Υποχρέωση του κάθε εκτροφέα πτηνών συντροφιάς που σέβεται τον εαυτό του και το χόμπι του είναι και η τοποθέτηση δαχτυλιδιών ταυτότητας στα πουλιά που αναπαρήγαγε. Και τα πουλιά αυτά μπορεί να είναι από ελάχιστα μέχρι εκατοντάδες.
Τι είναι όμως το δαχτυλίδι, τι περιέχει και γιατί πρέπει να θεωρείται απαραίτητο;
Οι χρήσεις των δαχτυλιδιών ανά κατηγορία, διάμετρο και είδος πτηνού αναφέρονται αναλυτικά στο άρθρο διάμετροι δαχτυλιδιών ανά είδος πτηνού.
Σημείωση: μπορείτε να δείτε τους κωδικούς των χρωμάτων στην παλέτα της RAL εδώ
Το δαχτυλίδι τοποθετείται στο πόδι του νεοσσού από την 5η μέχρι και την 7η ημέρα. Ίσως για κάποιες ειδικές περιπτώσεις με κάποια χρονική καθυστέρηση. Εκείνο που πρέπει να προσέξουμε όμως είναι να περνούν όχι εύκολα, αλλά με κάποια ελαφρά δυσκολία. Με αυτό τον τρόπο θα αποφύγουμε κάποια από τα λάθη για τα οποία θα μιλήσουμε στη συνέχεια.
Ο τρόπος τοποθέτησης του είναι γνωστός στους περισσότερους, αλλά και για όσους δεν γνωρίζουν το video και η φωτογραφία που ακολουθούν νομίζω πως θα καλύψουν κάθε απορία επί του θέματος.
Τα τρία δάχτυλα μαζί για τα περισσότερα πουλιά (για τους παπαγάλους τα δύο) και το τέταρτο (τα άλλα δύο στους παπαγάλους) περνούν μαζί με την κνήμη του πτηνού.
Είναι οι περιπτώσεις που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή από τον εκτροφέα, τόσο για να μη θέσει σε κίνδυνο την ζωή των νεοσσών, αλλά και για να αποφύγει τραυματισμούς στα πόδια τους από την προσπάθεια του θηλυκού να τα απομακρύνει.
Έχω μια σχετικά πρόσφατη εμπειρία από ένα τέτοιο θηλυκό που διέλυσε κυριολεκτικά τα πόδια των μικρών της.
Αδέρφια από την ίδια φωλιά (2014) με κατεστραμμένο το δεξί τους πόδι που είχε φορεθεί το δαχτυλίδι, από την ίδια τους τη μητέρα.
Μέτρα και λύσεις απλές, ανέξοδες, δοκιμασμένες και σχεδόν πάντα με θετικά αποτελέσματα. Μέτρα που μπορούν να χαρακτηριστούν είτε ως προληπτικά είτε ως τελικά ή απελπισίας όπως:
Στα εκτροφής ιθαγενή πουλιά, το πέρασμα των δαχτυλιδιών είναι εξαιρετικά δύσκολο και ψυχοφθόρο για τον εκτροφέα λόγω της σχετικά πρόσφατης προέλευσής τους από την άγρια φύση. Όπως είναι γνωστό για παράδειγμα η εκτροφή καρδερίνας έχει ελάχιστες δεκαετίες που ξεκίνησε, λίγο περισσότερο ο φλώρος και ελάχιστα χρόνια στα λούγαρα.
Είναι εύκολο λοιπόν να αντιμετωπίσουμε μια μητέρα που δεν θα αποδέχεται το δαχτυλίδι και αυτό είναι ικανό να καταστρέψει κάθε όμορφη κατάσταση μέσα στη φωλιά.
Για να αντιμετωπίσω πιθανή τέτοια εξέλιξη στις καρδερίνες που εκτρέφω τοποθετώ στη φωλιά παλιά δαχτυλίδια μια δυο μέρες πριν την κρίσιμη ημέρα και παρακολουθώ τη συμπεριφορά του θηλυκού. Αν τα απομακρύνει τα επιστρέφω και εξακολουθώ να το κάνω μέχρι να αδιαφορήσει.
Στο video που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες του άρθρου βλέπουμε τη μητέρα να πιάνει τα δαχτυλίδια (στο 0:18) και να τα αφήνει αμέσως (τα δαχτυλίδια φαίνονται καθαρά στο 1:29).
Ταυτόχρονα προσπαθώ να βάλω τα δαχτυλίδια όσο πιο καθυστερημένα μπορώ και κυρίως κοντά στην 7η μέρα που συνήθως σταματά το καθάρισμα της φωλιάς και η πιο σχολαστική μητέρα ώστε να αποφύγω τα λάθη.
Φυσικά υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις που τα μέτρα αυτά αποδεικνύονται παιχνίδι για τη μητέρα οπότε καταλήγουμε στις καταστάσεις των δύο πτηνών που έβαλα νωρίτερα. Αυτό όμως είναι το τίμημα. Γιατί όλα τα πράγματα στη ζωή έχουν αντίκτυπο και τίμημα ανάλογο. Άλλωστε πρόκειται για ζωντανούς οργανισμούς που ασφαλώς δεν μπαίνουν κανόνες.
Αφορμή άλλωστε όλων όσων γράφω εδώ είναι η πρόσφατη επίσκεψη νέου εκτροφέα για την αφαίρεση δαχτυλιδιών που τοποθετήθηκαν ή βρέθηκαν σε λάθος θέση στα πουλιά του. Το λάθος φαίνεται καθαρά στην πρώτη και τελευταία εικόνα του θέματος.
Επίσης, αν το δαχτυλίδι τοποθετηθεί νωρίς στα πουλιά, μπορεί να βγει από το πόδι του πτηνού και τελικά να παραμείνει χωρίς αυτό.
Η αφαίρεση του δαχτυλιδιού απαιτεί ειδικό ψαλίδι, σχετική εμπειρία αλλά κυρίως και για κάποιες δύσκολες περιπτώσεις και ψυχραιμία. Ακολουθείτε η διαδικασία που φαίνεται στις εικόνες, απλά το ρόλο του ποδιού του πτηνού το έχει πάρει για ευνόητους λόγους η οδοντογλυφίδα.
Ακόμη όμως και η μια τομή στο δαχτυλίδι από το ειδικό ψαλίδι δεν επιτρέπει στις περισσότερες φορές την απομάκρυνση του δαχτυλιδιού από το πόδι και για να αφαιρεθεί με ασφάλεια, θα χρειαστεί και δεύτερη τομή. Αν πιέσουμε για να βγάλουμε το δαχτυλίδι με την πρώτη, ίσως δημιουργήσουμε περισσότερες ανεπιθύμητες καταστάσεις από αυτές που αρχικά θέλαμε να αποφύγουμε.
Μετά την αφαίρεση του δαχτυλιδιού είναι επιτακτική η χρήση μιας αντισηπτικής κρέμας ή στις δύσκολες περιπτώσεις και με αντιβίωση ώστε να επανέλθει το πόδι στη φυσιολογική λειτουργία του πιο σύντομα αλλά και να αποφύγουμε την πιθανότητα μόλυνσης.
Τα χρώματα στα δαχτυλίδια των καναρινιών
Διάμετροι δαχτυλιδιών ανά είδος πτηνού
Πως θα προμηθευτώ δαχτυλίδια συλλόγου;
Τι είναι όμως το δαχτυλίδι, τι περιέχει και γιατί πρέπει να θεωρείται απαραίτητο;
Τι είναι δαχτυλίδια ταυτότητες των πουλιών
Τα δαχτυλίδια ταυτότητος είναι κατασκευασμένα από κράμα αλουμινίου για να μην έχουν βάρος, να μην οξειδώνονται και να μην πληγώνουν την κνήμη των πτηνών που τοποθετούνται. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στις διαμέτρους τους όπως μεγάλη είναι και η ποικιλία των πτηνών για τα οποία προορίζονται και κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες:Οι χρήσεις των δαχτυλιδιών ανά κατηγορία, διάμετρο και είδος πτηνού αναφέρονται αναλυτικά στο άρθρο διάμετροι δαχτυλιδιών ανά είδος πτηνού.
Τι σημαίνουν τα χρώματα των δαχτυλιδιών
Το χρώμα που έχει το κάθε δαχτυλίδι είναι ενδεικτικό της χρονιάς αναπαραγωγής του πτηνού που το φέρει. Έτσι λοιπόν, για την Παγκόσμια Ορνιθολογική Συνομοσπονδία στην οποία ανήκει και η COM Hellas, ο νέος χρωματισμός στα δαχτυλίδια πτηνών που ισχύει από το 2009 και μετά, είναι:Σημείωση: μπορείτε να δείτε τους κωδικούς των χρωμάτων στην παλέτα της RAL εδώ
Ποια στοιχεία αναγράφονται στα δαχτυλίδια
Πάνω στα δαχτυλίδια υπάρχουν χαραγμένα γράμματα και αριθμοί σύμφωνα με τους οποίους γίνεται απόλυτη ταυτοποίηση του πτηνού και του εκτροφέα. Συγκεκριμένα εκτός από το έτος για το παράδειγμα 2015, περιλαμβάνεται η τυποποίηση της διαμέτρου (Ε=2,9mm), ο αριθμός εκτροφέα (62), ο σύλλογος του (S=ΑΣΕΚ) και η ομοσπονδία (FPO) στην οποία ανήκουν και τέλος ο αύξων αριθμός του πτηνού (458).Το δαχτυλίδι τοποθετείται στο πόδι του νεοσσού από την 5η μέχρι και την 7η ημέρα. Ίσως για κάποιες ειδικές περιπτώσεις με κάποια χρονική καθυστέρηση. Εκείνο που πρέπει να προσέξουμε όμως είναι να περνούν όχι εύκολα, αλλά με κάποια ελαφρά δυσκολία. Με αυτό τον τρόπο θα αποφύγουμε κάποια από τα λάθη για τα οποία θα μιλήσουμε στη συνέχεια.
Ο τρόπος τοποθέτησης του είναι γνωστός στους περισσότερους, αλλά και για όσους δεν γνωρίζουν το video και η φωτογραφία που ακολουθούν νομίζω πως θα καλύψουν κάθε απορία επί του θέματος.
Τα τρία δάχτυλα μαζί για τα περισσότερα πουλιά (για τους παπαγάλους τα δύο) και το τέταρτο (τα άλλα δύο στους παπαγάλους) περνούν μαζί με την κνήμη του πτηνού.
Πιθανά προβλήματα
Τα πρώτα προβλήματα που πιθανόν να κληθεί να αντιμετωπίσει ο εκτροφέας μετά την τοποθέτηση των δαχτυλιδιών αφορούν κυρίως την αποδοχή τους ή μη από τη μητέρα των νεοσσών. Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες η μητέρα δεν δέχεται κανένα "ξένο" σώμα μέσα στη φωλιά της. Σε αυτές τις περιπτώσεις το θηλυκό πουλί αρνείται να αποδεχτεί αυτό έγχρωμο και "ξένο σώμα" στη φωλιά της και το απομακρύνει από αυτή, άσχετα αν αυτό συνυπάρχει με κάποιο πόδι.Είναι οι περιπτώσεις που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή από τον εκτροφέα, τόσο για να μη θέσει σε κίνδυνο την ζωή των νεοσσών, αλλά και για να αποφύγει τραυματισμούς στα πόδια τους από την προσπάθεια του θηλυκού να τα απομακρύνει.
Έχω μια σχετικά πρόσφατη εμπειρία από ένα τέτοιο θηλυκό που διέλυσε κυριολεκτικά τα πόδια των μικρών της.
Αδέρφια από την ίδια φωλιά (2014) με κατεστραμμένο το δεξί τους πόδι που είχε φορεθεί το δαχτυλίδι, από την ίδια τους τη μητέρα.
Αντιμετώπιση των προβλημάτων
Δείχνει άσχημο, για κάποιους επικίνδυνο, ίσως εδώ βρίσκουν άλλοθι όλοι όσοι φανατικά αποφεύγουν τα δαχτυλίδια στα πτηνά που αναπαράγουν. Για όλα όμως υπάρχουν λύσεις. Και είναι λύσεις πρακτικές, δοκιμασμένες και έχουν αποτελέσματα, αρκεί να υπάρχει διάθεση και κυρίως κατανόηση της αναγκαιότητας ύπαρξης της ταυτοποίησης του κάθε πτηνού.Μέτρα και λύσεις απλές, ανέξοδες, δοκιμασμένες και σχεδόν πάντα με θετικά αποτελέσματα. Μέτρα που μπορούν να χαρακτηριστούν είτε ως προληπτικά είτε ως τελικά ή απελπισίας όπως:
- Τοποθέτηση ενός δαχτυλιδιού μια δυο μέρες νωρίτερα μέσα στη φωλιά. Θα καταλάβουμε πολλά αν το βρούμε μέσα ή έξω από τη φωλιά την επόμενη μέρα.
- Αν το πετάξει, ράψιμο με κλωστή πάνω στη φωλιά ώστε να παλεύει με αυτό και όχι με τα ποδαράκια τους.
- Τοποθέτηση δαχτυλιδιού πρώτα στο ένα από τα πουλιά ώστε να δούμε αντιδράσεις. Αν όλα πάνε καλά, μερικές ώρες αργότερα και στα υπόλοιπα.
- Τοποθέτηση σπόρων μέσα στη φωλιά που θα δώσουν περισσότερη δουλειά στην "καθαρή" μητέρα που λόγω της ποσότητας και της δυσκολίας θα παρατήσει κάθε τέτοια προσπάθεια.
- Ο χρωματισμός των δαχτυλιδιών στο χρώμα του δέρματος του πτηνού με μαρκαδόρο.
- Η τοποθέτηση εξωτερικά των δαχτυλιδιών ειδικής ταινίας όπως στις φωτογραφίες που θα κάνει το δαχτυλίδι να μοιάζει με το δέρμα των πουλιών και άρα θα ξεγελάσει τις μητέρες τους. Είναι ένα μέτρο που κάποιοι εκτροφείς το εφαρμόζουν σε όλα τα δαχτυλίδια τους από την αρχή, έχοντας στη συνέχεια το κεφάλι τους ήσυχο από πιθανούς μπελάδες. Απλά χρειάζεται λίγος χρόνος για την προετοιμασία.
- Τοποθέτηση "ειδικού" φραγμού στην είσοδο της φωλιά που θα δυσκολεύει τη μητέρα στο να απομακρύνει τα μωρά της μέσα από αυτή.
- Κάποιοι εκτροφείς βρομίζουν τη φωλιά και τα δαχτυλίδια με περιττώματα των πτηνών αλλά για μένα από άποψη υγείας και μόνο είναι λάθος.
Στα εκτροφής ιθαγενή πουλιά, το πέρασμα των δαχτυλιδιών είναι εξαιρετικά δύσκολο και ψυχοφθόρο για τον εκτροφέα λόγω της σχετικά πρόσφατης προέλευσής τους από την άγρια φύση. Όπως είναι γνωστό για παράδειγμα η εκτροφή καρδερίνας έχει ελάχιστες δεκαετίες που ξεκίνησε, λίγο περισσότερο ο φλώρος και ελάχιστα χρόνια στα λούγαρα.
Είναι εύκολο λοιπόν να αντιμετωπίσουμε μια μητέρα που δεν θα αποδέχεται το δαχτυλίδι και αυτό είναι ικανό να καταστρέψει κάθε όμορφη κατάσταση μέσα στη φωλιά.
Για να αντιμετωπίσω πιθανή τέτοια εξέλιξη στις καρδερίνες που εκτρέφω τοποθετώ στη φωλιά παλιά δαχτυλίδια μια δυο μέρες πριν την κρίσιμη ημέρα και παρακολουθώ τη συμπεριφορά του θηλυκού. Αν τα απομακρύνει τα επιστρέφω και εξακολουθώ να το κάνω μέχρι να αδιαφορήσει.
Στο video που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες του άρθρου βλέπουμε τη μητέρα να πιάνει τα δαχτυλίδια (στο 0:18) και να τα αφήνει αμέσως (τα δαχτυλίδια φαίνονται καθαρά στο 1:29).
Ταυτόχρονα προσπαθώ να βάλω τα δαχτυλίδια όσο πιο καθυστερημένα μπορώ και κυρίως κοντά στην 7η μέρα που συνήθως σταματά το καθάρισμα της φωλιάς και η πιο σχολαστική μητέρα ώστε να αποφύγω τα λάθη.
Φυσικά υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις που τα μέτρα αυτά αποδεικνύονται παιχνίδι για τη μητέρα οπότε καταλήγουμε στις καταστάσεις των δύο πτηνών που έβαλα νωρίτερα. Αυτό όμως είναι το τίμημα. Γιατί όλα τα πράγματα στη ζωή έχουν αντίκτυπο και τίμημα ανάλογο. Άλλωστε πρόκειται για ζωντανούς οργανισμούς που ασφαλώς δεν μπαίνουν κανόνες.
Σφάλματα στην τοποθέτηση
Κάποιες φορές, που ευτυχώς είναι λίγες, οι εκτροφείς είτε από έλλειψη γνώσεων, είτε από μικρή εμπειρία, είτε από κακή κατανόηση των καθηκόντων τους, είτε από σοβαρές παραλήψεις τοποθετούν τελικά εσφαλμένα τα δαχτυλίδια. Επιπρόσθετα, η απουσία ελέγχου τις επόμενες ημέρες για κάθε ενδεχόμενο, μπορεί να μας οδηγήσει σε άσχημες καταστάσεις.Αφορμή άλλωστε όλων όσων γράφω εδώ είναι η πρόσφατη επίσκεψη νέου εκτροφέα για την αφαίρεση δαχτυλιδιών που τοποθετήθηκαν ή βρέθηκαν σε λάθος θέση στα πουλιά του. Το λάθος φαίνεται καθαρά στην πρώτη και τελευταία εικόνα του θέματος.
- Αν τοποθετηθούν τα δαχτυλίδια νωρίς υπάρχει κίνδυνος μετακίνησής τους στο πάνω τμήμα του ποδιού του πτηνού στο μηρό, μια και το πτηνό είναι εξαιρετικά μικρό και εύκολα μετατοπίζεται.
- Βιαστική τοποθέτηση και μη απομάκρυνση του δαχτύλου από το δαχτυλίδι. Βέβαια στην περίπτωση της φωτογραφίας ο έλεγχος μετά από λίγες ημέρες επέτρεψε τη λύση του προβλήματος με την μετακίνηση απλά του δακτυλιδιού.
- Δημιουργία ενόχλησης στο πόδι του πτηνού αργότερα με την ενηλικίωση του. Η ενόχληση αυτή μεταφράζεται σε πρήξιμο της περιοχής γύρω από το δαχτυλίδι με πόνους και σοβαρές δυσλειτουργίες στην κατάσταση του πτηνού. Σε κάποιες περιπτώσεις που οι αντιδράσεις γίνονται με μεγάλη καθυστέρηση, υπάρχει πιθανότητα ακρωτηριασμού του ποδιού από τη σηψαιμία που ακολουθεί τη μη κυκλοφορία του αίματος εξ αιτίας του οιδήματος. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία τα δερματικά ακάρεα προκάλεσαν αρχικά ανασήκωμα στο δέρμα του ποδιού και στη συνέχεια λόγω αύξησης πίεσης στην περιοχή του δαχτυλιδιού πρήξιμο λόγω κακής κυκλοφορίας του αίματος.
Επίσης, αν το δαχτυλίδι τοποθετηθεί νωρίς στα πουλιά, μπορεί να βγει από το πόδι του πτηνού και τελικά να παραμείνει χωρίς αυτό.
Αφαίρεση των δαχτυλιδιών
Οι περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις με σφάλματα τοποθέτησης απαιτούν την άμεση απομάκρυνση του δαχτυλιδιού (κόψιμο) για την ανακούφιση της περιοχής.Η αφαίρεση του δαχτυλιδιού απαιτεί ειδικό ψαλίδι, σχετική εμπειρία αλλά κυρίως και για κάποιες δύσκολες περιπτώσεις και ψυχραιμία. Ακολουθείτε η διαδικασία που φαίνεται στις εικόνες, απλά το ρόλο του ποδιού του πτηνού το έχει πάρει για ευνόητους λόγους η οδοντογλυφίδα.
Ακόμη όμως και η μια τομή στο δαχτυλίδι από το ειδικό ψαλίδι δεν επιτρέπει στις περισσότερες φορές την απομάκρυνση του δαχτυλιδιού από το πόδι και για να αφαιρεθεί με ασφάλεια, θα χρειαστεί και δεύτερη τομή. Αν πιέσουμε για να βγάλουμε το δαχτυλίδι με την πρώτη, ίσως δημιουργήσουμε περισσότερες ανεπιθύμητες καταστάσεις από αυτές που αρχικά θέλαμε να αποφύγουμε.
Μετά την αφαίρεση του δαχτυλιδιού είναι επιτακτική η χρήση μιας αντισηπτικής κρέμας ή στις δύσκολες περιπτώσεις και με αντιβίωση ώστε να επανέλθει το πόδι στη φυσιολογική λειτουργία του πιο σύντομα αλλά και να αποφύγουμε την πιθανότητα μόλυνσης.
Σχετικό περιεχόμενο
Πως διαβάζουμε τα δαχτυλίδια των καναρινιών;Τα χρώματα στα δαχτυλίδια των καναρινιών
Διάμετροι δαχτυλιδιών ανά είδος πτηνού
Πως θα προμηθευτώ δαχτυλίδια συλλόγου;
μπραβο
