Ένα ιδιαίτερα ξεχωριστό πουλί που ανήκει στην οικογένεια των σπιζών είναι ο κοκκοθραύστης. Η ευρωπαϊκή του ονομασία είναι Hawfinch, ενώ στην πατρίδα μας είναι γνωστός και ως Κεφαλόσπινος, Χονδρομύτης, Κεφάλας, Κεφαλάς, Γαιδουρόσπινος, Δοντάς, Φρετζούνι, Φλιτσούνι, Χονδροτσόνα, Γραμμυθάς και Γομαρότσονος. Αν και πρόκειται για στρουθιόμορφο πουλί, δεν ειναι γνωστό τόσο για το κελάηδημά του όσο για την εμφάνισή του. Όλα τα ονόματα που του δόθηκαν είναι εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του.
Πρόκειται για μια μεγαλόσωμη σπίζα που το μέγεθός της κυμαίνεται από 16,5-18 εκατοστά. Ξεχωρίζει από τις άλλες σπίζες για το μεγάλο κεφάλι του που είναι γεμάτο δυνατούς μύες και στηρίζεται σε έναν χοντρό λαιμό. Έχει μεγάλο σώμα και κοντή ουρά. Χαρακτηριστικό είναι το πολύ ισχυρό, μεγάλο, κωνικό, σκουρόχρωμο ράμφος του, με το οποίο έχει την ικανότητα να σπάει κουκούτσια από φρούτα όπως βύσσινα, κορόμηλα και κεράσια, παράγοντας δύναμη μέχρι και 50 κιλών. Δικαίως κατέχει τον τίτλο της «ιπτάμενης τανάλιας». Αυτά τα χαρακτηριστικά προσδίνουν στο πουλί μια πολύ βαριά εμφάνιση.
Τα δύο γένη δεν διαφέρουν παρά ελάχιστα. Και στα δύο φύλα κυριαρχεί το κανελί και το μπεζ στο κεφάλι, το στήθος και την κοιλιά. Η πλάτη είναι καφέ χρώμα, τα φτερά λαμπερά μαύρα με σημάδια λευκά και γκρι. Το σκουρόχρωμο ράμφος του διαφοροποιείται το καλοκαίρι και γίνεται πιο ανοιχτόχρωμο. Το νεαρό του είδους έχει γκριζοκίτρινο στήθος, ενώ στην κοιλιά του εμφανίζει αδρές σκούρες κηλίδες.
Είναι ένα δύσπιστο και αρκετά ντροπαλό πουλί που δύσκολα κάνει αισθητή την παρουσία του στους ανθρώπους. Μόλις τους αντιληφθεί κοντά του εξαφανίζεται διακριτικά διαφεύγοντας εύκολα της προσοχής τους. Προτιμά να κρύβεται μέσα στα πυκνά φυλλώματα των δέντρων ή να πετά ψηλά και γρήγορα. Μόνο με φευγαλέα ματιά μπορεί κανείς να τον διακρίνει και περισσότερο τον χειμώνα που τα κλαδιά των δέντρων είναι γυμνά.
Ο φυσικός του βιότοπος είναι τα πυκνά δάση βελανιδιάς, οξιάς με δέντρα φτελιάς και φλαμουριάς. Εκτός από τις δασώδεις εκτάσεις προτιμά οπωρώνες, ελαιώνες, εκτάσεις με φυλλοβόλα δέντρα, πάρκα και γενικά όπου μπορεί να βρει τις κατάλληλες συνθήκες για να επιβιώσει. Εντοπίζεται σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα, στην Ασία την οποία και εγκαταλείπει κατά την διάρκεια του χειμώνα, διαλέγοντας να ξεχειμωνιάσει σε πιο ζεστά μέρη όπως την Τουρκία.
Η διατροφή τους αποτελείται κυρίως από σπόρους ελάτων, από κουκούτσια ελιάς, κερασιάς, διάφορους σπόρους δέντρων και θάμνων καθώς κα κάποια έντομα όπως ακρίδες και σκουλήκια. Επίσης τρώει χαλίκια και πετρούλες από τις οποίες παίρνει όχι μόνο διάφορα θρεπτικά στοιχεία αλλά βοηθούν και στην πέψη του.
Οι κοκκοθραύστες πετάνε συνήθως σε χαλαρά σμήνη, εκτός της περιόδου αναπαραγωγής που διαλέγουν τους συντρόφους τους. Για την επιλογή της συντρόφου ο αρσενικός προκαλεί με έναν ερωτικό χορό, κουνώντας την ουρά του, χαμηλώνοντας τα φτερά, μετακινώντας το σώμα του μπρος πίσω και καλώντας με μικρά διακεκομμένα καλέσματα το ταίρι του. Η αναπαραγωγικά φάση ξεκινάει τον Απρίλιο περίπου και αφού διαλέξουν ένα αρκετά ψηλό σημείο του δέντρου σε διχάλες ή σε εξωτερικά κλαδιά, σε εκτεθειμένη θέση, φτιάχνουν μια ανοιχτόσχημη καλαθωτή φωλιά. Την κατασκευή της φωλιάς αναλαμβάνει η θηλυκιά κουβαλώντας κλαδάκια, ενώ εσωτερικά την στρώνει με πευκοβελόνες, βρύα, και χόρτα για να είναι μαλακή. Εκεί εναποθέτει από 2-5 ανοιχτογάλαζα αυγά με πράσινα, καφέ, γκρι και μωβ στίγματα. Ο αρσενικός είναι αυτός που αναλαμβάνει την φροντίδα της θηλυκιάς φέρνοντάς της τροφή όσο εκείνη φροντίζει για την αναπαραγωγή της οικογένειάς τους. Μετά από επώαση 11-14 ημερών εμφανίζονται οι νεοσσοί οι οποίοι ανεξαρτητοποιούνται σε δύο εβδομάδες περίπου. Μπορούν να γεννήσουν 2 φορές μέσα στην αναπαραγωγική περίοδο.
Το προσδόκιμο ζωής τους μπορεί να κυμανθεί από 5-9 χρόνια.
Πρόκειται για μια μεγαλόσωμη σπίζα που το μέγεθός της κυμαίνεται από 16,5-18 εκατοστά. Ξεχωρίζει από τις άλλες σπίζες για το μεγάλο κεφάλι του που είναι γεμάτο δυνατούς μύες και στηρίζεται σε έναν χοντρό λαιμό. Έχει μεγάλο σώμα και κοντή ουρά. Χαρακτηριστικό είναι το πολύ ισχυρό, μεγάλο, κωνικό, σκουρόχρωμο ράμφος του, με το οποίο έχει την ικανότητα να σπάει κουκούτσια από φρούτα όπως βύσσινα, κορόμηλα και κεράσια, παράγοντας δύναμη μέχρι και 50 κιλών. Δικαίως κατέχει τον τίτλο της «ιπτάμενης τανάλιας». Αυτά τα χαρακτηριστικά προσδίνουν στο πουλί μια πολύ βαριά εμφάνιση.
Τα δύο γένη δεν διαφέρουν παρά ελάχιστα. Και στα δύο φύλα κυριαρχεί το κανελί και το μπεζ στο κεφάλι, το στήθος και την κοιλιά. Η πλάτη είναι καφέ χρώμα, τα φτερά λαμπερά μαύρα με σημάδια λευκά και γκρι. Το σκουρόχρωμο ράμφος του διαφοροποιείται το καλοκαίρι και γίνεται πιο ανοιχτόχρωμο. Το νεαρό του είδους έχει γκριζοκίτρινο στήθος, ενώ στην κοιλιά του εμφανίζει αδρές σκούρες κηλίδες.
Είναι ένα δύσπιστο και αρκετά ντροπαλό πουλί που δύσκολα κάνει αισθητή την παρουσία του στους ανθρώπους. Μόλις τους αντιληφθεί κοντά του εξαφανίζεται διακριτικά διαφεύγοντας εύκολα της προσοχής τους. Προτιμά να κρύβεται μέσα στα πυκνά φυλλώματα των δέντρων ή να πετά ψηλά και γρήγορα. Μόνο με φευγαλέα ματιά μπορεί κανείς να τον διακρίνει και περισσότερο τον χειμώνα που τα κλαδιά των δέντρων είναι γυμνά.
Ο φυσικός του βιότοπος είναι τα πυκνά δάση βελανιδιάς, οξιάς με δέντρα φτελιάς και φλαμουριάς. Εκτός από τις δασώδεις εκτάσεις προτιμά οπωρώνες, ελαιώνες, εκτάσεις με φυλλοβόλα δέντρα, πάρκα και γενικά όπου μπορεί να βρει τις κατάλληλες συνθήκες για να επιβιώσει. Εντοπίζεται σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα, στην Ασία την οποία και εγκαταλείπει κατά την διάρκεια του χειμώνα, διαλέγοντας να ξεχειμωνιάσει σε πιο ζεστά μέρη όπως την Τουρκία.
Η διατροφή τους αποτελείται κυρίως από σπόρους ελάτων, από κουκούτσια ελιάς, κερασιάς, διάφορους σπόρους δέντρων και θάμνων καθώς κα κάποια έντομα όπως ακρίδες και σκουλήκια. Επίσης τρώει χαλίκια και πετρούλες από τις οποίες παίρνει όχι μόνο διάφορα θρεπτικά στοιχεία αλλά βοηθούν και στην πέψη του.
Οι κοκκοθραύστες πετάνε συνήθως σε χαλαρά σμήνη, εκτός της περιόδου αναπαραγωγής που διαλέγουν τους συντρόφους τους. Για την επιλογή της συντρόφου ο αρσενικός προκαλεί με έναν ερωτικό χορό, κουνώντας την ουρά του, χαμηλώνοντας τα φτερά, μετακινώντας το σώμα του μπρος πίσω και καλώντας με μικρά διακεκομμένα καλέσματα το ταίρι του. Η αναπαραγωγικά φάση ξεκινάει τον Απρίλιο περίπου και αφού διαλέξουν ένα αρκετά ψηλό σημείο του δέντρου σε διχάλες ή σε εξωτερικά κλαδιά, σε εκτεθειμένη θέση, φτιάχνουν μια ανοιχτόσχημη καλαθωτή φωλιά. Την κατασκευή της φωλιάς αναλαμβάνει η θηλυκιά κουβαλώντας κλαδάκια, ενώ εσωτερικά την στρώνει με πευκοβελόνες, βρύα, και χόρτα για να είναι μαλακή. Εκεί εναποθέτει από 2-5 ανοιχτογάλαζα αυγά με πράσινα, καφέ, γκρι και μωβ στίγματα. Ο αρσενικός είναι αυτός που αναλαμβάνει την φροντίδα της θηλυκιάς φέρνοντάς της τροφή όσο εκείνη φροντίζει για την αναπαραγωγή της οικογένειάς τους. Μετά από επώαση 11-14 ημερών εμφανίζονται οι νεοσσοί οι οποίοι ανεξαρτητοποιούνται σε δύο εβδομάδες περίπου. Μπορούν να γεννήσουν 2 φορές μέσα στην αναπαραγωγική περίοδο.
Το προσδόκιμο ζωής τους μπορεί να κυμανθεί από 5-9 χρόνια.
