Η μπεκάτσα είναι μοναχικό πτηνό του δάσους. Σχετικά με αυτήν, υπάρχουν πολλά μυστήρια, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα είδη που δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς.
Σχετικά με τη μπεκάτσα υπάρχουν πολλά μυστήρια, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα είδη που δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Τα μυστήρια και κυρίως οι αντιφατικές πληροφορίες οφείλονται ίσως στο ότι η συμπεριφορά της ποικίλει τόσο πολύ από άτομο σε άτομο, ώστε οι πτηνολόγοι να μην μπορούν να καταλήξουν σε ένα γενικό συμπέρασμα για τον χαρακτήρα της.
Για παράδειγμα, συζητείται αν είναι πραγματικά μεταναστευτικό είδος κι αυτό επειδή πολλά πτηνά μεταναστεύουν τον χειμώνα σε πιο ζεστό κλίμα ενώ αλλά καταλήγουν τελικά να ενδημούν στον ίδιο τόπο.
Εκτός από την περίοδο αναπαραγωγής, η Μπεκάτσα περνά τον καιρό της κρυμμένη μέσα σε ξερά φύλλα και σε σπασμένα κλαδιά. Το χρώμα της μοιάζει τόσο με το χρώμα των ξερών φύλλων και των κλωναριών που βρίσκονται στο έδαφος που την καθιστούν σχεδόν αόρατη στους εχθρούς.
Όταν η μπεκάτσα δραστηριοποιείται το πρωί, το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να πίνει λίγο νερό ή να καθαρίζει τα ποδιά και το ράμφος της. Αν το νερό βρίσκετε κοντά της, τότε κινείται με τα ποδιά προς αυτό, παρόλο που δεν είναι τόσο ευκίνητη σαν την πέρδικα, το ορτύκι κτλ. Παρ' όλα αυτά, μπορεί να κινείται και να τρέχει χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία.
Η πτήση τους είναι ομαλή για αυτό αποτελούν εύκολη λεία για τους κυνηγούς του δάσους που ξέρουν τις συνήθειές της και ενεδρεύουν για να την πιάσουν. Όταν πετούν βγάζουν διάφορους περίεργους ήχους από χαμηλούς μέχρι και οξείες διαπεραστικές φωνές.
Το συνολικό μήκος της μπεκάτσας είναι 35 εκ. με το ράμφος των ενηλίκων να φτάνει τα 8 εκ. ενώ των νεαρών πουλιών τα 6 εκ. Το μήκος της φτερούγας της είναι 18,5 - 20 εκ. Το βάρος της κυμαίνεται στα 300 με 350 γρ.
Το ράμφος της μπεκάτσας είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο. Το πάνω σαγόνι είναι πολύ εύκαμπτο και εφοδιασμένο με ευαίσθητες απολήξεις νεύρων. Όταν χώνετε στα σάπια φύλλα ή στη λάσπη, κινείται πέρα δώθε και όταν συναντά σκουλήκι, η μπεκάτσα το αντιλαμβάνεται αμέσως, κάνει βαθιά εισπνοή και κυριολεκτικά το ρουφά και το εξαφανίζει μέσα της.
Λέγεται ότι ο ήχος που προκαλεί το βήμα της μπεκάτσας στο έδαφος ασκεί στα σκουλήκια την ίδια επίδραση που προκαλεί και ο ρυθμικός ήχος της βροχής. Ετσι προκαλεί τους ευαίσθητους αισθητήρες των σκουληκιών και τα ανεβάζει πιο ψηλά στην επιφάνεια με αποτέλεσμα να μπορεί να τα εντοπίζει ευκολότερα.
Η διατροφή της μπεκάτσας συμπληρώνεται από μικρά μαλάκια, ακρίδες και κατά τη γνώμη ορισμένων ειδικών και από σπόρους ή και άλλες φυτικές ύλες.
Επειδή η μπεκάτσα διαθέτει τόσο ανεπτυγμένο σύστημα εύρεσης τροφής στο ράμφος της, ουσιαστικά δεν χρειάζεται να χρησιμοποιεί καθόλου τα μάτια της για την αναζήτηση της τροφής της. Τα μάτια της είναι άλλωστε τοποθετημένα τόσο ψηλά προς το πίσω μέρος του κεφαλιού της, που η διόφθαλμη όραση της είναι κάπως περιορισμένη.
Παρ' όλα αυτά, μπορεί χωρίς να κουνήσει το κεφάλι της να βλέπει σχεδόν κάθε τι που συμβαίνει εμπρός ή και πίσω της όταν κάθετε σκυμμένη κάτω. Μπορεί να παρατηρεί τα πάντα γύρω της χωρίς να αιφνιδιάζετε από τους εχθρούς που παραμονεύουν για να την πιάσουν.
Τα θηλυκά που βρίσκονται στο έδαφος, αντιδρούν προς τα αρσενικά με σφυρίγματα. Ένα ένα τα αρσενικά κατεβαίνουν κοντά σε κάποιο θηλυκό και εκτελούν μια στοργική γαμήλια παράσταση κατά την οποία απλώνουν τις φτερούγες τους, ανοίγουν την ουρά τους σαν βεντάλια και αργά αργά κυκλώνουν τα θηλυκά ώστε να υποχωρήσουν στις διαθέσεις τους.
Ωστόσο, η αφοσίωση δεν αποτελεί κανόνα αφού μόλις ζευγαρώσουν τα αρσενικά γυρεύουν άλλη θηλυκιά αλλά και η θηλυκιά ψάχνει για άλλο αρσενικό.
Η φωλιά χτίζεται από τα θηλυκά σε μικρές τρύπες ή κοντά σε ρίζες δέντρων. Κατασκευάζεται ακατάστατα με χόρτα και νεκρά φύλλα. Σε αυτή γεννούν από 3 έως 4 αυγά με κίτρινες και γκρίζες βούλες.
Έπειτα από επώαση τριών εβδομάδων περίπου, εκκολάπτονται οι νεοσσοί, οι οποίοι ακολουθούν αμέσως τη μητέρα τους και αναζητούν τροφή μαζί της.
Αξιοσημείωτο φυσικό χαρακτηριστικό των νεοσσών είναι το πολύ κοντό ράμφος τους σε σχέση με αυτό της μητέρας τους. Υπάρχουν κάποιες όχι απόλυτα επιβεβαιωμένες πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες, όταν η μπεκάτσα αισθανθεί ότι κινδυνεύει, για να προστατέψει τα μωρά της τα βάζει ανάμεσα στα πόδια της, τα συγκρατεί και πετά μακριά για να αποφύγει τον κίνδυνο.
Ελληνική ονομασία: Μπεκάτσα, Σκολόπαξ o αγροδίαιτος
Αγγλική ονομασία: Eurasian woodcock
Τάξη: Χαραδριόμορφα (Charadriiformes)
Οικογένεια: Σκολοπακίδες (Scolopacidae)
Γένος: Σκολόπαξ (Scolopax)
Είδος: S. rusticola
Μπεκάτσα η βασίλισσα του δάσους
Σχετικά με τη μπεκάτσα υπάρχουν πολλά μυστήρια, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα είδη που δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Τα μυστήρια και κυρίως οι αντιφατικές πληροφορίες οφείλονται ίσως στο ότι η συμπεριφορά της ποικίλει τόσο πολύ από άτομο σε άτομο, ώστε οι πτηνολόγοι να μην μπορούν να καταλήξουν σε ένα γενικό συμπέρασμα για τον χαρακτήρα της.
Για παράδειγμα, συζητείται αν είναι πραγματικά μεταναστευτικό είδος κι αυτό επειδή πολλά πτηνά μεταναστεύουν τον χειμώνα σε πιο ζεστό κλίμα ενώ αλλά καταλήγουν τελικά να ενδημούν στον ίδιο τόπο.
Εκτός από την περίοδο αναπαραγωγής, η Μπεκάτσα περνά τον καιρό της κρυμμένη μέσα σε ξερά φύλλα και σε σπασμένα κλαδιά. Το χρώμα της μοιάζει τόσο με το χρώμα των ξερών φύλλων και των κλωναριών που βρίσκονται στο έδαφος που την καθιστούν σχεδόν αόρατη στους εχθρούς.
Όταν η μπεκάτσα δραστηριοποιείται το πρωί, το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να πίνει λίγο νερό ή να καθαρίζει τα ποδιά και το ράμφος της. Αν το νερό βρίσκετε κοντά της, τότε κινείται με τα ποδιά προς αυτό, παρόλο που δεν είναι τόσο ευκίνητη σαν την πέρδικα, το ορτύκι κτλ. Παρ' όλα αυτά, μπορεί να κινείται και να τρέχει χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία.
Η πτήση τους είναι ομαλή για αυτό αποτελούν εύκολη λεία για τους κυνηγούς του δάσους που ξέρουν τις συνήθειές της και ενεδρεύουν για να την πιάσουν. Όταν πετούν βγάζουν διάφορους περίεργους ήχους από χαμηλούς μέχρι και οξείες διαπεραστικές φωνές.
Το συνολικό μήκος της μπεκάτσας είναι 35 εκ. με το ράμφος των ενηλίκων να φτάνει τα 8 εκ. ενώ των νεαρών πουλιών τα 6 εκ. Το μήκος της φτερούγας της είναι 18,5 - 20 εκ. Το βάρος της κυμαίνεται στα 300 με 350 γρ.
Διατροφή
Η μπεκάτσα χρησιμοποιεί το μακρύ, στενό και ευλύγιστο ράμφος της για την αναζήτηση της τροφής της. Το ράμφος της μπορεί να βυθιστεί 6 έως 8 εκ. μέσα στο έδαφος, αν και τα σάπια φύλλα που το καλύπτουν την εμποδίζουν κάπως να βρει τη λεία της, που είναι κυρίως σκουλήκια και διάφορα άλλα έντομα που ζουν στην λάσπη και κάτω από τα φύλλα.Το ράμφος της μπεκάτσας είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο. Το πάνω σαγόνι είναι πολύ εύκαμπτο και εφοδιασμένο με ευαίσθητες απολήξεις νεύρων. Όταν χώνετε στα σάπια φύλλα ή στη λάσπη, κινείται πέρα δώθε και όταν συναντά σκουλήκι, η μπεκάτσα το αντιλαμβάνεται αμέσως, κάνει βαθιά εισπνοή και κυριολεκτικά το ρουφά και το εξαφανίζει μέσα της.
Λέγεται ότι ο ήχος που προκαλεί το βήμα της μπεκάτσας στο έδαφος ασκεί στα σκουλήκια την ίδια επίδραση που προκαλεί και ο ρυθμικός ήχος της βροχής. Ετσι προκαλεί τους ευαίσθητους αισθητήρες των σκουληκιών και τα ανεβάζει πιο ψηλά στην επιφάνεια με αποτέλεσμα να μπορεί να τα εντοπίζει ευκολότερα.
Η διατροφή της μπεκάτσας συμπληρώνεται από μικρά μαλάκια, ακρίδες και κατά τη γνώμη ορισμένων ειδικών και από σπόρους ή και άλλες φυτικές ύλες.
Επειδή η μπεκάτσα διαθέτει τόσο ανεπτυγμένο σύστημα εύρεσης τροφής στο ράμφος της, ουσιαστικά δεν χρειάζεται να χρησιμοποιεί καθόλου τα μάτια της για την αναζήτηση της τροφής της. Τα μάτια της είναι άλλωστε τοποθετημένα τόσο ψηλά προς το πίσω μέρος του κεφαλιού της, που η διόφθαλμη όραση της είναι κάπως περιορισμένη.
Παρ' όλα αυτά, μπορεί χωρίς να κουνήσει το κεφάλι της να βλέπει σχεδόν κάθε τι που συμβαίνει εμπρός ή και πίσω της όταν κάθετε σκυμμένη κάτω. Μπορεί να παρατηρεί τα πάντα γύρω της χωρίς να αιφνιδιάζετε από τους εχθρούς που παραμονεύουν για να την πιάσουν.
Αναπαραγωγή
Ο Μάρτης είναι η εποχή αναπαραγωγής για τις μπεκάτσες.Τα θηλυκά που βρίσκονται στο έδαφος, αντιδρούν προς τα αρσενικά με σφυρίγματα. Ένα ένα τα αρσενικά κατεβαίνουν κοντά σε κάποιο θηλυκό και εκτελούν μια στοργική γαμήλια παράσταση κατά την οποία απλώνουν τις φτερούγες τους, ανοίγουν την ουρά τους σαν βεντάλια και αργά αργά κυκλώνουν τα θηλυκά ώστε να υποχωρήσουν στις διαθέσεις τους.
Ωστόσο, η αφοσίωση δεν αποτελεί κανόνα αφού μόλις ζευγαρώσουν τα αρσενικά γυρεύουν άλλη θηλυκιά αλλά και η θηλυκιά ψάχνει για άλλο αρσενικό.
Η φωλιά χτίζεται από τα θηλυκά σε μικρές τρύπες ή κοντά σε ρίζες δέντρων. Κατασκευάζεται ακατάστατα με χόρτα και νεκρά φύλλα. Σε αυτή γεννούν από 3 έως 4 αυγά με κίτρινες και γκρίζες βούλες.
Έπειτα από επώαση τριών εβδομάδων περίπου, εκκολάπτονται οι νεοσσοί, οι οποίοι ακολουθούν αμέσως τη μητέρα τους και αναζητούν τροφή μαζί της.
Αξιοσημείωτο φυσικό χαρακτηριστικό των νεοσσών είναι το πολύ κοντό ράμφος τους σε σχέση με αυτό της μητέρας τους. Υπάρχουν κάποιες όχι απόλυτα επιβεβαιωμένες πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες, όταν η μπεκάτσα αισθανθεί ότι κινδυνεύει, για να προστατέψει τα μωρά της τα βάζει ανάμεσα στα πόδια της, τα συγκρατεί και πετά μακριά για να αποφύγει τον κίνδυνο.
Ονοματολογία και συστηματική ταξινόμηση
Διωνυμική ονομασία: Scolopax rusticolaΕλληνική ονομασία: Μπεκάτσα, Σκολόπαξ o αγροδίαιτος
Αγγλική ονομασία: Eurasian woodcock
Τάξη: Χαραδριόμορφα (Charadriiformes)
Οικογένεια: Σκολοπακίδες (Scolopacidae)
Γένος: Σκολόπαξ (Scolopax)
Είδος: S. rusticola
Τελευταία επεξεργασία από moderator:
