Ο διαβήτης στα πτηνά είναι μία σοβαρή και επικίνδυνη ασθένεια, αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Μάθετε τα συμπτώματά του και πως μπορείτε να τον αντιμετωπίσετε.
Ο διαβήτης στα θηλαστικά, προκαλείται από την αδυναμία του παγκρέατος να παράγει την απαραίτητη ποσότητα http://www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_insulin.htm, την ορμόνη δηλαδή που μεταβολίζει τη ζάχαρη στον οργανισμό. Αυτή η μορφή διαβήτη ονομάζεται διαβήτης Τύπου 1 (ή νεανικός).
Στα θηλαστικά, ο διαβήτης Τύπου 2 εμφανίζεται όταν το σώμα δεν ανταποκρίνεται πλέον σωστά στην ινσουλίνη. Υπάρχουν δύο διαφορετικές παγκρεατικές ορμόνες που εμπλέκονται στο μεταβολισμό της γλυκόζης του αίματος. Η άλλη ορμόνη ονομάζεται γλυκαγόνη.
Η ινσουλίνη αναγκάζει πολλά διαφορετικά κύτταρα του σώματος να απορροφήσουν και να χρησιμοποιήσουν τη γλυκόζη, μειώνοντας έτσι με αυτόν τον τρόπο τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
Η γλυκαγόνη βοηθά στη διατήρηση του σακχάρου στο αίμα σε κανονικά επίπεδα και η δράση της είναι αντίθετη από αυτήν της ινσουλίνης. Η γλυκαγόνη αναγκάζει πολλά διαφορετικά κύτταρα του σώματος να απελευθερώνουν (ή να παράγουν) γλυκόζη, με τελικό αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της ζάχαρης αίμα.
Υπάρχουν επίσης τρεις άλλες ορμόνες που παράγονται από το ενδοκρινές πάγκρεας. Όλες αυτές οι ορμόνες απελευθερώνονται απευθείας στο κυκλοφορικό σύστημα. Το πάγκρεας παράγει επίσης ένζυμα, απαραίτητα στην πέψη. Αυτά δεν έχουν σχέση με τον σακχαρώδη διαβήτη.
Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν αρκετά γύρω από τον σακχαρώδη διαβήτη. Υπάρχει επίσης μια άλλη ασθένεια που ονομάζεται άποιος διαβήτης, αλλά αυτή είναι μια εντελώς διαφορετική ασθένεια. Έτσι, για το υπόλοιπο αυτού του άρθρου, χρησιμοποιώντας τον όρο διαβήτη, θα αναφέρομαι στον σακχαρώδη διαβήτη.
Ο διαβήτης Τύπου 1 λέγεται επίσης νεανικός διαβήτης και σε αυτήν την μορφή, το πάγκρεας δυσλειτουργεί και δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη. Συνήθως απαιτούνται ενέσεις ινσουλίνης για αυτήν την μορφή και η διατροφή πρέπει να ρυθμιστεί αυστηρά για τον έλεγχο της πρόσληψης υδατανθράκων.
Ο διαβήτης Τύπου 2 εμφανίζεται συνήθως σε υπέρβαρους ενήλικες και ονομάζεται συχνά επιθετικός διαβήτης ενηλίκων. Με αυτήν την μορφή, είτε το σώμα δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ή το σώμα γίνεται ανθεκτικό σε αυτήν. Και στις δύο μορφές, αυξάνονται τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, συχνά σε επικίνδυνα όρια και το σώμα αδυνατεί να χρησιμοποιήσει επαρκώς τη γλυκόζη, για πολλές απαραίτητες σωματικές λειτουργίες.
Ενώ στα θηλαστικά ο διαβήτης προκαλείται από ανεπάρκεια στην παραγωγή ινσουλίνης, στα πτηνά το πρόβλημα δημιουργείται από την υπερπαραγωγή γλυκαγόνης. Η υπερπαραγωγή γλυκαγόνης, αναγκάζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα να αυξηθούν, όπως ακριβώς και έλλειψη ινσουλίνης, η οποία οδηγεί επίσης σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Έτσι, το τελικό αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις είναι υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Ίσως τελικά να πρέπει να βρούμε ένα άλλο όνομα για το διαβήτη των ψιττακοειδών, δεδομένου ότι η αιτία που τον προκαλεί είναι διαφορετική, έστω κι αν το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Τα αρπακτικά πτηνά είναι τα μόνα είδη πουλιών που αναπτύσσουν διαβήτη ως αποτέλεσμα ανεπάρκειας ινσουλίνης και όχι υπερπαραγωγής γλυκαγόνης.
Η γλυκαγόνη υποκινεί το συκώτι να παραγάγει και να απελευθερώνει γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματος με τη διέγερση της ηπατικής γλυκογονόλυσης. Η γλυκαγόνη εκκρίνεται συνήθως όταν μειώνονται τα επίπεδα γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος. Για κάποιους λόγους, στο διαβήτη των πτηνών η παραγωγή γλυκαγόνης αυξάνεται, υπερβαίνοντας τα επίπεδα της ινσουλίνης, και αυτό προκαλεί την αύξηση της γλυκόζης στο αίμα.
Τα πουλιά με διαβήτη πίνουν συχνά υπερβολική ποσότητα νερού και αποβάλουν επίσης υπερβολική ποσότητα ούρων. Η αυξημένη ποσότητα ούρων στα περιττώματα πρέπει να διαφοροποιηθεί από τη διάρροια, η οποία εμφανίζει αυξημένο όγκο υγρών στα στερεά κόπρανα.
Μερικά πουλιά με διαβήτη, μπορεί να αρχίσουν να αυξάνουν υπερβολικά το βάρος τους και αλλά να αδυνατίζουν λόγω αδυναμίας του σώματος να χρησιμοποιήσει κατάλληλα τη γλυκόζη. Τα ζώα με διαβήτη είναι πιο ευαίσθητα στις λοιμώξεις.
Πρέπει να αναφερθεί ότι, η ύπαρξη υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα ονομάζεται υπεργλυκαιμία και είναι απλώς ένα σύμπτωμα και ΟΧΙ ασθένεια.
Μπορεί να υπάρξουν πολλές αιτίες εμφάνισης υπεργλυκαιμίας στα πουλιά, όπως για παράδειγμα το στρες. Τα κορτικοειδή, μπορούν επίσης να αυξήσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, είτε όταν παράγονται από τους επινεφρίδιους αδένες του πουλιού, είτε εάν χορηγηθούν από το στόμα ή ενέσιμα.
Μερικοί κτηνίατροι που δεν είναι ειδικευμένοι στα πτηνά, μπορεί να χορηγήσουν μια τοπική κρέμα ή μια αλοιφή που περιέχει στεροειδή, συνήθως για προβλήματα των φτερών, η οποία μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση των συμπτωμάτων του διαβήτη. Ορισμένες ασθένειες του ήπατος αλλά και διάφορες μολυσματικές ασθένειες, μπορούν επίσης να προκαλέσουν υπεργλυκαιμία και συμπτώματα του διαβήτη.
Μια λεπτομερής εξέταση περιλαμβάνει, γενικές εξετάσεις αίματος και χημική ανάλυση πλάσματος, καθώς επίσης και εξέταση ούρων. Τα φυσιολογικά ούρα στα πτηνά μπορεί να περιέχουν ίχνη, από τα οποία μπορούν να υπολογιστούν τα ποσοστά γλυκόζης. Δυστυχώς, δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να εξεταστεί ένα πουλί για υψηλά επίπεδα γλυκαγόνης.
Υπάρχει τρόπος να εξεταστούν τα επίπεδα ινσουλίνης, αλλά δεδομένου ότι φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα και με την υπερπαραγωγή γλυκαγόνης, αυτό δεν θα ήταν θα βοηθούσε και πολύ. Έτσι τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος, μαζί με το ιστορικό του πουλιού, τα κλινικά συμπτώματα και άλλες εργαστηριακές εξετάσεις, χρησιμοποιούνται όλα μαζί για τη διάγνωση του διαβήτη στα πουλιά.
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η κλασική θεραπεία για το διαβήτη Τύπου 1 στους ανθρώπους, περιλαμβάνει ενέσιμη ινσουλίνη. Για το διαβήτη Τύπου 2, οι ενέσεις ινσουλίνης μπορεί να μην είναι απαραίτητες και αντ’ αυτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα για να βοηθήσουν στον έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα.
Σε όλες τις περιπτώσεις, είναι πολύ σημαντικό ο διαβητικός ασθενής να καταναλώνει μικρές ποσότητες υδατανθράκων. Πολλοί υδατάνθρακες διασπώνται σε σάκχαρα κατά τη διάρκεια της πέψης, έτσι ο μεταβολισμός των υδατανθράκων είναι ένας ακόμη παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη στην προσπάθεια να ελεγχθεί ο διαβήτης στα πτηνά ασθενείς. Είναι επίσης σημαντικό να παρέχεται μια δίαιτα χαμηλή σε περιεκτικότητα ζάχαρης.
Μερικοί υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι για τη ζωή, έτσι δεν πρέπει να αποκλειστούν πλήρως από τη διατροφή. Είναι επίσης σημαντικό το επίπεδο τις καθημερινές δραστηριότητες και άσκησης να είναι υψηλό σε ένα διαβητικό πουλί, προκειμένου να διατηρηθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μέσα σε κανονικά όρια.
Η ενέσιμη ινσουλίνη που χρησιμοποιείται στους ανθρώπους οδηγεί συχνά σε παρεκκλίσεις από τη δοσολογία, τη χρησιμοποίηση και την σωστή κατανομή από τον οργανισμό των πτηνών ασθενών. Για κάποιους λόγους, τα πουλιά τείνουν να αποβάλουν γρήγορα την ινσουλίνη από τον οργανισμό τους. Η δοσολογία αυξάνεται συνεχώς και μερικά πουλιά αναπτύσσουν γρήγορα αντίσταση στην ινσουλίνη.
Με τα διαβητικά πουλιά, ο στόχος της θεραπείας είναι να παρέχεται αρκετή ινσουλίνη για να αντισταθμίζει την υπερπαραγωγή γλυκαγόνης στον οργανισμό, αντίθετα από τον κανονικό διαβήτη Τύπου 1, όπου ο στόχος είναι να παρασχεθεί αρκετή ινσουλίνη για να φέρει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα. Αλλά, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Ο στόχος είναι η ομαλοποίηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.
Δυστυχώς, η ενέσιμη ινσουλίνη έχει αποδειχθεί λιγότερο αποτελεσματική στον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος στα πτηνά. Ακόμη και ενέσιμη ινσουλίνη «μακράς διάρκειας», συνήθως παρέχει μόνο μερικές ώρες κανονικής αξιοποίησης της γλυκόζης από τους ιστούς.
Λόγω των προβλημάτων με την ενέσιμη ινσουλίνη, εφαρμόζονται εναλλακτικές θεραπείες. Η προλαμίνη (glipizide), έχει αποδειχθεί αποτελεσματικότερη θεραπεία για το διαβήτη στα πουλιά από την ενέσιμη ινσουλίνη, σε πολλές περιπτώσεις. Αυτό το φάρμακο χορηγείται από το στόμα, κάτι που είναι ευκολότερο για μερικούς ιδιοκτήτες πτηνών που φοβούνται τις βελόνες. Η δόση είναι, είτε μία φορά την ημέρα είτε δύο φορές την ημέρα, ανάλογα με την ανάγκη για τον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος.
Ένα σοβαρό πρόβλημα μπορεί να εμφανιστεί με τη θεραπεία του διαβήτη. Εάν για κάποιο λόγο, το επίπεδο του σακχάρου πέσει πολύ χαμηλά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια των αισθήσεων, σε κώμα ή στο θάνατο. Το χαμηλό σάκχαρο, (υπογλυκαιμία), μπορεί να είναι επικίνδυνο και απειλητικό για τη ζωή.
Για αυτόν τον λόγο, ο ιδιοκτήτης ενός διαβητικού πουλιού πρέπει πάντα να έχει πρόχειρο σιρόπι καλαμποκιού, ζάχαρη με νερό ή οποιοδήποτε άλλο υγρό με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, σε περίπτωση υπογλυκαιμικής κρίσης. Ενώ η υπεργλυκαιμία είναι επιζήμια για την υγεία ενός ζώου, δεν μπορεί να προκαλέσει άμεση απειλή για τη ζωή σε αντίθεση με την υπογλυκαιμία. Η υπογλυκαιμία μπορεί να προκαλέσει τρέμουλο, χλωμάδα, κρύο δέρμα, ανησυχία ή μπορεί ακόμη και να εξελιχθεί σε υπογλυκαιμικό σοκ και θάνατο.
Στα πρώτα σημάδια της υπογλυκαιμίας, θα πρέπει να χορηγείται οτιδήποτε περιέχει ζάχαρη (αλλά όχι σοκολάτα ή προϊόντα που περιέχουν καφεΐνη).
Ενώ στους ανθρώπους, επιδιώκουμε τον πολύ αυστηρό έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα, αυτό δεν είναι πολύ πρακτικό ή δυνατό στα πτηνά ασθενείς. Έτσι, προσπαθούμε να κρατούμε τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα όσο καλύτερα μπορούμε. Αυτό μπορεί να απαιτεί ακριβείς εξετάσεις για τον καθορισμό της σωστής δοσολογίας του φαρμάκου.
Οι ιδιοκτήτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν την απαραίτητη δέσμευση που απαιτείται για τη φροντίδα ενός διαβητικού πουλιού. Ένας τρόπος για να παρακολουθείται ο ασθενής στο σπίτι, είναι να χρησιμοποιούνται sticks ούρων για σάκχαρο. Προσπαθούμε να κρατούμε σε πολύ χαμηλά επίπεδα το σάκχαρο στα ούρα των πουλιών καθημερινά. Αλλά, ο διαβητικός ασθενής θα πρέπει να εξετάζεται και να αξιολογείται από τον κτηνίατρό του περιοδικά.
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει θεραπεία για το διαβήτη, η θεραπεία θα συνεχίζεται πιθανότατα για ολόκληρη τη ζωή του πουλιού. Εντούτοις, έχουν υπάρξει μερικές περιπτώσεις υπεργλυκαιμίας που εξαφανίστηκε ξαφνικά, με επιστροφή στην κανονική παγκρεατική λειτουργία, αλλά δεν θα αναφερθώ σε αυτές τις περιπτώσεις. Μάλλον αυτές δεν ήταν πραγματικές περιπτώσεις διαβήτη.
Τι είναι ο διαβήτης
Ο διαβήτης είναι μια ασθένεια που έχει σχέση με το πάγκρεας. Για να καταλάβουμε την θεραπεία, θα πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε τι είναι ο διαβήτης και πως λειτουργεί το πάγκρεας. Ας αρχίσουμε λοιπόν από εκεί.Ο διαβήτης στα θηλαστικά, προκαλείται από την αδυναμία του παγκρέατος να παράγει την απαραίτητη ποσότητα http://www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_insulin.htm, την ορμόνη δηλαδή που μεταβολίζει τη ζάχαρη στον οργανισμό. Αυτή η μορφή διαβήτη ονομάζεται διαβήτης Τύπου 1 (ή νεανικός).
Στα θηλαστικά, ο διαβήτης Τύπου 2 εμφανίζεται όταν το σώμα δεν ανταποκρίνεται πλέον σωστά στην ινσουλίνη. Υπάρχουν δύο διαφορετικές παγκρεατικές ορμόνες που εμπλέκονται στο μεταβολισμό της γλυκόζης του αίματος. Η άλλη ορμόνη ονομάζεται γλυκαγόνη.
Η ινσουλίνη αναγκάζει πολλά διαφορετικά κύτταρα του σώματος να απορροφήσουν και να χρησιμοποιήσουν τη γλυκόζη, μειώνοντας έτσι με αυτόν τον τρόπο τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
Η γλυκαγόνη βοηθά στη διατήρηση του σακχάρου στο αίμα σε κανονικά επίπεδα και η δράση της είναι αντίθετη από αυτήν της ινσουλίνης. Η γλυκαγόνη αναγκάζει πολλά διαφορετικά κύτταρα του σώματος να απελευθερώνουν (ή να παράγουν) γλυκόζη, με τελικό αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της ζάχαρης αίμα.
Υπάρχουν επίσης τρεις άλλες ορμόνες που παράγονται από το ενδοκρινές πάγκρεας. Όλες αυτές οι ορμόνες απελευθερώνονται απευθείας στο κυκλοφορικό σύστημα. Το πάγκρεας παράγει επίσης ένζυμα, απαραίτητα στην πέψη. Αυτά δεν έχουν σχέση με τον σακχαρώδη διαβήτη.
Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν αρκετά γύρω από τον σακχαρώδη διαβήτη. Υπάρχει επίσης μια άλλη ασθένεια που ονομάζεται άποιος διαβήτης, αλλά αυτή είναι μια εντελώς διαφορετική ασθένεια. Έτσι, για το υπόλοιπο αυτού του άρθρου, χρησιμοποιώντας τον όρο διαβήτη, θα αναφέρομαι στον σακχαρώδη διαβήτη.
Ο διαβήτης Τύπου 1 λέγεται επίσης νεανικός διαβήτης και σε αυτήν την μορφή, το πάγκρεας δυσλειτουργεί και δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη. Συνήθως απαιτούνται ενέσεις ινσουλίνης για αυτήν την μορφή και η διατροφή πρέπει να ρυθμιστεί αυστηρά για τον έλεγχο της πρόσληψης υδατανθράκων.
Ο διαβήτης Τύπου 2 εμφανίζεται συνήθως σε υπέρβαρους ενήλικες και ονομάζεται συχνά επιθετικός διαβήτης ενηλίκων. Με αυτήν την μορφή, είτε το σώμα δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ή το σώμα γίνεται ανθεκτικό σε αυτήν. Και στις δύο μορφές, αυξάνονται τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, συχνά σε επικίνδυνα όρια και το σώμα αδυνατεί να χρησιμοποιήσει επαρκώς τη γλυκόζη, για πολλές απαραίτητες σωματικές λειτουργίες.
Πως λειτουργεί ο διαβήτης στα πτηνά
Ας μιλήσουμε τώρα για τα ψιττακοειδή. Οι περισσότεροι παπαγάλοι με διαβήτη, έχουν επίσης αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, ΑΛΛΑ η αιτία είναι διαφορετική.Ενώ στα θηλαστικά ο διαβήτης προκαλείται από ανεπάρκεια στην παραγωγή ινσουλίνης, στα πτηνά το πρόβλημα δημιουργείται από την υπερπαραγωγή γλυκαγόνης. Η υπερπαραγωγή γλυκαγόνης, αναγκάζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα να αυξηθούν, όπως ακριβώς και έλλειψη ινσουλίνης, η οποία οδηγεί επίσης σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Έτσι, το τελικό αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις είναι υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Ίσως τελικά να πρέπει να βρούμε ένα άλλο όνομα για το διαβήτη των ψιττακοειδών, δεδομένου ότι η αιτία που τον προκαλεί είναι διαφορετική, έστω κι αν το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Τα αρπακτικά πτηνά είναι τα μόνα είδη πουλιών που αναπτύσσουν διαβήτη ως αποτέλεσμα ανεπάρκειας ινσουλίνης και όχι υπερπαραγωγής γλυκαγόνης.
Η γλυκαγόνη υποκινεί το συκώτι να παραγάγει και να απελευθερώνει γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματος με τη διέγερση της ηπατικής γλυκογονόλυσης. Η γλυκαγόνη εκκρίνεται συνήθως όταν μειώνονται τα επίπεδα γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος. Για κάποιους λόγους, στο διαβήτη των πτηνών η παραγωγή γλυκαγόνης αυξάνεται, υπερβαίνοντας τα επίπεδα της ινσουλίνης, και αυτό προκαλεί την αύξηση της γλυκόζης στο αίμα.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με εκείνα των άλλων ειδών. Υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, προκαλούν και την αύξηση των επιπέδων του σακχάρου στα ούρα. Μια ανάλυση ούρων θα δείξει υψηλά επίπεδα σακχάρου σε ένα άρρωστο πουλί.Τα πουλιά με διαβήτη πίνουν συχνά υπερβολική ποσότητα νερού και αποβάλουν επίσης υπερβολική ποσότητα ούρων. Η αυξημένη ποσότητα ούρων στα περιττώματα πρέπει να διαφοροποιηθεί από τη διάρροια, η οποία εμφανίζει αυξημένο όγκο υγρών στα στερεά κόπρανα.
Μερικά πουλιά με διαβήτη, μπορεί να αρχίσουν να αυξάνουν υπερβολικά το βάρος τους και αλλά να αδυνατίζουν λόγω αδυναμίας του σώματος να χρησιμοποιήσει κατάλληλα τη γλυκόζη. Τα ζώα με διαβήτη είναι πιο ευαίσθητα στις λοιμώξεις.
Πρέπει να αναφερθεί ότι, η ύπαρξη υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα ονομάζεται υπεργλυκαιμία και είναι απλώς ένα σύμπτωμα και ΟΧΙ ασθένεια.
Μπορεί να υπάρξουν πολλές αιτίες εμφάνισης υπεργλυκαιμίας στα πουλιά, όπως για παράδειγμα το στρες. Τα κορτικοειδή, μπορούν επίσης να αυξήσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, είτε όταν παράγονται από τους επινεφρίδιους αδένες του πουλιού, είτε εάν χορηγηθούν από το στόμα ή ενέσιμα.
Μερικοί κτηνίατροι που δεν είναι ειδικευμένοι στα πτηνά, μπορεί να χορηγήσουν μια τοπική κρέμα ή μια αλοιφή που περιέχει στεροειδή, συνήθως για προβλήματα των φτερών, η οποία μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση των συμπτωμάτων του διαβήτη. Ορισμένες ασθένειες του ήπατος αλλά και διάφορες μολυσματικές ασθένειες, μπορούν επίσης να προκαλέσουν υπεργλυκαιμία και συμπτώματα του διαβήτη.
Πώς μπορούμε να διαγνώσουμε το διαβήτη στα πτηνά
Εάν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα βρίσκονται συνεχώς πάνω από 500-600 mg/dl, αυτό μπορεί να είναι ένδειξη διαβήτη. Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορούν να κυμανθούν από 600-2000 mg/dl, αλλά οριστική διάγνωση του διαβήτη μπορεί συνήθως να γίνει εάν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι διαρκώς επάνω από 800 mg/dl.Μια λεπτομερής εξέταση περιλαμβάνει, γενικές εξετάσεις αίματος και χημική ανάλυση πλάσματος, καθώς επίσης και εξέταση ούρων. Τα φυσιολογικά ούρα στα πτηνά μπορεί να περιέχουν ίχνη, από τα οποία μπορούν να υπολογιστούν τα ποσοστά γλυκόζης. Δυστυχώς, δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να εξεταστεί ένα πουλί για υψηλά επίπεδα γλυκαγόνης.
Υπάρχει τρόπος να εξεταστούν τα επίπεδα ινσουλίνης, αλλά δεδομένου ότι φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα και με την υπερπαραγωγή γλυκαγόνης, αυτό δεν θα ήταν θα βοηθούσε και πολύ. Έτσι τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος, μαζί με το ιστορικό του πουλιού, τα κλινικά συμπτώματα και άλλες εργαστηριακές εξετάσεις, χρησιμοποιούνται όλα μαζί για τη διάγνωση του διαβήτη στα πουλιά.
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η κλασική θεραπεία για το διαβήτη Τύπου 1 στους ανθρώπους, περιλαμβάνει ενέσιμη ινσουλίνη. Για το διαβήτη Τύπου 2, οι ενέσεις ινσουλίνης μπορεί να μην είναι απαραίτητες και αντ’ αυτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα για να βοηθήσουν στον έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα.
Σε όλες τις περιπτώσεις, είναι πολύ σημαντικό ο διαβητικός ασθενής να καταναλώνει μικρές ποσότητες υδατανθράκων. Πολλοί υδατάνθρακες διασπώνται σε σάκχαρα κατά τη διάρκεια της πέψης, έτσι ο μεταβολισμός των υδατανθράκων είναι ένας ακόμη παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη στην προσπάθεια να ελεγχθεί ο διαβήτης στα πτηνά ασθενείς. Είναι επίσης σημαντικό να παρέχεται μια δίαιτα χαμηλή σε περιεκτικότητα ζάχαρης.
Μερικοί υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι για τη ζωή, έτσι δεν πρέπει να αποκλειστούν πλήρως από τη διατροφή. Είναι επίσης σημαντικό το επίπεδο τις καθημερινές δραστηριότητες και άσκησης να είναι υψηλό σε ένα διαβητικό πουλί, προκειμένου να διατηρηθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μέσα σε κανονικά όρια.
Η ενέσιμη ινσουλίνη που χρησιμοποιείται στους ανθρώπους οδηγεί συχνά σε παρεκκλίσεις από τη δοσολογία, τη χρησιμοποίηση και την σωστή κατανομή από τον οργανισμό των πτηνών ασθενών. Για κάποιους λόγους, τα πουλιά τείνουν να αποβάλουν γρήγορα την ινσουλίνη από τον οργανισμό τους. Η δοσολογία αυξάνεται συνεχώς και μερικά πουλιά αναπτύσσουν γρήγορα αντίσταση στην ινσουλίνη.
Με τα διαβητικά πουλιά, ο στόχος της θεραπείας είναι να παρέχεται αρκετή ινσουλίνη για να αντισταθμίζει την υπερπαραγωγή γλυκαγόνης στον οργανισμό, αντίθετα από τον κανονικό διαβήτη Τύπου 1, όπου ο στόχος είναι να παρασχεθεί αρκετή ινσουλίνη για να φέρει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα. Αλλά, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Ο στόχος είναι η ομαλοποίηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.
Δυστυχώς, η ενέσιμη ινσουλίνη έχει αποδειχθεί λιγότερο αποτελεσματική στον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος στα πτηνά. Ακόμη και ενέσιμη ινσουλίνη «μακράς διάρκειας», συνήθως παρέχει μόνο μερικές ώρες κανονικής αξιοποίησης της γλυκόζης από τους ιστούς.
Λόγω των προβλημάτων με την ενέσιμη ινσουλίνη, εφαρμόζονται εναλλακτικές θεραπείες. Η προλαμίνη (glipizide), έχει αποδειχθεί αποτελεσματικότερη θεραπεία για το διαβήτη στα πουλιά από την ενέσιμη ινσουλίνη, σε πολλές περιπτώσεις. Αυτό το φάρμακο χορηγείται από το στόμα, κάτι που είναι ευκολότερο για μερικούς ιδιοκτήτες πτηνών που φοβούνται τις βελόνες. Η δόση είναι, είτε μία φορά την ημέρα είτε δύο φορές την ημέρα, ανάλογα με την ανάγκη για τον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος.
Ένα σοβαρό πρόβλημα μπορεί να εμφανιστεί με τη θεραπεία του διαβήτη. Εάν για κάποιο λόγο, το επίπεδο του σακχάρου πέσει πολύ χαμηλά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια των αισθήσεων, σε κώμα ή στο θάνατο. Το χαμηλό σάκχαρο, (υπογλυκαιμία), μπορεί να είναι επικίνδυνο και απειλητικό για τη ζωή.
Για αυτόν τον λόγο, ο ιδιοκτήτης ενός διαβητικού πουλιού πρέπει πάντα να έχει πρόχειρο σιρόπι καλαμποκιού, ζάχαρη με νερό ή οποιοδήποτε άλλο υγρό με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, σε περίπτωση υπογλυκαιμικής κρίσης. Ενώ η υπεργλυκαιμία είναι επιζήμια για την υγεία ενός ζώου, δεν μπορεί να προκαλέσει άμεση απειλή για τη ζωή σε αντίθεση με την υπογλυκαιμία. Η υπογλυκαιμία μπορεί να προκαλέσει τρέμουλο, χλωμάδα, κρύο δέρμα, ανησυχία ή μπορεί ακόμη και να εξελιχθεί σε υπογλυκαιμικό σοκ και θάνατο.
Στα πρώτα σημάδια της υπογλυκαιμίας, θα πρέπει να χορηγείται οτιδήποτε περιέχει ζάχαρη (αλλά όχι σοκολάτα ή προϊόντα που περιέχουν καφεΐνη).
Ενώ στους ανθρώπους, επιδιώκουμε τον πολύ αυστηρό έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα, αυτό δεν είναι πολύ πρακτικό ή δυνατό στα πτηνά ασθενείς. Έτσι, προσπαθούμε να κρατούμε τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα όσο καλύτερα μπορούμε. Αυτό μπορεί να απαιτεί ακριβείς εξετάσεις για τον καθορισμό της σωστής δοσολογίας του φαρμάκου.
Οι ιδιοκτήτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν την απαραίτητη δέσμευση που απαιτείται για τη φροντίδα ενός διαβητικού πουλιού. Ένας τρόπος για να παρακολουθείται ο ασθενής στο σπίτι, είναι να χρησιμοποιούνται sticks ούρων για σάκχαρο. Προσπαθούμε να κρατούμε σε πολύ χαμηλά επίπεδα το σάκχαρο στα ούρα των πουλιών καθημερινά. Αλλά, ο διαβητικός ασθενής θα πρέπει να εξετάζεται και να αξιολογείται από τον κτηνίατρό του περιοδικά.
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει θεραπεία για το διαβήτη, η θεραπεία θα συνεχίζεται πιθανότατα για ολόκληρη τη ζωή του πουλιού. Εντούτοις, έχουν υπάρξει μερικές περιπτώσεις υπεργλυκαιμίας που εξαφανίστηκε ξαφνικά, με επιστροφή στην κανονική παγκρεατική λειτουργία, αλλά δεν θα αναφερθώ σε αυτές τις περιπτώσεις. Μάλλον αυτές δεν ήταν πραγματικές περιπτώσεις διαβήτη.
