Ο Μαυροσκούφης ή μαυροτσιροβάκος είναι από τα γνωστότερα είδη που ανήκουν στο γένος σιλβία, μιας ομάδας πτηνών που στη χώρα μας αποκαλούνται συνήθως με τη γενική ονομασία τσιροβάκοι.
Στην Ελλάδα είναι γνωστός με την ονομασία Μαυροσκούφης, ενώ στην Κύπρο είναι επίσης γνωστός ως Αμπελοπούλι ή Αμπεροπούλι.
Δείτε: Οι κατά τόπους ονομασίες των ιθαγενών πτηνών
Τα νεαρά αλλά και τα θηλυκά του είδους έχουν καστανοκόκκινο σκουφί και ελαφρώς ανοιχτόχρωμο λαδοπράσινο χρώμα.
Είναι ένα πολύ δραστήριο και ενεργητικό πουλί που πεταρίζει συνεχώς και χοροπηδάει από κλαδί σε κλαδί κουνώντας νευρικά την ουρά του. Σπάνια μπορεί να το αντιληφθεί το ανθρώπινο μάτι μιας και κρύβεται συνεχώς στην πυκνή βλάστηση των θάμνων. Γίνονται αντιληπτός μόνο από την χαρακτηριστική φωνή του.
Είναι ενδημικό αλλά και αποδημητικό πουλί. Κατά την μεταναστευτική περίοδο προτιμά να διαχειμάζει σε πιο ζεστά κλίματα και συναντάται σε μεγάλα σμήνη να φωλιάζει σε πάρκα, ελαιώνες, κήπους, οπωρώνες, αλλά και σε ορεινά και υγρά μέρη των πιο εύκρατων κλιμάτων, προκειμένου να εξασφαλίσει την τροφή του για να επιβιώσει.
Προκειμένου να ταΐσει τους νεοσσούς του, τρέφεται με πληθώρα εντόμων, προνύμφες και παράσιτα, λόγω της αυξημένης του ανάγκης σε ζωικές πρωτεΐνες.
Το χαριτωμένο αυτό πουλάκι κινδυνεύει τόσο από τους φυσικούς του εχθρούς του, όπως άλλα αρπαχτικά πουλιά, φίδια, ποντίκια, νυφίτσες, αλλά κυρίως από τον άνθρωπο που το κυνηγά γιατί το θεωρεί από τα νοστιμότερα εδέσματα για το τραπέζι του. Το γεγονός αυτό προκαλεί συχνά αντιδράσεις από τους λάτρεις των άγριων πουλιών που τα προτιμούν ελεύθερα και όχι ως μεζέ στο πιάτο.
Στο φυσικό του περιβάλλον το προσδόκιμο ζωής του αγγίζει τα 12 χρόνια.
Ελληνική ονομασία: Μαυροσκούφης, Συλβία η μελανόκομος
Αγγλική ονομασία: Eurasian blackcap, Blackcap
Τάξη: Στρουθιόμορφα (Passeriformes)
Οικογένεια: Συλβιίδες (Sylviiidae)
Γένος: Συλβία (Sylvia)
Είδος: S. atricapilla
S. atricapilla dammholzi
S. atricapilla gularis
S. atricapilla heineken
S. atricapilla pauluccii
Μαυροσκούφης, ένας καλλίφωνος τσιροβάκος
Στην Ελλάδα είναι γνωστός με την ονομασία Μαυροσκούφης, ενώ στην Κύπρο είναι επίσης γνωστός ως Αμπελοπούλι ή Αμπεροπούλι.
Δείτε: Οι κατά τόπους ονομασίες των ιθαγενών πτηνών
Περιγραφή
Ο μαυροσκούφης είναι ένα πτηνό στο μέγεθος του σπουργιτιού που δεν ξεπερνάει τα 15 εκατοστά. Κατά το πέταγμα, το άνοιγμα των φτερούγων του αγγίζει τα 20 εκατοστά. Είναι εύρωστο στη σωματοδομή του πουλί με ισχυρό γκρίζο ράμφος και δυνατά γκριζόχρωμα πόδια.Διάκριση φύλου
Το αρσενικό του είδους έχει στενή, μακριά, γκριζωπή και τετραγωνισμένη στο τελείωμα ουρά ενώ ξεχωρίζει εύκολα από το μαύρο σκουφί που αγγίζει ίσα το πάνω μέρος του ματιού του στο οποίο οφείλει και το όνομά του. Το υπόλοιπο φτέρωμά του στην πλάτη, μανδύα και ουροπύγιο είναι σκούρο γκρι, ενώ η τραχηλιά το στήθος και η κοιλιά έχουν πιο ανοιχτόχρωμο γκρίζο χρώμα.Τα νεαρά αλλά και τα θηλυκά του είδους έχουν καστανοκόκκινο σκουφί και ελαφρώς ανοιχτόχρωμο λαδοπράσινο χρώμα.
Είναι ένα πολύ δραστήριο και ενεργητικό πουλί που πεταρίζει συνεχώς και χοροπηδάει από κλαδί σε κλαδί κουνώντας νευρικά την ουρά του. Σπάνια μπορεί να το αντιληφθεί το ανθρώπινο μάτι μιας και κρύβεται συνεχώς στην πυκνή βλάστηση των θάμνων. Γίνονται αντιληπτός μόνο από την χαρακτηριστική φωνή του.
Το κελάηδημα του μαυροσκούφη
Το κελάηδημα του μαυροσκούφη είναι ιδιαίτερα όμορφο, γλυκό και μελωδικό. Περιλαμβάνει διστακτικά τετερίσματα, καθαρές και συγχρόνως μελαγχολικές νότες που θυμίζουν φλάουτο, με σποραδικές μιμήσεις από βραχνούς και τσιριχτούς ήχους. Συχνά τα γρήγορα τιτιβίσματά του συγχέονται με αυτά του πτηνού καλόγερου.Γεωγραφική κατανομή και βιότοποι
Αυτό το ευρύτατα διαδεδομένο πουλί ζει σε πυκνές θαμνώδεις εκτάσεις καθώς και σε δάση με πλούσια φυλλώματα σε όλη την Βόρεια, Κεντρική και Νότια Ευρώπη, αλλά και στα παράλια της Βορείου Αφρικής.Είναι ενδημικό αλλά και αποδημητικό πουλί. Κατά την μεταναστευτική περίοδο προτιμά να διαχειμάζει σε πιο ζεστά κλίματα και συναντάται σε μεγάλα σμήνη να φωλιάζει σε πάρκα, ελαιώνες, κήπους, οπωρώνες, αλλά και σε ορεινά και υγρά μέρη των πιο εύκρατων κλιμάτων, προκειμένου να εξασφαλίσει την τροφή του για να επιβιώσει.
Διατροφή
Ο μαυροσκούφης είναι κατεξοχήν εντομοφάγο πουλί αλλά τον χειμώνα τρέφεται και με σπόρους και ρώγες από φρούτα. Προτιμά τους ηλιόσπορους, τα βατόμουρα, κεράσια, σπόρους βρώμης και διάφορα ζουμερά φρούτα.Αναπαραγωγή
Κατά την αναπαραγωγική περίοδο ο μαυροσκούφης χτίζει την καλαθόσχημη φωλιά του ανάμεσα σε πυκνούς και συχνά χαμηλούς θάμνους και γεννά εκεί από 3-6 αυγά.Προκειμένου να ταΐσει τους νεοσσούς του, τρέφεται με πληθώρα εντόμων, προνύμφες και παράσιτα, λόγω της αυξημένης του ανάγκης σε ζωικές πρωτεΐνες.
Το χαριτωμένο αυτό πουλάκι κινδυνεύει τόσο από τους φυσικούς του εχθρούς του, όπως άλλα αρπαχτικά πουλιά, φίδια, ποντίκια, νυφίτσες, αλλά κυρίως από τον άνθρωπο που το κυνηγά γιατί το θεωρεί από τα νοστιμότερα εδέσματα για το τραπέζι του. Το γεγονός αυτό προκαλεί συχνά αντιδράσεις από τους λάτρεις των άγριων πουλιών που τα προτιμούν ελεύθερα και όχι ως μεζέ στο πιάτο.
Στο φυσικό του περιβάλλον το προσδόκιμο ζωής του αγγίζει τα 12 χρόνια.
Ονοματολογία και συστηματική ταξινόμηση
Διωνυμική ονομασία: Sylvia atricapillaΕλληνική ονομασία: Μαυροσκούφης, Συλβία η μελανόκομος
Αγγλική ονομασία: Eurasian blackcap, Blackcap
Τάξη: Στρουθιόμορφα (Passeriformes)
Οικογένεια: Συλβιίδες (Sylviiidae)
Γένος: Συλβία (Sylvia)
Είδος: S. atricapilla
Υποείδη
S. atricapilla atricapillaS. atricapilla dammholzi
S. atricapilla gularis
S. atricapilla heineken
S. atricapilla pauluccii
Media μαυροσκούφη
