδότσιχλες ξεκινά στα τέλη Μαρτίου και διαρκεί έως τον Ιούνιο. Ωριμάζουν αναπαραγωγικά σε ηλικία ενός έτους.Χτίζουν τη φωλιά τους ψηλά σε θάμνους ή και σε δέντρα, σε σημεία που ενώνονται τα κλαδιά με τον κορμό. Τη φωλιά κατασκευάζει το θηλυκό χρησιμοποιώντας λεπτά κλαδιά, ρίζες, ξερά φύλλα και βρύα ενώ στο τέλος στρώνει το εσωτερικό της με ένα λεπτό στρώμα λάσπης.
Γεννούν 4 έως 5 γαλαζωπά αυγά με μικρές καφέ κηλίδες, που κλωσάει το θηλυκό για 14 - 15 μέρες. Ταΐζουν τους νεοσσούς και οι δύο γονείς μέχρι την ανεξαρτητοποίησή τους, που γίνεται περίπου πέντε βδομάδες μετά την εκκόλαψη.
Πληθυσμός και προστασία
Μετά τα μέσα της δεκαετίας του '70 υπήρξε σταθερή μείωση του πληθυσμού της κελαηδότσιχλας, μια περίοδος κατά την οποία σημειώθηκε επίσης μείωση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων κατά 73% και των δασικών οικοσυστημάτων κατά 49%.Παρόλο που οι λόγοι για τη μείωση του πληθυσμού των πουλιών δεν έχουν ακόμη κατανοηθεί πλήρως, πιστεύεται ότι οφείλεται στις περιβαλλοντικές αλλαγές ευρείας κλίμακας και στις γεωργικές πρακτικές.
Η αποψίλωση των θάμνων έχει προκαλέσει απώλεια των τόπων φωλεοποίησης και η αυξημένη χρήση φυτοφαρμάκων την απώλεια της βλάστησης από την οποία συλλέγει την τροφή της. Επίσης, η εγκατάσταση συστημάτων αποστράγγισης που προκαλεί πρόωρη ξήρανση του εδάφους και κατά συνέπεια την απώλεια γαιοσκωλήκων, που είναι η βασική τροφή της κελαηδότσιχλας.
Θηρευτές
Οι γάτες, όταν τα πουλιά ζουν κοντά σε αστικές περιοχές, οι αλεπούδες, οι κουκουβάγιες, αλλά και τα κορακοειδή που θηρεύουν τις φωλιές των κελαηδότσιχλων.H κελαηδότσιχλα είναι από τα είδη που θηρεύονται περισσότερο από τον άνθρωπο σε όλες τις χώρες που ζει. Στην Ελλάδα, το κυνήγι της με κυνηγετικό όπλο επιτρέπεται σήμερα από την ελληνική νομοθεσία.
Το κυνήγι με μέσα παγίδευσης είναι πιο εντατικό στις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο όπου συλλαμβάνεται με ξόβεργες, αν και αυτές έχουν απαγορευθεί από πολλές εθνικές νομοθεσίες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Προστασία
Η κελαηδότσιχλα δεν είναι απειλούμενο είδος, εκτός από τη Βρετανία και την Ολλανδία όπου εντάσσεται στην Κόκκινη Λίστα απειλούμενων ειδών, καθώς ο πληθυσμός της έχει μειωθεί κατά 50%.Κελάηδισμα κελαηδότσιχλας
Ονοματολογία και συστηματική ταξινόμηση
- Διωνυμική ονοματολογία: Turdus philomelos
- Ελληνική: Τσίχλα, Κελαηδότσιχλα (Κίχλη η φιλόμελος)
- Αγγλική: Song thrush
- Τάξη: Στρουθιόμορφα, Passeriformes
- Οικογένεια: Κιχλίδες (Turdidae)
- Γένος: Κίχλη (Turdus)
- Είδος: T. philomelos
- T. p. clarkei
- T. p. hebridensis
- T. p. nataliae
- T. p. philomelos
Άλλα είδη τσιχλών της χώρας μας
- Κοκκινότσιχλα, Turdus iliacus
- Κεδρότσιχλα, Turdus pilaris
- Χιονότσιχλα, Turdus torquatus
- Γερακότσιχλα ή Τσαρτσάρα, Turdus viscivoru
- Νανότσιχλα, Turdus ustulatus (το μικρότερο σε μέγεθος είδος τσίχλας, απαντάται σπάνια στην Ελλάδα).
Media gallery τσιχλών