Τα Τρυγόνια είναι μεταναστευτικά πτηνά της Οικογένειας των Περιστερίδων. Στην Ελλάδα το Τρυγόνι απαντάται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Βρίσκεται στη λίστα των θηρεύσιμων πτηνών στη χώρα μας.
Τα τρυγόνια είναι μεσαίου μεγέθους πουλιά με μήκος που φτάνει τα 30 εκ. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο στο πτέρωμα του τρυγονιού είναι οι λεπτές ραβδώσεις στα πλάγια του λαιμού. Οι ραβδώσεις αυτές έχουν μαύρο χρώμα και χωρίζονται με κυανόλευκες ρίγες.
Το κεφάλι τους έχει γκριζογάλανο χρώμα, με τα πλαϊνά του στις αποχρώσεις του ροζ, που ατονούν τη γραμμή του λαιμού προς την κοιλιά. Χαμηλά στην κοιλιά το χρώμα του πτερώματος γίνεται λευκό.
Ο περιοφθαλμικός δακτύλιος στα τρυγόνια είναι κοκκινωπός ενώ το χρώμα της ίριδας ποικίλει από χρυσοκίτρινο έως ανοικτό πορτοκαλί. Στα νεαρά πουλιά το χρώμα της ίριδας είναι ανοικτό καφέ.
Ο μανδύας (πάνω μέρος της πλάτης) έχει γκριζογάλανο χρώμα ή σκούρο καφέ σε κάποια υποείδη όπως το Streptopelia turtur rufescens.
Οι πτέρυγες έχουν καφέ - κανελί χρώμα με μικρές "πινελιές" μαύρου χαμηλά στον άξονα των φτερών.
Έκταση φτερών 49-55 εκ., βάρος 100-150 γρ.
Ζουν κυρίως σε θαμνώδεις εκτάσεις και οπωρώνες κοντά πεδινές γεωργικές εκτάσεις με δημητριακά ή ψηλά χόρτα. Προτιμούν τις ξηρές ηλιόλουστες περιοχές, αλλά μπορούν να βρεθούν και σε κήπους και πάρκα.2
Μπορεί επίσης να εντοπιστεί σε περιοχές που ζει ο άνθρωπος αλλά δεν αναπαράγεται κοντά σε πόλεις ή χωριά.1
Το θηλυκό γεννά έως δύο αυγά. Η φωλιά είναι μια πρόχειρη κατασκευή από κλαδια που είναι επενδεδυμένα με χόρτα και φύλλα, τοποθετημένη σε χαμηλό ύψος πάνω σε δέντρα και θάμνους.
Μία μελέτη στο Μαρόκο έδειξε ότι η περίοδος ωοτοκίας μπορεί να επηρεάσει την επιτυχία της αναπαραγωγής. Σύμφωνα με αυτήν τη μελέτη οι φωλιές στην αρχή της αναπαραγωγικής περιόδου παράγουν περισσότερους νεοσσούς, όπως και οι φωλιές σε ελαιώνες σε σχέση με αυτές σε πορτοκαλεώνες (Hanane 2016).1
Το τρυγόνι χαρακτηρίζεται ως Ευάλωτο στη λίστα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης και των Φυσικών Πόρων (IUCN). Ο πληθυσμός του έχει υποστεί ραγδαία μείωση σε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής έκτασης, ενώ στη Ρωσία και την Κεντρική Ασία έχει υποστεί ακόμη μεγαλύτερη μείωση.
Η αγροτική εκμετάλλευση της γης σε συνδυασμό με την αποψίλωση των θαμνότοπων θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες μείωσης πληθυσμού του είδους. Οι μεταβολές αυτές στους βιοτόπους των τρυγονιών έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια χωρών εύρεσης τροφής αλλά και φωλιάσματος για την αναπαραγωγή των πουλιών.
Η εκτεταμένη χρήση χημικών ζιζανιοκτόνων ευθύνεται για τη μείωση ή εξάλειψη πολλών φυτών που παράγουν σπόρους από τους οποίους εξαρτάται η διατροφή του τρυγονιού. Το τρυγόνι είναι επίσης ευάλωτο στη μόλυνση από τριχομονάδωση (Trichomonas gallinae) που μπορεί να προκαλέσει θάνατο των πουλιών.
Τέλος, το κυνήγι κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης στις περιοχές διαχείμασής του είναι επίσης σημαντικός παράγοντας μείωσης του πληθυσμού των τρυγονιών. Η απώλεια λόγω του νόμιμου κυνηγιού στη Γαλλία εκτιμάται σε 40.000 πτηνά ετησίως (2015), ενώ η απώλεια λόγω της παράνομης θήρας εκτιμάται στα 600.000 άτομα σε 27 μεσογειακές χώρες (2016).1
Ελληνική: Τρυγόνι, Στρεπτοπηλία η τρυγών
Αγγλική: European turtle dove
Τάξη: Περιστερόμορφα (Columbiformes)
Οικογένεια: Περιστερίδες (Columbidae)
Γένος: Στρεπτοπηλία (Streptopelia)
Είδος: S. turtur
Streptopelia turtur hoggara (Αχαγκάρ, Τιμπέστι, Όρη Ααΐρ, Ennedi Massifs στη Ν. Σαχάρα)
Streptopelia turtur rufescens (Όαση Κούφρα στη Λιβύη, οάσεις Ντάχλα και Κάργκα στην Αίγυπτο, Φαγιούμ, και τμήματα της κοιλάδας του Νείλου.)
Streptopelia turtur turtur (Βρετανία, Πολωνία, Ρωσία, Καζακστάν και Σιβηρία έως τις χώρες της Μεσογείου, Μικρά Ασία, Συρία.
Κελαηδότσιχλα (Turdus philomelos)
Φάσσα (Columba palumbus)
Ορτύκι (Coturnix coturnix)
Το Τρυγόνι ή Τρυγόνα ή Τουρτούρα
Τα τρυγόνια είναι μεσαίου μεγέθους πουλιά με μήκος που φτάνει τα 30 εκ. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο στο πτέρωμα του τρυγονιού είναι οι λεπτές ραβδώσεις στα πλάγια του λαιμού. Οι ραβδώσεις αυτές έχουν μαύρο χρώμα και χωρίζονται με κυανόλευκες ρίγες.
Το κεφάλι τους έχει γκριζογάλανο χρώμα, με τα πλαϊνά του στις αποχρώσεις του ροζ, που ατονούν τη γραμμή του λαιμού προς την κοιλιά. Χαμηλά στην κοιλιά το χρώμα του πτερώματος γίνεται λευκό.
Ο περιοφθαλμικός δακτύλιος στα τρυγόνια είναι κοκκινωπός ενώ το χρώμα της ίριδας ποικίλει από χρυσοκίτρινο έως ανοικτό πορτοκαλί. Στα νεαρά πουλιά το χρώμα της ίριδας είναι ανοικτό καφέ.
Ο μανδύας (πάνω μέρος της πλάτης) έχει γκριζογάλανο χρώμα ή σκούρο καφέ σε κάποια υποείδη όπως το Streptopelia turtur rufescens.
Οι πτέρυγες έχουν καφέ - κανελί χρώμα με μικρές "πινελιές" μαύρου χαμηλά στον άξονα των φτερών.
Έκταση φτερών 49-55 εκ., βάρος 100-150 γρ.
Διάκριση φύλου
Τα δύο φύλα είναι σχεδόν όμοια χωρίς χαρακτηριστικές διαφορές διάκρισης. Ο μόνος τρόπος για να ξεχωρίσει κανείς το αρσενικό από το θηλυκό τρυγόνι είναι μέσω της μεταξύ τους σύγκρισης, καθώς τα αρσενικά είναι λίγο μεγαλύτερα με κάπως πιο έντονα και λαμπερά χρώματα στο πτέρωμα, σε σχέση με τα θηλυκά.Γεωγραφική κατανομή και βιότοποι
Τα τρυγόνια μεταναστεύουν σε όλη την Κεντρική και Νότια Ευρώπη, την Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική και διαχειμάζουν κυρίως στη ζώνη Sahel της Αφρικής (περιοχή μεταξύ της Σαχάρας από τα βόρεια και της Σουδανικής Σαβάνας προς τα νότια).1Ζουν κυρίως σε θαμνώδεις εκτάσεις και οπωρώνες κοντά πεδινές γεωργικές εκτάσεις με δημητριακά ή ψηλά χόρτα. Προτιμούν τις ξηρές ηλιόλουστες περιοχές, αλλά μπορούν να βρεθούν και σε κήπους και πάρκα.2
Μπορεί επίσης να εντοπιστεί σε περιοχές που ζει ο άνθρωπος αλλά δεν αναπαράγεται κοντά σε πόλεις ή χωριά.1
Διατροφή
Το τρυγόνα συλλέγουν την τροφή τους κυρίως από το έδαφος. Αναζητούν σπόρους φυτών και δημητριακών, βίκο, ηλιόσπορους αλλά (σπανιότερα) και σκουλήκια, προνύμφες, έντομα, ασπόνδυλα και φρούτα όπως βατόμουρα.1Αναπαραγωγή
Τα τρυγόνια αναπαράγονται σε υψόμετρο που δεν ξεπερνά τα 500 μέτρα σε περιοχές της εύκρατης ζώνης και μέχρι τα 1.000-1.300 μέτρα στις μεσογειακές περιοχές. Η αναπαραγωγική περίοδος ξεκινά τον Απρίλιο και μπορεί να διαρκέσει μέχρι τον Σεπτέμβριο. Η αναπαραγωγική ωρίμανσή τους ολοκληρώνεται σε ηλικία ενός έτους.Το θηλυκό γεννά έως δύο αυγά. Η φωλιά είναι μια πρόχειρη κατασκευή από κλαδια που είναι επενδεδυμένα με χόρτα και φύλλα, τοποθετημένη σε χαμηλό ύψος πάνω σε δέντρα και θάμνους.
Μία μελέτη στο Μαρόκο έδειξε ότι η περίοδος ωοτοκίας μπορεί να επηρεάσει την επιτυχία της αναπαραγωγής. Σύμφωνα με αυτήν τη μελέτη οι φωλιές στην αρχή της αναπαραγωγικής περιόδου παράγουν περισσότερους νεοσσούς, όπως και οι φωλιές σε ελαιώνες σε σχέση με αυτές σε πορτοκαλεώνες (Hanane 2016).1
Πληθυσμός και προστασία
Ο ευρωπαϊκός πληθυσμός των τρυγονιών υπολογίζεται σε 3.150.000 - 5.940.000 ζεύγη, που αντιστοιχεί σε 6.310.000 - 11.900.000 ώριμα άτομα (BirdLife International 2015). Ο ευρωπαϊκός πληθυσμός αποτελεί το 25-49% του παγκόσμιου πληθυσμού, οπότε με μια πολύ πρόχειρη εκτίμηση, ο συνολικός πληθυσμός ανέρχεται σε 19.300.000 - 71.400.000 άτομα, αν και απαιτείται περαιτέρω επικύρωση αυτής της εκτίμησης.Το τρυγόνι χαρακτηρίζεται ως Ευάλωτο στη λίστα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης και των Φυσικών Πόρων (IUCN). Ο πληθυσμός του έχει υποστεί ραγδαία μείωση σε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής έκτασης, ενώ στη Ρωσία και την Κεντρική Ασία έχει υποστεί ακόμη μεγαλύτερη μείωση.
Απειλές
Η μείωση του πληθυσμού οφείλεται στην απώλεια περιοχών αναζήτησης τροφής και φωλεοποίησης, καθώς και στις ασθένειες και το κυνήγι σε περιοχές που βρίσκονται τα μεταναστευτικά περάσματα.Η αγροτική εκμετάλλευση της γης σε συνδυασμό με την αποψίλωση των θαμνότοπων θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες μείωσης πληθυσμού του είδους. Οι μεταβολές αυτές στους βιοτόπους των τρυγονιών έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια χωρών εύρεσης τροφής αλλά και φωλιάσματος για την αναπαραγωγή των πουλιών.
Η εκτεταμένη χρήση χημικών ζιζανιοκτόνων ευθύνεται για τη μείωση ή εξάλειψη πολλών φυτών που παράγουν σπόρους από τους οποίους εξαρτάται η διατροφή του τρυγονιού. Το τρυγόνι είναι επίσης ευάλωτο στη μόλυνση από τριχομονάδωση (Trichomonas gallinae) που μπορεί να προκαλέσει θάνατο των πουλιών.
Τέλος, το κυνήγι κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης στις περιοχές διαχείμασής του είναι επίσης σημαντικός παράγοντας μείωσης του πληθυσμού των τρυγονιών. Η απώλεια λόγω του νόμιμου κυνηγιού στη Γαλλία εκτιμάται σε 40.000 πτηνά ετησίως (2015), ενώ η απώλεια λόγω της παράνομης θήρας εκτιμάται στα 600.000 άτομα σε 27 μεσογειακές χώρες (2016).1
Video τρυγονιού
Ονοματολογία και συστηματική ταξινόμηση
Διωνυμική ονοματολογία: Streptopelia turturΕλληνική: Τρυγόνι, Στρεπτοπηλία η τρυγών
Αγγλική: European turtle dove
Τάξη: Περιστερόμορφα (Columbiformes)
Οικογένεια: Περιστερίδες (Columbidae)
Γένος: Στρεπτοπηλία (Streptopelia)
Είδος: S. turtur
Υποείδη
Streptopelia turtur arenicola (Ανατολικό Μαρόκο έως το Ιράκ και το Ιράν, μέχρι το Αφγανιστάν, το Τουρκεστάν και τις στέπες του Κιργιστάν προς τη ΒΔ Κίνα.Streptopelia turtur hoggara (Αχαγκάρ, Τιμπέστι, Όρη Ααΐρ, Ennedi Massifs στη Ν. Σαχάρα)
Streptopelia turtur rufescens (Όαση Κούφρα στη Λιβύη, οάσεις Ντάχλα και Κάργκα στην Αίγυπτο, Φαγιούμ, και τμήματα της κοιλάδας του Νείλου.)
Streptopelia turtur turtur (Βρετανία, Πολωνία, Ρωσία, Καζακστάν και Σιβηρία έως τις χώρες της Μεσογείου, Μικρά Ασία, Συρία.
Media gallery Τρυγονιών
Σχετικό περιεχόμενο
Μπεκάτσα (Scolopax Rusticola)Κελαηδότσιχλα (Turdus philomelos)
Φάσσα (Columba palumbus)
Ορτύκι (Coturnix coturnix)
