Φροντίδα Το αμμόλουτρο των οικόσιτων πτηνών

Αμμόλουτρο, μία ευχάριστη δραστηριότητα των πτηνών αλλά και αρκετών θηλαστικών μέσω της οποίας απαλλάσσονται από τα ενοχλητικά παράσιτα του σώματος.

Κότες που κάνουν αμμόλουτρο

Οι περισσότεροι από εμάς που κατέχουμε οικόσιτα πτηνά, θα τα έχουμε παρατηρήσει πολλές φορές να σκάβουν και να κυλιούνται μέσα στο χώμα. Αυτό γίνεται για να καθαρίσουν το σώμα τους από τα διάφορα εξωπαράσιτα, αλλά και για να απολαύσουν αυτή την κατά τα άλλα χαλαρωτική δραστηριότητα.

Πως κάνουν αμμόλουτρο τα πτηνά​

Αρχικά, το πτηνό σκάβει γρήγορα με τα πόδια του το έδαφος ενώ παράλληλα το ελέγχει και με το ράμφος του. Αφού καταφέρει να βγάλει μια ικανοποιητική ποσότητα χώματος, ξαπλώνει με την κοιλιά του και με γρήγορες κινήσεις των ποδιών, σκορπά χώμα στην πλάτη και τα υπόλοιπα μέρη του σώματος.

Λίγη ώρα αργότερα, γυρίζει στα πλάγια και προσπαθεί να τριφτεί στο χώμα που έχει σκάψει προκειμένου αυτό να εισχωρήσει καλά παντού στο σώμα του.

Αφού τελειώσει το μπάνιο του, σηκώνεται από το σημείο και με γρήγορες κινήσεις των φτερούγων, απομακρύνει το χώμα από το σώμα του. Έχοντας πλέον καθαριστεί και πιθανόν απαλλαγεί από τα παράσιτα, συνεχίζει τη ημέρα του.

Όπως αναφέραμε, το αμμόλουτρο γίνεται κυρίως για προληπτικούς, θεραπευτικούς αλλά και λόγους χαλάρωσης και ηρεμίας. Τα παράσιτα όπως οι ψείρες, τα τσιμπούρια, τα ακάρεα και οι ψύλλοι τρέφονται από το αίμα των πτηνών, βρίσκοντας καταφύγιο στο πτέρωμα τους. Ακόμη, οι μύγες τοποθετούν τα αυγά τους πάνω σε κάποιο τραυματισμένο πτηνό.

Προκειμένου να απαλλαγούν από αυτά τα βλαβερά ζωήφια, πολλά πτηνά, αντί να κάνουν μπάνιο στο νερό, καθαρίζουν τον εαυτό τους κάνοντας μπάνιο στα προϊόντα του εδάφους. Οι μικροί κόκκοι άμμου και σκόνης εισχωρούν βαθιά στο φτέρωμα των πουλιών και κάνουν μια φυσική επίθεση στα παράσιτα του σώματος. Κάποια από τα υλικά που χρησιμοποιούνται για ένα αμμόλουτρο, έχουν εντομοκτόνες ιδιότητες ενώ κάποια άλλα εντομοαπωθητικές. Σε κάθε περίπτωση το πτηνό απαλλάσσεται από την βλαβερή παρουσία τους.

Όπως καταλαβαίνεται, το αμμόλουτρο κατέχει βασικό ρόλο στην καλή υγεία του πτηνού. Είναι μάλιστα τόσο σημαντικό για τα πτηνά που αν δεν τους προσφέρουμε τον κατάλληλο χώρο, εκείνα θα δημιουργήσουν έναν αυτοσχέδιο δικό τους ακόμη και στα πιο απίθανα μέρη. Αφού ελέγξουν τη γύρω περιοχή, θα επιλέξουν το σημείο με το μαλακότερο χώμα αλλά και τα λιγότερα πετρώματα. Κατά προτίμηση κάτω από κάποιο δένδρο.

Τα υλικά του αμμόλουτρου​

Ας δούμε όμως αναλυτικότερα τα υλικά στα οποία γίνεται αυτό το ιδιόμορφο μπάνιο.

Κοινό χώμα​

Το πιο βασικό υλικό ενός αμμόλουτρου. Μαζί με την άμμο, αποτελούν τα 2 πιο συνηθισμένα υλικά για αμμόλουτρο από την εποχή των δεινοσαύρων.

Τα πτηνά δεν επιλέγουν οποιοδήποτε χώμα για να καθαριστουν. Δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στο μαλακό, αφράτο, φρεσκοσκαμμένο χώμα όπως είναι αυτό των παρτεριών που έχουμε τα λουλούδια μας. Το φρέσκο χώμα προσφέρει μια δροσερή χαλάρωση και ανακούφιση στα πτηνά μας τους ζεστούς μήνες του καλοκαιριού.

Καλό θα ήταν λοιπόν να δημιουργήσουμε ένα τέτοιο χώρο για αμμόλουτρο κάτω από κάποιο μεγάλο δένδρο.

Άμμος​

Η θαλασσινή άμμος μαζί με την άμμο που χρησιμοποιούμε στις οικοδομές, γίνεται εύκολα αποδεκτή από τα πουλιά μας λόγω της μαλακής της υφής. Καλό θα ήταν εάν κατέχουμε πτηνά της οικογένειας των φασιανίδων (ορτύκια, πέρδικες) να τους έχουμε μόνιμα ένα ταψάκι γεμάτο με αυτή την άμμο στο χώρο τους. Εκτός του ότι είναι μια πολύ καλή πηγή ασβεστίου, προσφέρει στα πτηνά και ένα ιδανικό μπάνιο για μια σωστή περιποίηση των φτερών τους.

Την άμμο μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε και σε μεγαλύτερα πτηνά όπως είναι τα παγώνια και οι γαλοπούλες. Βασική προϋπόθεση γι' αυτό, είναι να υπάρχει σε μεγάλη ποσότητα ώστε να μπορούν τα πουλιά να τη χρησιμοποιήσουν εύκολα και με τον σωστό τρόπο. Οι μικροί της κόκκοι εισχωρούν εύκολα στο φτέρωμα των πουλιών και στην συνέχεια με ένα απλό τίναγμα των φτερών παρασύρουν μαζί τους και τα παράσιτα.

Στάχτη​

Όσο περίεργο και εάν ακούγεται, η στάχτη είναι γνωστή για τις εντομοκτόνες ιδιότητές της από τα παλιά χρόνια. Οι περισσότεροι τη χρησιμοποιούν στον λαχανόκηπο τους προκειμένου να προφυλάξουν τα λαχανικά τους από τα διάφορα έντομα. Τα συστατικά που περιέχει είναι τόσο τοξικά για τα έντομα που αν τύχει και πέσουν πάνω της πεθαίνουν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.

Τα πτηνά μας το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό. Ένα αμμόλουτρο με στάχτη σκοτώνει τα παράσιτα και απαλλάσσει το πτηνό από την ενοχλητική παρουσία τους. Η στάχτη που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δεν είναι άλλη από αυτή των τζακιών. Καλό θα ήταν όμως να γίνει μια μικρή επεξεργασία προτού τη δώσουμε για χρήση. Μπορούμε να την κοσκινίσουμε ώστε να απομακρυνθούν τα κομμάτια κάρβουνου αλλά και άλλα παρόμοια υλικά. Στόχος είναι να μείνει μόνο η σκόνη της στάχτης ώστε να μπορούν τα πουλιά μας να τη χρησιμοποιήσουν πιο εύκολα.

Βότανα​

Τα βότανα είναι γνωστά για τις ευεργετικές τους ιδιότητες από την αρχαιότητα. Ορισμένα είδη βοτάνων διαθέτουν εντομοαπωθητικές ιδιότητες. Ένα από αυτά τα βότανα είναι η ακονιζιά ή οποία παράγει μία κολλώδη ρητίνη στην επιφάνεια των φύλων και των βλαστών της ώστε τα έντομα να μην μπορούν να παρασιτήσουν πάνω τους.

Δείτε περισσότερα για την ακονιζιά.

Αυτή την ιδιότητα της ακονιζιάς μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε προσθέτοντας, αποξηραμένα ή χλωρά της φύλλα, στο χώρο του αμμόλουτρου για να βοηθήσουμε τα πτηνά μας να απαλλαγούν από τα παράσιτα.

Εκτός από την ακονιζιά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και άλλα είδη βοτάνων, με παρόμοιο τρόπο δράσης όπως τη λεβάντα, το θυμάρι, η ρίγανη, το δενδρολίβανο αλλά και η μέντα.

Γη διατόμων​

Η γη διατόμων είναι ορυκτό φυτικής προέλευσης που λειοτρίβεται σε μορφή λευκής πούδρας και έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε διοξείδιο του πυριτίου πάνω από 90%. Εκτός από τις διάφορες οικιακές και όχι μόνο χρήσεις της λειτουργεί και ως οικολογικό παρασιτοκτόνο. Καταπολεμά τα βλαβερά έντομα όπως είναι οι ψύλλοι, τα τσιμπούρια, οι ψείρες κ. Α.

Ο τρόπος δράσης της είναι μηχανικός αφού προσκολλάται στα σώματα των παρασίτων, καθώς περπατούν, σχίζοντας το κηρώδες επίστρωμά τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αφυδατώνονται και τελικά να πεθαίνουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι κανένα έντομο δεν αποκτά ανοσία δεδομένου ότι δεν περιέχει χημικά.

Το συγκεκριμένο προϊόν θα πρέπει να δίνεται σε μικρή ποσότητα για ένα αμμόλουτρο και όχι μαζικά. Μια αναλογία 20% είναι υπέρ αρκετή. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να το ανακατέψτε πολύ καλά με τα υπόλοιπα υλικά.

Προσοχή! Η διατομική γη διατίθεται στην αγορά σε διαφορετικούς τύπους και για διάφορες χρήσεις. Εσείς θα πρέπει να επιλέγετε μόνο βαθμού τροφίμων (food grade).

Το καλύτερο όμως από το κάθε υλικό ξεχωριστά είναι αναμφίβολα ένα μείγμα όλων. Δημιουργώντας μια μίξη αυτών σε ποσοστό 30% χώμα ή άμμος, 40% στάχτη, 15% διατομική γη και 15% αποξηραμένα ή χλωρά βότανα, έχουμε τον καλύτερο φυσικό τρόπο για την καταπολέμηση των παρασίτων.

Δημιουργία χώρου για αμμόλουτρα​

Τα πτηνά μας έχουν ανάγκη να κάνουν αμμόλουτρο όλες τις εποχές του χρόνου, ανεξάρτητα από το εάν έχουν παράσιτα ή όχι. Αυτή η φυσική ανάγκη παρατηρείται ακόμα από τις πολύ μικρές ηλικίες. Νεοσσοί 5-6 ημερών είναι πανέτοιμοι να καθαρίσουν τον εαυτό τους κάνοντας ένα χαλαρωτικό αμμόλουτρο. Για να απολαμβάνουν όμως αυτή τους την ανάγκη όποτε αυτά το θέλουν, εμείς πρέπει να έχουμε μεριμνήσει να έχουμε κατασκευάσει αυτό τον ειδικό χώρο σωστά.

Το σημείο όπου θα στεγάζεται ο χώρος του αμμόλουτρου θα πρέπει να είναι καλά προφυλαγμένος από τα καιρικά φαινόμενα. Μπορούμε να φτιάξουμε κάποια κατασκευή η οποία θα σκεπάζει αυτό τον χώρο και δεν θα τον αφήνει εκτεθειμένο στη βροχή.

Για να μην χάνονται με την πάροδο του χρόνου τα υλικά που έχουμε προσθέσει στον χώρο για το αμμόλουτρο, μπορούμε να βάλουμε περιμετρικά μερικές μεγάλες πέτρες ή σανίδες.

Μια ακόμη ιδέα, είναι να πάρετε παλιά μεγάλα λάστιχα και αφού τα τοποθετήσετε στο σωστό σημείο, να τα γεμίσετε μέχρι την μέση με τα προαναφερθέντα υλικά. Ανάλογα με το μέγεθος των πτηνών μας χρειαζόμαστε και τα αντίστοιχα λάστιχα.

Έχοντας ενημερωθεί σχετικά με το αμμόλουτρο γνωρίζετε πόσο σημαντικό είναι για τα πτηνά μας. Προσφέρετέ το λοιπόν και στα δικά σας πτηνά, ανεξαρτήτου μεγέθους και ράτσας. Μην ξεχνάτε ότι η σωματική υγεία είναι το παν για όλους τους οργανισμούς. Καλή επιτυχία λοιπόν με τα σχέδια σας και καλά αμμόλουτρα!

Σχετικό περιεχόμενο​

Κότα - όρνιθα η οικιακή
Διαχείριση και εκτροφή ορτυκιών
 
Το διάβασα δύο φορές και ομολογώ πως μου άρεσε πάρα πολύ. Είμαι σίγουρος πως θα αποδειχτεί χρήσιμο σε αρκετούς.

Το αμμόλουτρο είναι εικόνα γνωστή σε πολλούς αλλά ίσως λίγοι μπορούσαν να το εξηγήσουν σαν γεγονός και ακόμη λιγότεροι αυτοί που μπορούν να καταγράψουν τις γνώσεις τους σε μια προσπάθεια προσφοράς συνολικά στα πτηνά και τους εκτροφείς τους.

Συγχαρητήρια για το "αρθρογραφικό" σου ξεκίνημα αν και είμαι σίγουρος πως η συνέχειά σου θα είναι πολύ καλύτερη.
 
Καταπληκτικό άρθρο. Συγχαρητήρια Γιάννη για άλλη μια φορά. Είσαι άξιος θαυμασμού όχι τόσο για τις γνώσεις που κατέχεις όσο για το νεαρό της ηλικίας σου που ασχολείσαι με τέτοια θέματα. Σπάνιο φαινόμενο για να μη γίνω υπερβολική και πω μοναδικό. Συγχαρητήρια!
 
Να είσαι καλά Ζάχο🙂
Για τα ορτύκια μπορείς να πάρεις ένα πλαστικό πάτο κλουβιού και να τον γεμίσεις λίγο πιο πάνω από την μέση με άμμο θαλάσσης. Είναι το αγαπημένο τους υλικό, δοκιμασμένο. Επίσης από την άμμο απορροφούν ασβέστιο και άλλα σημαντικά ιχνοστοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα σε όλους τους οργανισμούς. Αυτό όμως που νομίζω ότι θα σε ενδιαφέρει, είναι ότι καταναλωνοντας άμμο τα αυγά τους έχουν πιο δυνατό και ομοιόμορφο κέλυφος. Να μην παραλύψω να αναφέρω ότι τα βοηθάει στην πέψη και στην χώνεψη της τροφής. Αν έχεις κάποια απορία απλά ρωτάς.
 
Η γη διατόμών δεν θα προκαλέσει πρόβλημα στο αναπνευστικό; Μπορώ να χρησιμοποιήσω για αμμόλουτρο ζεόλιθο σε σκόνη;
 
Η γη διατόμών δεν θα προκαλέσει πρόβλημα στο αναπνευστικό;
Θα πρέπει να είναι ΠΆΝΤΟΤΕ βαθμού τροφίμων (food grade) και να δίνεται σε αναλογίες περίπου 15 έως 20% ανακατεμένη πολύ καλά με τα υπόλοιπα υλικά. Εδώ να σημειωθεί πως οι περισσότεροι την χρησιμοποιούν μόνο όταν υπάρχει εμφανές πρόβλημα με τα παράσιτα και όχι τόσο για την πρόληψη. Αν είχαμε ένα χώρο για αμμόλουτρο φτιαγμένο μόνο με γη διατόμων τότε τα πουλιά μας σίγουρα θα αντιμετώπιζαν θέματα στους πνεύμονες, όπως και εμείς.
Μπορώ να χρησιμοποιήσω για αμμόλουτρο ζεόλιθο σε σκόνη;
Δεν χρησιμεύει κάπου, καλύτερα ανακατεμένη στάχτη με χώμα ή άμμο.
 
Back
Top