Αναπαραγωγή Χρόνια - παρατεταμένη ωοτοκία

Η χρόνια ή παρατεταμένη ωοτοκία είναι μία κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας στα πουλιά. Σε αυτό το άρθρο περιγράφουμε την κατάσταση αυτή και προτείνουμε τρόπους για την αντιμετώπισή της.

Κίνδυνοι από τη χρόνια ωοτοκία και αντιμετώπιση του προβλήματος​

Τα πτηνά προχωρούν σε αναπαραγωγή και τη γέννηση αυγών με σκοπό να διατηρήσουν τις γραμμές αίματος και να αυξήσουν το πληθυσμό τους, ώστε να είναι πιο ισχυρά σαν κοπάδι, κρατώντας το πληθυσμό του είδους τους αυξημένο ακόμα και μετά τις απώλειες από τους θηρευτές τους.

Αυτό συμβαίνει, στην άγρια ζωή, μια ή δύο φορές το χρόνο (Άνοιξη-Φθινόπωρο), ανάλογα το είδος και τις συνθήκες που ζουν. Ένα άγριο πουλί δε θα προχωρήσει σε γέννα τους χειμερινούς μήνες όπου οι καιρικές συνθήκες δε θα το βοηθήσουν να φέρει εις πέρας μια γέννα και την ανατροφή των νεοσσών του. Τόσο το κρύο και η διάρκεια του ημερήσιου φωτός, όσο και η ανεύρεση τροφής που είναι πιο δύσκολη και όχι σε αφθονία.

Δε συμβαίνει το ίδιο όμως με τα πτηνά συντροφιάς που ζουν κοντά μας και μέσα στο σπίτι. Οι συνθήκες στις οποίες ζουν είναι διαφορετικές, έχουν ζεστό περιβάλλον, αρκετό φως καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρα και τροφή σε αφθονία και εύκολα προσβάσιμη όλη μέρα. Έτσι πολλές φορές αισθάνονται τη τάση να ακολουθήσουν τους κανόνες της φύσης τους. Στην ουσία όμως είναι μπερδεμένα, γι αυτό και συχνά προχωράνε σε πολλαπλές γέννες μέσα στο χρόνο, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται και το πρόβλημα της χρόνιας ωοτοκίας.

Χρόνια - παρατεταμένη ωοτοκία

Τι είναι η χρόνια ωοτοκία;​

Χρόνια ωοτοκία εμφανίζεται όταν ένα θηλυκό πουλί γεννά περισσότερο από τον κανονικό αριθμό των αυγών και πέρα από τη συνηθισμένη αναπαραγωγική περίοδο, για το είδος του. Τις περισσότερες φορές έχουμε συνεχή επανάληψη με αποτέλεσμα να γεννιέται μεγάλος αριθμός αυγών ακόμα και με την απουσία αρσενικού. Σε κάποια είδη παπαγάλων συναντιέται πιο συχνά και τείνει να θεωρηθεί μια συμπεριφορά αναμενόμενη, όπως στα budgies, cockatiels, cockatoos, amazons, african grey και macaw.

Παράγοντες που την ευνοούν​

Ένα θηλυκό μπορεί να παρουσιάσει χρόνια ωοτοκία επηρεασμένο από πολλούς παράγοντες, κυρίως από:
  • τη διάρκεια της ημέρα (ημερήσιο φως)
  • τη διαθεσιμότητα τροφής (αφθονία)
  • τη θερμοκρασία και το κλίμα
  • τον ανταγωνισμό για τις θέσεις φωλιάσματος από άλλα θηλυκά
  • τη μεταξύ μας επαφή (χάδια-ερωτοτροπίες)
  • τη συμπεριφορά του συντρόφου που τη παρακινεί να προχωρήσει σε γέννα
  • σε ορμονική διαταραχή

Προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει η παρατεταμένη ωοτοκία​

Η διαδικασία δημιουργίας ενός αυγού είναι μια πολύ ξεχωριστή διαδικασία και ένα πουλί χρησιμοποιεί διάφορες πρωτεΐνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία για να μπορέσει μέσα σε αυτό να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί μια καινούρια ζωή και να συντηρηθεί για αρκετές μέρες ή εβδομάδες.

Το κέλυφος του αυγού αποτελείται κυρίως από ασβέστιο, που προέρχεται από τις αποθήκες ασβεστίου μέσα στο σώμα του πουλιού που δημιουργεί το αυγό. Τα οστά και οι μύες παρέχουν σχεδόν το σύνολο του ασβεστίου που χρειάζεται για τη δημιουργία του αυγού και αν αυτό δεν αναπληρωθεί, το σώμα δε θα μπορέσει να λειτουργήσει σωστά.

Το ασβέστιο είναι το θεμέλιο για γερά κόκαλα και η κινητήριος δύναμη για τις συσπάσεις των μυών ενός πουλιού. Η έλλειψή του, από μια χρόνια ωοτοκία, θα δυσκολέψει πολύ τη σωστή λειτουργιά του οργανισμού του. Η κατάσταση που θα υποστεί ο οργανισμός του είναι αυτός της υπασβεστιαιμίας. Έχουν δηλαδή όλα τα αποθέματα ασβεστίου από τις αποθήκες και η έλλειψη του πιθανόν να προκαλέσει δυστοκία, αφού οι μύες της μήτρας δε θα μπορούν να συσπαστούν και να πιέσουν το αυγό προς τα έξω.

Η συνεχής προσπάθεια ώθησης και πίεσης για να βγει το αυγό κάθε φορά και όταν αυτό συμβαίνει συχνά, μπορεί να προκαλέσει χαλάρωση των μυών στη περιοχή της αμάρας και ο αγωγός όπου κινείται το αυγό προς την έξοδο να βγει έξω και να έχουμε τη λεγόμενη πρόπτωση. Μια επώδυνη βλάβη με πολλούς κινδύνους που μπορούν να αντιμετωπισθούν μόνο με χειρουργείο. Μια παρατεταμένη ωοτοκία και με δεδομένη την υπασβεστιαιμία στον οργανισμό του πουλιού, θα δημιουργήσει εύθραυστα οστά, που με ένα δυνατό χτύπημα ή παραπάνω πίεση στα φτερά του θα σπάνε.

Η συνεχής παραγωγή αυγών και με άδειες τις αποθήκες ασβεστίου στον οργανισμό του πουλιού, πιθανόν να δημιουργηθούν αυγά με μαλακό κέλυφος. Ένα τέτοιο αυγό είναι επικίνδυνο να κολλήσει ή να σπάσει στα τοιχώματα του αγωγού της μήτρας και να προκαλέσει μόλυνση και αν δεν αφαιρεθεί χειρουργικά, σηπτική περιτονίτιδα, με αποτέλεσμα συχνά το θάνατο.

Περισσότερα για το ασβέστιο στα πτηνά.

Ένα θηλυκό πουλί που γεννά αυγά μπορεί να έχει αλλαγές στη συμπεριφορά του και αυτό να δημιουργήσει προβλήματα σε εμάς. Μπορεί να γίνει επιθετική, υπερπροστατευτική με το χώρο, να δαγκώνει.

Αντιμετώπιση​

Σαν πρώτο βήμα και για να προστατέψουμε το πτηνό μας από μελλοντικά προβλήματα, είναι να τηρήσουμε μια ισορροπημένη και πλούσια διατροφή, σε ασβέστιο, φώσφορο, βιταμίνη Α και D όπου βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου. Επίσης, η άμεση έκθεση του πουλιού στο ηλιακό φως. Έτσι θα προστατέψουμε το φτερωτό μας φίλο να πάθει βλάβες από τη συνεχή γέννηση αυγών και που αναφέρθηκαν παραπάνω. Συμβουλευόμαστε το γιατρό μας για να αποκλείσουμε πιθανή ορμονική διαταραχή και ακολουθούμε τις οδηγίες του.

Πως θα αποθαρρύνουμε ένα πουλί να γεννά συνεχώς αυγά​

Δεν αφαιρούμε τα αυγά που έχουν γεννηθεί ένα ένα κάθε φορά αλλά τα αφήνουμε μέχρι να ολοκληρωθεί η γέννα τους. Καλό είναι να αφήσουμε το θηλυκό να τα κλωσήσει κάποιες μέρες ή ακόμα και να ολοκληρώσει τον κύκλο εκκόλαψης και μετά να αφαιρεθούν ένα ένα. Έτσι, ίσως καταφέρουμε να χάσει από μόνο του το ενδιαφέρον του για αναπαραγωγή. Τη μέθοδο αυτή την ακολουθούμε σε πουλιά που γεννούν αυγά χωρίς τη παρουσία αρσενικού. Όταν υπάρχει αρσενικό στο κλουβί και πιθανότατα τα αυγά να είναι γόνιμα τα αντικαθιστούμε με πλαστικά ώστε να μην εξελιχθεί μια ανεπιθύμητη γέννα με παραπάνω κούραση του πουλιού, στην ανατροφή των νεοσσών.

Μειώνουμε σταδιακά τη διάρκεια του φωτός στο χώρο που μένει το πουλί και αυξάνουμε το χρόνο αναπόσπαστου ύπνου.

Μειώνουμε την ποσότητα της τροφής και όχι τη ποιότητα, ώστε να μη ξυπνήσουμε το ένστικτο τη αφθονίας και άρα καλής ανατροφής των νεοσσών της. Προσπαθούμε να αλλάξουμε τις ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας-υγρασίας που θα ευνοούσαν μια γέννα.

Αφαιρούμε φωλιές, εσοχές και σημεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φωλιά. Δεν τους δίνουμε τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε σκοτεινά σημεία, ντουλάπια, γωνίες και σημεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως φωλιά, όταν βρίσκονται εκτός κλουβιού.

Αφαιρούμε υλικά όπως χαρτιά, νήματα και λεπτά ξυλάκια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως υλικό για το στρώσιμο και προετοιμασία της φωλιάς.

Αλλάζουμε θέση του κλουβιού και διαρρύθμισης αυτού ώστε να διαταράξουμε την ασφάλεια του πουλιού. Σε ένα ανασφαλές περιβάλλον δύσκολα θα προχωρήσει σε γέννα.

Αποφεύγουμε την άμεση επαφή σε σημεία που διεγείρουν το φτερωτό μας φιλαράκι ερωτικά, όπως η ουρά, η κοιλιά και η πλάτη. Αποθαρρύνουμε την αναπαραγωγική τους συμπεριφορά απέναντι μας, όπως το αναμάσημα τροφής, το τρίψιμο επάνω μας.

Προσφέρουμε νέες δραστηριότητες και άσκηση μέσα στη μέρα, με νέα παιχνίδια και δημιουργώντας στο πουλί νέα ενδιαφέροντα.

Τελευταία λύση που μπορούμε να ακολουθήσουμε είναι να χωρίσουμε το θηλυκό πουλί που γεννά αυγά από το σύντροφο της ή να το απομακρύνουμε από τα υπόλοιπα πουλιά που βρίσκονται στο χώρο.

Cockatiel στη φωλιά

Εμείς σαν υπεύθυνοι ιδιοκτήτες πτηνών συντροφιάς, θα πρέπει να μεριμνήσουμε και να προλαμβάνουμε τέτοιους είδους συμπεριφορές ώστε να αποφύγουμε μια χρόνια ωοτοκία. Θα πρέπει να λειτουργούμε προληπτικά και να αποθαρρύνουμε τα πτηνά μας να γεννούν ανεξέλεγκτα αυγά, ένσπορα ή άσπορα, δημιουργώντας τους δευτερεύοντες και μη αναστρέψιμες βλάβες στον οργανισμό τους.

Σχετικό περιεχόμενο​

Θηλυκά σταματούν την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων όταν γεννούν
Εσωτερική άποψη του αυγού
 
Απαραίτητο και χρήσιμο το άρθρο σου Βαγγέλη και μπράβο για τον κόπο σου.

Κακώς το περιόρισες μόνο στους παπαγάλους γιατί κατά τη γνώμη μου όλα όσα γράφεις αφορούν και τα υπόλοιπα πτηνά που έχει ο άνθρωπος στο σπίτι του και που ασφαλώς δεν προέρχονται άμεσα γενετικά από τη φύση.

Μια απορία για συζήτηση έχω...

Η ύπαρξη του αρσενικού κάθε είδους στον ίδιο χώρο, ακόμη και αν δεν υπάρχει οπτική επαφή δεν επηρεάζει την αναπαραγωγική προδιάθεση του θηλυκού; Οι ήχοι αρσενικού που έρχονται ακόμη κι απόσταση δεν είναι ικανοί να διεγείρουν το αναπαραγωγικό ένστικτο; Δηλαδή στους παράγοντες που ευνοούν τη λάθος χρονικά ωοτοκία νομίζω πως πρέπει να προστεθεί και η ύπαρξη στον ευρύτερο χώρο κάποιου αρσενικού.

Επίσης νομίζω πως θα ήταν χρήσιμη και η επισήμανση πως συνήθως στις λάθος ενεργοποιήσεις του αναπαραγωγικού ενστίκτου των πτηνών συμβάλουν ταυτόχρονα οι περισσότεροι από τους παράγοντες που έχεις αναφέρει για να μην πω όλοι μαζί.
 
Δεν ήταν σκοπός μου να το περιορίσω μόνο στους παπαγάλους αλλά επειδή ασχολούμαι περισσότερο με αυτούς και ψάχνω αλλά και διδάσκομαι παρατηρώντας τους, αναφέρθηκα περισσότερο σε αυτούς.

Από την εμπειρία μου θα σου πω ότι η ύπαρξη αρσενικού/αρσενικών στο χώρο δεν επηρεάζουν και δε ξυπνούν την αναπαραγωγική διάθεση των παπαγάλων. Εγώ μετά την αναπαραγωγική περίοδο αλλάζω κλουβιά και χωρίζω τα ζευγάρια. Συνήθως βάζω αρσενικά με αρσενικά και θηλυκά με θηλυκά, στον ίδιο χώρο, αλλά όχι σε διπλανά κλουβιά που θα έχουν άμεση επαφή.

Ακολουθώ όμως και τη διαδικασία αποτροπής των θηλυκών να συνεχίσουν να γεννούν. Αλλαγή κλουβιών, νωρίτερα για ύπνο και πιο αργά ξύπνημα, για λίγες μέρες μείγμα σπόρων χωρίς όλα τα έξτρα που δίνω την περίοδο της αναπαραγωγής, κλπ.

Θα συμφωνήσω μαζί σου... συνήθως συμβάλουν όλοι οι παράγοντες στην ενεργοποίηση του αναπαραγωγικού ενστίκτου από το δικό μας λάθος χειρισμό και αυτό γίνεται πιο εύκολα με τους παπαγάλους που η επαφή και αλληλεπίδραση είναι μεγαλύτερη μαζί τους. Και αναφέρομαι στους παπαγάλους ως πετ που έρχονται επάνω μας, δέχονται χάδια, μας θεωρούν πολλές φορές ταίρι τους, κάθονται ως αργά μαζί μας ξύπνια, τσιμπολογάνε λιχουδιές εκτός κλουβιού και βρίσκουν κρυψώνες και σκοτεινά σημεία μέσα στο σπίτι.

Αμέσως αμέσως ανέφερα τους περισσότερους παράγοντες που εύκολα ενεργοποιούν το αναπαραγωγικό ένστικτο ενός παπαγάλου.
 
misalouris είπε:
Η ύπαρξη του αρσενικού κάθε είδους στον ίδιο χώρο, ακόμη και αν δεν υπάρχει οπτική επαφή δεν επηρεάζει την αναπαραγωγική προδιάθεση του θηλυκού; Οι ήχοι αρσενικού που έρχονται ακόμη κι απόσταση δεν είναι ικανοί να διεγείρουν το αναπαραγωγικό ένστικτο; Δηλαδή στους παράγοντες που ευνοούν τη λάθος χρονικά ωοτοκία νομίζω πως πρέπει να προστεθεί και η ύπαρξη στον ευρύτερο χώρο κάποιου αρσενικού...

Γιάννη, τα πουλιά που ζουν σε κοπάδια/μικρές ομάδες/οικογένειες δεν έχουν τις ίδιες συμπεριφορές με τα μοναχικά πουλιά που σμίγουν κάθε αναπαραγωγική περίοδο δημιουργώντας άλλα ζευγάρια κάθε χρονιά ή ακόμη είναι πολυγαμικά.
 
Back
Top