Γενικά Δημιουργία, εξέλιξη, γενετική και μεταλλάξεις στα πτηνά

Η δημιουργία μέσω της εξέλιξης και οι γενετικές μεταλλάξεις στα πτηνά συντροφιάς με απλό και κατανοητό τρόπο.

Η διαφορετικότητα των ειδών​

Διανύοντας τον 21ο αιώνα, πολλές φορές ίσως αναρωτηθήκαμε πως φθάσαμε ως εδώ, πως προέκυψε και πως εξηγείται η διαφορετικότητα μεταξύ των ανθρώπων και των ειδών, ποιοί κανόνες και ποιές παράμετροι δημιουργούν μια εξέλιξη, τι είναι και πως λειτουργεί μια μετάλλαξη και ποιοί ήταν οι "σταθμοί" ορόσημο σ' αυτή τη μακροχρόνια διαδικασία.

Ανεξάρτητα από τη θρησκευτική η την επιστημονική διάσταση του θέματος, υπάρχουν κάποιοι τεκμηριωμένοι παράγοντες που μας οδηγούν σε σχετικά "ασφαλή" συμπεράσματα για το πως φθάσαμε ως εδώ αλλά και πως έγινε πλέον μέρος της καθημερινότητας η συνηθισμένη συζήτηση ή αναφορά σε μεταλλαγμένα είδη.

Αναδρομή στο χρόνο μέσα από τη διαδικασία της εξέλιξης​

Η θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής εμφανίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και ήρθε να ανατρέψει και να αμφισβητήσει την ως τότε δεσπόζουσα και κυρίαρχη θεοκρατική αντίληψη, τόσο στην επιστημονική κοινότητα αλλά παράλληλα και κυρίως, στην κοινωνική αντίληψη.

"Ο Θεός είναι ο δημιουργός του κόσμου, με τον άνθρωπο στην κορυφή της αλυσίδας και με το υπόλοιπο ζωϊκό βασίλειο να τον υπηρετεί".

Παρότι υπήρχαν και υπάρχουν κραυγαλέες ανισότητες ανάμεσα στις κοινωνίες και στους πληθυσμούς (πλούσιοι-φτωχοί, άρχοντες-δούλοι, λευκοί-μελαμψοί, έθνη ακμάζοντα και έθνη εξαθλιωμένα), εφόσον η θέληση του Θεού ήταν αυτή, ουδείς είχε δικαίωμα να θέσει ερωτήματα η αμφισβητήσεις.

Σε ένα τέτοιοιο περιβάλλον, η διατύπωση και μόνο της έννοιας της εξέλιξης, της μεταβολής, της κοινής καταγωγής των ειδών και κατ' επέκταση των ατόμων, ήταν ένας κακός εφιάλτης και μια διαρκής απειλή που ανέτρεπε από τη βάση το ιδεολογικό σκηνικό και φυσικά πολεμήθηκε λυσσαλέα.

Άλλωστε το ίδιο έργο είχε παιχθεί 2, 5 αιώνες πριν με την επανάσταση του Κοπέρνικου και του Γαλιλαίου, που είχε ανατρέψει τον γεωκεντρισμό και την ουράνια στατικότητα.

Η επανάσταση των αντιλήψεων εξάλλου, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και παραμένει πάντοτε επίκαιρη. Οι παλιές και βαθιά ριζωμένες (και ίσως εσφαλμένες) αντιλήψεις δεν φεύγουν εύκολα. Τελικά όμως οι πολέμιοι του δαρβινισμού αποδείχθηκαν κι αυτοί αντικείμενο "εξέλιξης".

Μέσα σε 160 χρόνια δαρβινισμού, έχουν παραχθεί αρκετά "είδη" αντιφρονούντων-διαφωνούντων αντιδαρβινιστών, από τους κλασικούς δημιουργιστές (creationistes), μέχρι τους πιο "μοντέρνους" οπαδούς του "ευφυούς σχεδίου".

Κάτι τέτοιο δεν προκαλεί έκπληξη και δεν είναι παράξενο, εφόσον κάθε τι εξελίξιμο, η ανατομία των εμβύων, η βιολογία τους, η γλώσσα των ανθρώπων, η τεχνολογία, η επικοινωνία και τόσα άλλα υπακούουν στους ίδιους η εν μέρει στους ίδιους νόμους. Συνεχίζουν να παράγονται νέα υποείδη και αργότερα είδη, τα οποία συνυπάρχουν με τα ήδη υπάρχοντα η κάποια άλλα εξαφανίζονται κ. Ο. Κ.

Δεν θα μπορούσε καμμία θεωρία (ούτε ο Δαρβινισμός) να ξεφύγει από αυτό. Άλλωστε στα χρόνια που πέρασαν και περνάνε, οι γνώσεις πλάτυναν και βάθυναν τα μέγιστα.

Η έρευνα και η πρόοδος της επιστήμης έχει φέρει στο φως ένα τεράστιο αριθμό παρατηρήσεων σε όλα τα πεδία της ζωής, από τη βιοχημική επικοινωνία των μικροβίων μέχρι τη συμπεριφορά των κητών ή τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις των πρωτευόντων.

Όσα ακόμη μένει να εξηγηθούν είναι πολλά, ενώ συνεχώς εμφανίζονται νέες πτυχές στη θεωρία της εξέλιξης που έρχονται να προσθέσουν γνώση στο πάζλ της εξέλιξης στο σύνολό της.

Παρ' όλα αυτά, αν εξαιρεθεί ίσως η θεωρία της ουδέτερης εξέλιξης, το κύριο μέρος του σύγχρονου Δαρβινισμού παραμένει αυτούσιο ενσωματώνοντας στο οπλοστάσιο του, όλα όσα γνωρίζουμε σήμερα από τη γενετική έως την τεκτονική πλακών.

Δεν μπορεί λοιπόν κανείς να μιλά στις μέρες μας για εξέλιξη, χωρίς να αναφερθεί στη γενετική και την κληρονομικότητα. Ακόμα και ο καλόγηρος Mendel, ο πατέρας της γενετικής, ο οποίος έγραψε τις παρατηρήσεις του με σκοπό να κατεδαφίσει τη θεωρία της εξέλιξης, στην ουσία την επιβεβαίωσε.

Ακόμα και επεξεργάζοντας τη θεωρία της ουδέτερης εξέλιξης, ο σύγχρονος Δαρβινισμός κατάφερε να ενσωματώσει ένα πολύτιμο εργαλείο, το μοριακό ρολόι, χωρίς αυτό να κλονίσει τη φυσική επιλογή, που έχει σαν κινητήρια δύναμη τις συνεχείς γεωλογικές μεταβολές.

Exaptation​

Ένα άλλο ερμηνευτικό εργαλείο που προστέθηκε πρόσφατα, είναι η διαδικασία που λέγεται exaptation (εξαρμογή και εκπροσαρμογή) όταν δηλαδή ένας χαρακτήρας εμφανίζεται για κάποια χρήση (γνωστή η άγνωστη), πιθανώς και ήσσονος σημασίας -όπως π.χ. τα φτερά και τα πούπουλα που έχουν τα πουλιά σε όλο τους το σώμα.

Αυτά τους προσφέρουν θερμική μόνωση με σχεδόν μηδενικό βάρος, πράγμα απαραίτητο για την πτήση, τα οποία φτερά όμως, όπως αποδεικνύουν πρόσφατα ευρήματα στην Κίνα και αλλού, εμφανίστηκαν πολύ νωρίτερα στους δεινοσαύρους, προγόνους των πουλιών και δεν είχαν καμμία σχέση με το πέταγμα.

Συμπερασματικά, ναι μεν δεν εμφανίστηκαν για το πέταγμα, αλλά όταν ωρίμασαν άλλοι χαρακτήρες, αυτοί που τα είχαν, είχαν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα για να πετάξουν. Τελικά έγιναν τόσο απαραίτητα στην πτήση, που η φυσική επιλογή τα διατηρεί για πάνω από 150 εκατ.χρόνια μέχρι σήμερα, σε όλα τα πουλιά.

Σύμφωνα με το Ρώσσο γενετιστή Theodosius Dobzhansky "τίποτα στη βιολογία δεν έχει νόημα, παρά μόνο κάτω από το φως της εξέλιξης".

Ο Δαρβινισμός σήμερα​

Σήμερα ο Δαρβινισμός έχει απλωθεί σε μια τεράστια πλατφόρμα, που πάνω της στηρίζεται η έρευνα σε όλες τις επιστήμες της ζωής όπως ιατρική, κοινωνιολογία, ψυχολογία, ακόμα και η οικονομία.

Ειδικότερα στην ιατρική, η δράση των φαρμάκων και των θεραπευτικών μεθόδων στα ζώα ιδιαίτερα στα θηλαστικά, δεν θα είχε νόημα (πριν φθάσουμε στις κλινικές δοκιμές) αν δεν είχαμε συγγένεια μ' αυτά. Μία συγγένεια από την οποία απορρέουν βιολογικές, βιοχημικές, φυσιολογικές και άλλες αναλογίες με τον άνθρωπο.

Στη μικροβιολογία, όλοι πλέον γνωρίζουμε για τη μετάλλαξη των μικροβίων και την εμφάνιση αντίστασης απέναντι στα αντιβιοτικά που προκαλείται πάλι μέσα από διαδικασίες φυσικής επιλογής.

Η φυσική επιλογή επιλέγει τα αίτια, εμμέσως όμως μέσω του αποτελέσματος (επιτυχία- μικρότερη επιτυχία η αποτυχία), όπως ήδη γνώριζε ο Δαρβίνος.

Στον αέναο αγώνα για επιβίωση, δεν παίρνουν μέρος μόνο τα σωματικά χαρίσματα, αλλά το ίδιο η και περισσότερο η συμπεριφορά! Άραγε θα μπορούσε αυτή να μην είναι αντικείμενο επιλογής;

Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα γονίδια είναι μόνο το 3% του συνολικού γονιδιώματος, ενώ το υπόλοιπο (έως πρόσφατα αποκαλούμενο DNA σκουπίδια) είναι πληροφορία "αρχιτεκτονικού" και λειτουργικού χαρακτήρα.

Η έρευνα για τη βιοχημική βάση των συναισθηματικών μας καταστάσεων, έφθασε μέχρι να συγκρίνει, να διαπιστώσει και να εξάγει συμπεράσματα από συμπεριφορές "αγοράς" ακόμα και σε ψάρια.

Ένα παρασιτοφάγο ψαράκι, που καθαρίζει από τα παράσιτα τα μεγαλύτερα, συμπεριφέρεται σαν καλός μαγαζάτορας με διαφοροποίηση της συμπεριφοράς του ανάλογα με το αν έχει να κάνει με τακτικό και σίγουρο "πελάτη" ή με περαστικό που όμως καλό είναι να μη χάσει.

Εν κατακλείδι, η Δαρβινιστική θεωρία πλέον εκτείνεται στην ψυχολογία, κοινωνιολογία, οικονομία κ. Α.

Για όλους εμάς που γνωρίζουμε πόσο συγγενεύουμε γενετικά με τον χιμπατζή ή με τον γορίλλα, που έχουμε 7077 κοινά γονίδια με τον αχινό (και μάλιστα με παρεμφερές αν όχι ίδιο εγγενές ανοσοποιητικό σύστημα), που γωνρίζουμε ότι έχουμε ίδια προσαρμοστική ανοσία με όλα τα σπονδυλωτά, που γνωρίζουμε για την τεκτονική πλακών, τη μετακίνηση των ηπείρων που ενώθηκαν στο τέλος του παλαιοζωϊκού και μετέπειτα έσπασαν σε κομμάτια, κουβαλώντας πάνω τους ζώα, φυτά και μικροοργανισμούς (ενώ είπαν αντίο στους ομοίους τους άλλων κομματιών), η θεωρία της εξέλιξης μοιάζει σήμερα τόσο απλή και λογική, σαν αναμενόμενη.

Όταν όμως ο Charles Darwin τη συνέλαβε, ουδείς γνώριζε η μπορούσε να αντιληφθεί τίποτε από αυτά. Ούτε τους μηχανισμούς που διέπουν την κληρονομικότητα, ούτε τις μεγάλες διεργασίες που αναδομούν συνεχώς στο κατοικήσιμο μέρος της λιθόσφαιρας και φυσικά τους ενοίκους του.

Αυτός κατάφερε να συλλάβει τόσο τη δυναμικότητα της αναπαραγωγής στο να πλουτίζει τη γενετική κληρονομιά των πληθυσμών, όσο και να εντοπίσει την εξελικτική κινητήρια δύναμη στο μηχανισμό της γεωγραφικής απομόνωσης και την επιλεκτική πίεση που αυτή ασκεί στους πληθυσμούς.

Πίσω στο χρόνο και στην επιστημονική άποψη για τη δημιουργία, ο ήλιος και οι πλανήτες εμφανίστηκαν πριν από περίπου 4, 6 δις. χρόνια.

Αν θέλουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα σχετικά με την εμφάνιση-προέλευση της ζωής, θα πρέπει πρώτα να απαντήσουμε στο πως δημιουργήθηκαν τα οργανικά που καθορίζουν τη ζωή (π.χ. αμινοξέα, νουκλεοτίδια), πως συνενώθηκαν αυτά δημιουργώντας τα μακρομόρια (π.χ. Πρωτεϊνες, νουκλεϊκά οξέα)- μια διαδικασία που απαιτεί καταλύτες, πως απέκτησαν την ιδιότητα να αυτοαναπαράγονται, πως συνενώθηκαν σε ένα σύστημα απομονωμένο από το περιβάλλον του (π.χ. κύτταρο);

Αβιοτική χημική εξέλιξη​

Στη δεκαετία του 1920, ο Ρώσσος Opatin και ο Βρετανός Haldane, ισχυρίστηκαν ότι η ζωή ξεκίνησε στη γη μετά από μια περίοδο μακροχρόνιας Αβιοτικής χημικής εξέλιξης (αβιοτικοί παράγοντες είναι όλοι οι παράγοντες εκτός των ζωντανών οργανισμών που επηρεάζουν το οικοσύστημα-όπως νερό, βροχόπτωση, θερμοκρασία, χώμα, αλμυρότητα νερού κλπ. όταν αυτοί δεν ευνοούν την ύπαρξη ζωής).

Η πρωτόγονη ατμόσφαιρα της γης περιελάμβανε απλές ενώσεις όπως: νερό, διοξείδιο του άνθρακα, μοριακό υδρογόνο, μεθάνιο, αμμωνία, όχι όμως οξυγόνο και όζον. Σαν πηγές ενέργειας υπήρχαν οι ηλεκτρικές εκκενώσεις, η υπεριώδης ακτινοβολία (ο ήλιος) και η ηφαιστιακή δραστηριότητα.

Το 1953 οι Stanley Miller και Harold Urey προσομοίωσαν χημικά την υπόθεση των Opatin-Haldane χρησιμοποιώντας ένα μείγμα που περιείχε μεθάνιο, υδρογόνο, αμμωνία και νερό, σε ένα χώρο όπου διοχετεύονταν ηλεκτρικές εκκενώσεις.

Το πείραμα Μiller–Urey κατέδειξε ότι μετά από μια βδομάδα, το 15% του άνθρακα που υπήρχε στην αναγωγική ατμόσφαιρα είχε μετατραπεί σε οργανικές ενώσεις σχετικές με τη ζωή που συλλέχθηκαν στον ωκεανό.

Μετά το θάνατο μάλιστα του Miller (2007), οι επιστήμονες ήταν σε θέση να αποδείξουν ότι στην πραγματικότητα υπήρχαν πάνω από 20 διαφορετικά αμινοξέα που παράγονται στο συγκεκριμένο πείραμα. Επιπλέον, ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι η αρχική ατμόσφαιρα της γης (στην πρώϊμη πρωτόγονη Γη) θα μπορούσε να έχει διαφορετική σύνθεση από το φυσικό αέριο που χρησιμοποιήθηκε στο πείραμα.

Υπάρχουν άφθονα στοιχεία των μεγάλων ηφαιστειακών εκρήξεων 4 δις. χρόνια πριν όπως το διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο, υδρόθειο και διοξείδιο του θείου. Αν προστεθούν κι αυτά στο πείραμα, παράγονται πολύ περισσότερα ποικίλα μόρια.

Το 2003 ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Κρεγκ Βέντερ, τον επιστήμονα που αποκωδικοποίησε το ανθρώπινο γονιδίωμα, ακολουθεί τη διαδρομή του Δαρβίνου, αποπλέοντας από το Πόρτσμουθ.

Με τη βοήθεια μιας ειδικής σίτας επιδιώκει να αιχμαλωτίσει, να κατηγοριοποιήσει και να αποκωδικοποιήσει το γονίδιο των μικροσκοπικών θαλάσσιων οργανισμών. Οργανισμών που αποτελούν τη βάση της τροφικής αλυσίδας.

Ανά 200 μίλια, το πλήρωμα συγκεντρώνει περίπου διακόσια λίτρα νερό, το οποίο περνούν από ένα σύστημα τριών φίλτρων διαφορετικής διαμέτρου. Τα σφραγισμένα φίλτρα στέλνονται στα εργαστήρια, με σκοπό να απομονώσουν τους μικροοργανισμούς. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά! Η ομάδα του ανακάλυψε 1800 νέα είδη και περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια γονίδια τα οποία παρέμεναν άγνωστα μέχρι σήμερα.

Η ζωή λοιπόν –σύμφωνα με την επιστήμη- μπορεί να αναπτύχθηκε στην "αρχέγονη σούπα" των βιολογικών μακρομορίων που σχηματίστηκαν στους πρώιμους ωκεανούς της γης. Τέσσερα δις. χρόνια πριν, οι πρώτοι οργανισμοί ήταν τα πρωτοκύτταρα, δηλαδή αυτόνομες μονάδες κλεισμένες σε μεμβράνες, με λειτουργική οργάνωση κατάλληλη ώστε να τους επιτρέπεται η αυτοαναπαραγωγή (νουκλεϊκά οξέα).

Αυτό όμως δημιουργεί ένα παράδοξο: πως τα νουκλεϊκά οξέα εμφανίστηκαν χωρίς τα ένζυμα (πρωτεϊνες) που χρειάζονται για να τα συνθέσουν και πως τα ένζυμα υπάρχουν χωρίς τα νουκλεϊκά οξέα που διευθύνουν τη σύνθεσή τους;

Οι πρώτες μορφές ζωής​

Κάποια συμπεράσματα ερευνητών (όπως ο Στιούαρτ Κάουφμαν- βιοχημικός) καταδεικνύουν ότι οι πρώτες μορφές ζωής αναδύθηκαν μέσα από δικές τους αυτόνομες διαδικασίες οργάνωσης. Άλλες έρευνες από τη δεκαετία του 1980 δείχνουν ότι το RNA (ριβονουκλεϊκό οξύ) μπορεί να έχει καταλυτική δράση δημιουργώντας ριβοένζυμα.

Τα πρώτα λοιπόν ένζυμα, όπως και τα πρώτα αυτοδιπλασιαζόμενα μόρια θα μπορούσε να ήταν το RNA, αλλά ξέρουμε ότι οι πρωτεϊνες είναι καλύτεροι καταλύτες και το DNA είναι πιο σταθερός φορέας γενετικής πληροφορίας (το DNA είναι νουκλεϊκό οξύ που περιέχει τις γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτηξη όλων των κυτταρικών μορφών ζωής και των περισσότερων ιών και έχει συνήθως τη μορφή διπλής έλικας).

Άρα τα πρωτοκύτταρα που περιέχουν πρωτεϊνικά ένζυμα και DNA, έχουν επιλεκτικό πλεονέκτημα έναντι των πρωτοκυττάρων με RNA.

Πριν το στάδιο των πρωτοκυττάρων, η βιογένεση καθορίζονταν από τις ευνοϊκές περιβαλλοντικές συνθήκες της αρχέγονης γης και από τη φύση των στοιχείων που αλληλεπιδρούσαν (χημεία). Μετά από αυτό το στάδιο, τα συστήματα αποκρίνονται στην πίεση της φυσικής επιλογής και εξελίσσονται.

Εν τω μεταξύ εξελίχθηκε, ο γενετικός κώδικας και η καθοδηγούμενη από αυτόν πρωτεϊνοσύνθεση. Το σύστημα που δημιουργήθηκε, είχε όλες τις απαραίτητες προυποθέσεις που απαιτούνται για να είναι ο κοινός πρόγονος όλων των ζώντων οργανισμών.

To να θεωρούμε ότι η εξελικτική είναι λάθος επειδή δεν εξηγεί –επαρκώς η δεν αποδεικνύει λεπτομερώς την προέλευση της ζωής, είναι σα να θεωρούμε ότι μια ομπρέλα δεν δουλεύει σωστά, επειδή δεν μπορεί να προβλέψει τα μονοπάτια η τις περιοχές των καταιγίδων.

Η Αβιογένεση εξηγεί την προέλευση της ζωής, ενώ η εξελικτική το πως η ζωή αλλάζει από τη στιγμή που εμφανίστηκε.

Εξέλιξη λοιπόν ορίζουμε – ονομάζουμε την αλλαγή στη γενετική σύνθεση ενός πληθυσμού στο χρόνο (και την αλλαγή στη συχνότητα συγκεκριμένων αλληλόμορφων). Σε μεγαλύτερη κλίμακα, η εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί η βαθμιαία εμφάνιση της βιολογικής ποικιλότητας.

Το ανθρώπινο μυαλό, προσπαθώντας να απαντήσει σε ερωτήματα όπως:
  • Πως δημιουργήθηκαν οι οργανισμοί;
  • Είναι αμετάβλητοι;
  • Που οφείλεται η τόσο μεγάλη ποικιλία;
Κατασκεύασε θεωρίες και υποθέσεις (τεκμηριωμένες η όχι) που χωρίζονται σε δύο ομάδες:
  1. Στατικές θεωρίες: Ενας κόσμος σταθερός και αμετάβλητος- θεωρία της Θεϊκής δημιουργίας- θεωρία της αυτόματης Γένεσης.
  2. Δυναμικές θεωρίες: Ενας κόσμος εν συνεχή εξελίξει –θεωρία του μετασχηματισμού (Λαμάρκ) –θεωρία της εξέλιξης (Δαρβίνος) –νεοδαρβινική και σύγχρονη Δαρβινική θεωρία.
Πριν φθάσουμε στους σύγχρονους, υπήρχαν και στην Αρχαία Ελλάδα απόψεις για τη ζωή.

Πλατωνική φιλοσοφία​

Όλες οι μέχρι τότε απόψεις και θεωρίες επισκιάσθηκαν από τη φιλοσοφία του Πλάτωνα, που ενσωματώθηκε αργότερα στη Χριστιανική σκέψη και απέκτησε μόνιμη και δεσπόζουσα επιρροή πάνω στο Δυτικό τρόπο σκέψης.

Κυρίαρχο ρόλο παίζει η έννοια "της ιδέας η του προτύπου". Η φιλοσοφία αυτή είναι μια έννοια αφηρημένη που συνδυάζει την τελειότητα, την αιωνιότητα και την αμεταβλητότητα.

Στις στατικές θεωρίες ότι είναι γύρω μας και εμπίπτει στις αισθήσεις μας (υλικά αντικείμενα), είναι ατελείς, ποικιλόμορφες και φθαρτές απομιμήσεις των αντίστοιχων ιδεών (προτύπων).

Υπάρχουν πολλά πουλιά, αλλά υπάρχει μόνο ένα τέλειο (στο νοητό κόσμο των ιδεών) *για πολλούς από μας, αυτό το πουλί πιθανώς να είναι η καρδερίνα. Όλα τα άλλα που βλέπουμε και ακούμε, είναι ατελείς και απλές απομιμήσεις του. Στο νοητό κόσμο των ιδεών, η ποικιλομορφία δεν έχει θέση, υπάρχει μόνο το πρότυπο.

Αριστοτελική θεωρία​

Ακολούθησε ο Αριστοτέλης (μαθητής του Πλάτωνα), ο οποίος επεξέτεινε την άποψη του Πλάτωνα, υποδεικνύοντας ότι υπάρχει αλυσιδωτή σειρά μορφών, όπου κάθε μία αντιπροσωπεύει ένα σκαλοπάτι από τις ατελείς σε πιο τέλειες μορφές.

Ο Αριστοτέλης αναγνώρισε τα απολιθώματα ως μορφή προγενέστερης ζωής. Ανέπτυξε την κλίμακα της φύσης (ότι κάθε μορφή ζωής είναι ένα "σκαλί" στη σκάλα), ωστόσο οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι δεν πρότειναν κανένα εξελικτικό μηχανισμό.

Μεσαίωνας και Χριστιανική θεολογία​

Η Χριστιανική σκέψη υιοθέτησε μια σχεδόν κατά γράμμα ερμηνεία της βίβλου και της Γένεσης, δλδ εξ αρχής δημιουργία όλων των μορφών ζωής στη σημερινή τους μορφή. Δηλαδή αμετάβλητους. Όλα αποτελούν έργα και συλλήψεις του Δημιουργού (θεωρία της δημιουργίας).

Στη Θεϊκή δημιουργία, πρέπει να υπάρχει τάξη και ιεραρχία, η οποία να μην έχει κενά – να είναι τέλεια, οριστική και αμετάβλητη.

Ο αρχιεπίσκοπος James Ussher, το 17ο αιώνα, καθόρισε ως χρονολογία της δημιουργίας το 4004 π.Χ. Στη θεωρία αυτή, ο ρόλος της επιστήμης ήταν απλά η καταγραφή των κρίκων και η αποκάλυψη της τάξης και της σοφίας του Δημιουργού.

Ωστόσο η ιδέα της ατέλειας πολλών δημιουργημάτων, όπως και η εξαφάνιση κάποιων μορφών ζωής (που ο Θεός θεώρησε άξια ύπαρξης κατά τη στιγμή της δημιουργίας), είναι ασυμβίβαστα με την τελειότητα του Δημιουργού.

Η εκκλησία απέφυγε αργότερα να αντικρούσει τη θεωρία του Δαρβίνου μέσω καταγγελιών. Απέναντι στα αδιαμφισβήτητα στοιχεία που στήριζαν τη θεωρία της εξέλιξης, υποστήριξε ότι ο δαρβινισμός δεν ήταν εντελώς ασύμβατος με τη θρησκευτική πίστη. Τελικά το 1950 ο Πάπας Πίος ΙΒ παραδέχθηκε ότι η εξέλιξη αποτελεί αρκετά τεκμηριωμένη υπόθεση, ενώ μισό αιώνα αργότερα, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β κάλεσε τους απανταχού Χριστιανούς, να δεχθούν τη θεωρία της εξελικτικής διαδικασίας ως ικανοποιητικά τεκμηριωμένη.

Αντίστοιχη είναι και η θεωρία της Αυτόματης γένεσης (19ος αιώνας) που υποστηρίζει ότι όλα τα είδη δημιουργήθηκαν από την ύλη χωρίς τη συμμετοχή κανενός υπερφυσικού όντος (π.χ. Οι γυρίνοι δημιουργήθηκαν από τη λάσπη, οι μύγες από σάπιο κρέας, τα πρώτα κύτταρα από πρωτεϊνικά σταγονίδια).

Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η δημιουργία των ειδών έγινε σταδιακά. Μικρές αλλαγές μπορεί να συμβούν, όμως σε γενικές γραμμές παραμένουν σταθερά και ποτέ δεν οδηγούν σε νέα είδη.

Τα πρώτα στοιχεία μη στατικής θεώρησης της φύσης, τα συναντάμε σε αρκετούς αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, όπως ο Ηράκλειτος, ο Εμπεδοκλής και ο Αναξίμανδρος.

Η συσσώρευση επιστημονικών δεδομένων στις αρχές του 19ου αιώνα, δημιούργησε το απαραίτητο γνωσιολογικό υπόβαθρο για την ανάπτυξη των Δυναμικών Θεωριών.

Η ανάπτυξη των επιστημών που σχετίζονται στο πείραμα και στην παρατήρηση, κλόνισαν παραδοσιακές απόψεις για τον κόσμο (όπως η βιβλική περιγραφή της δημιουργίας της Γης και της ζωής).

Είχαμε λοιπόν το Νεύτωνα (η γη δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος), τον Buffon (1779) που είπε ότι η γη έχει πολύ μεγαλύτερη ηλικία, ενώ τα απολιθώματα αποκάλυψαν την εξαφάνιση μορφών ζωής και διαπιστώθηκε η παραγωγή νέων μορφών ζωής.

Ο πρώτος γνήσιος υποστηρικτής του θεωρήματος ότι η γη αλλάζει, υπήρξε ο Jean Baptiste de Lamarck(1774-1829). Aυτός υποστήριξε ότι η ζωή αλλάζει, ότι τα είδη δεν προέρχονται από κοινά προγονικά είδη (αλλά μέσω της αυτόματης γένεσης) και οι απλές μορφές ζωής που γεννιούνται αυτόματα, εξελίσσονται σε πιο σύνθετες μέσω των τάσεων που έχει εμφυσήσει σε όλες τις μορφές της ύλης ο Υπέρτατος δημιουργός.

Υιοθέτησε τη φυσική κλίμακα του Αριστοτέλη, προσθέτοντας κίνηση προς τα πάνω (από το ατελές στο τέλειο).

Ο Λαμάρκ πίστευε ότι οι λαιμοί των καμηλοπαρδάλεων εξελίχθηκαν για να φθάνουν τα φύλα των δέντρων, ενώ ο οργανισμός καθοδηγείται από το περιβάλλον που αλλάζει (και αλλάζει μαζί του). Οι αλλαγές αυτές μεταβιβάζονται στους απογόνους (κληρονόμηση επίκτητων χαρακτηριστικών).

H παραπάνω θεωρία όμως, απορρίφθηκε επιστημονικά καθώς δεν μπορούσε να αποδείξει τη μεταβίβασης των επίκτητων χαρακτηριστικών (έκοβαν ουρές σε σκύλους και γάτες, προσδοκώντας να μην εμφανιστούν στους απογόνους), δεν μπάρεσε να εξηγήσει επιστημονικά την ποικιλότητα των οργανισμών καθώς δεν προέβλεπε τη δημιουργία νέων ειδών και η άποψη ότι σε κάθε οργανισμό υπάρχει εσωτερική δύναμη που τον οδηγεί στην τελειότητα, προσέγγιζε περισσότερο τη θρησκεία παρά την επιστήμη.

Ο Δαρβίνος δεν ήταν ο 1ος που είχε τη σκέψη ότι οι οργανισμοί αλλάζουν στο χρόνο. Ο παππούς του Erasmus Darwin, αλλά και άλλοι, είχαν προτείνει ότι η ζωή αλλάζει καθώς το περιβάλλον αλλάζει, όμως ο μηχανισμός δεν ήταν γνωστός.

Ξεκίνησε λοιπόν ένα ταξίδι που διήρκεσε 5 χρόνια, από το 1831-1836 και από την Αγγλία μέσω ατλαντικού στη Νότια Αμερική και στα νησιά Γκαλαπάγκος, αλλά και κάτω από την Αφρική μέσω Ινδικού ωκεανού στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία.

Αυτό που τον εξέπληξε και ήταν η αρχή των απόψεων του, ήταν η πανίδα και η χλωρίδα στα νησιά Γκαλαπάγκος, αφού νησιά με παρόμοιο περιβάλλον είχαν τόσο διαφορετικά είδη.

Οι σπίνοι των Galapagos είχαν εξελιχθεί, προσαρμοσμένοι στο ιδιαίτερο περιβάλλον κάθε νησιού..άρα η προσαρμογή στο περιβάλλον και η εμφάνιση νέων ειδών ήταν στενά συνδεδεμένες διαδικασίες.

Το 1859 δημοσίευσε το περίφημο έργο του "η προέλευση των ειδών μέσω της φυσικής επιλογής", επηρεαζόμενος από τον Thomas Malthus που σε μια μελέτη του υποστήριξε ότι οι πληθυσμοί τείνουν να αυξάνονται πέραν της ικανότητας του περιβάλλοντος να τους συντηρεί (αναγνώρισε τη σχέση της φυσικής επιλογής και της ικανότητας των πληθυσμών να υπεραναπαράγονται).

Η φυσική επιλογή ορίζει ότι τα άτομα που επιβιώνουν έχουν κληρονομήσιμους χαρακτήρες που αυξάνουν την πιθανότητα επιβίωσης. Θα μεταβιβάσουν τα χαρακτηριστικά αυτά στους απογόνους τους, ενώ η συχνότητα αυτών θα αυξηθεί.

*Μια Αμερικανή ανθρωπολόγος πρόσφατα, ανακάλυψε ένα ακόμα παράδειγμα για το πως πραγματοποιείται η εξέλιξη σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία.

Οι γυναίκες στο Θιβέτ, οι οποίες αποθηκεύουν περισσότερο οξυγόνο στο αίμα τους, έχουν μακροβιότερους απογόνους. Το πλεονέκτημα αυτό οφείλεται σε ένα γονίδιο που προφανώς κληρονομείται.

Η φυσική επιλογή συμβαίνει όταν οργανισμοί με ιδιαίτερα κληρονομούμενα χαρακτηριστικά, έχουν περισσότερους απογόνους που επιβιώνουν και αναπαράγονται.

Η φυσική επιλογή μπορεί να αυξήσει την προσαρμογή ενός οργανισμού στο περιβάλλον. Όταν το περιβάλλον αλλάζει η όταν οι οργανισμοί μετακινούνται σε νέο, η φυσική επιλογή μπορεί να οδηγήσει σε προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Αυτό μερικές φορές οδηγεί στη δημιουργία νέων ειδών.

Τα άτομα δεν εξελίσσονται! Οι πληθυσμοί εξελίσσονται. Άρα η μονάδα που δρα η φυσική επιλογή, είναι ο πληθυσμός. Η εξέλιξη μετριέται με βάση τις αλλαγές στις σχετικές αναλογίες των κληρονομούμενων χαρακτήρων μέσα σε ένα πληθυσμό στις διάφορες γενεές.

Η φυσική επιλογή δουλεύει μόνο σε κληρονομικά (και όχι επίκτητα) χαρακτηριστικά. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ποικίλουν. Ένας χαρακτήρας που είναι "ευεργετικός" σε ένα περιβάλλον η σε μια χρονική στιγμή, μπορεί αντίστοιχα να γίνει "επιβλαβής"

Η διαφορετικότητα στα πτηνά συντροφιάς​

Οι εκτροφείς και οι ιδιοκτήτες κατοικιδίων έλκονταν και έλκονται από την ποικιλία κυρίως των χρωματικών μεταλλάξεων που συναντώνται πλέον σε πολλά είδη πουλιών και κατοικιδίων, ειδικά σήμερα που η παγκοσμιοποίηση έχει φέρει πιο κοντά οτιδήποτε ασυνήθιστο, μη κοινό και ίσως ξεχωριστό σωματικά ή φαινοτυπικά.

Αν μάλιστα οι "πελάτες" έχουν την οικονομική δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ μιας κοινής και μιας μεταλλαγμένης ποικιλίας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επιλέξουν τη μετάλλαξη.

Αυτό συμβαίνει, όχι μόνο λόγω της φαινομενικής διαφορετικότητας, αλλά και λόγω της σπανιότητας ή της μοναδικότητας που εκφράζεται μέσω μιας συγκεκριμένης εμφάνισης.

Λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος, όλο και περισσότεροι εκτροφείς από κάθε γωνιά του πλανήτη, στρέφονται σε νέους συνδυασμούς και σε νέες μεταλλάξεις, αφού έτσι θα μπορέσουν να πουλήσουν εύκολα και κερδοφόρα το "προϊόν" τους.

Επίσης, θα έχουν την ηθική ικανοποίηση ότι δημιούργησαν κάτι διαφορετικό αλλά και θα μείνουν στην εκτροφική ιστορία για αυτό.

Σίγουρα όλοι αυτοί οι παράγοντες, δίνουν ένα επιπλέον κίνητρο ενασχόλησης και έρευνας.

Προβλήματα από τις παρεμβάσεις στην εξελικτική διαδικασία​

Πολλές φορές όμως, τα συγκεκριμένα πουλιά - είδη δεν έχουν μόνο διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά, αλλά μπορεί να είναι επιρρεπή σε προβλήματα υγείας, η ασθενικά.

Οι εκτροφείς, μαζί με την προσπάθεια να αναδείξουν τα επιθυμητά χαρακτηριστικά, εργάζονται επίσης για την εξάλειψη τυχόν λαθών στη μεταλλαγμένη ποικιλία. Μέσα από επιλεκτικές και προσεκτικές διασταυρώσεις, ο κτηνοτρόφος προσπαθεί να μειώσει τις γενετικές ανωμαλίες, ώστε η νέα φυλή να έχει το επιθυμητό χρώμα σε υγιές και εύρωστο σώμα.

Σ' αυτό το σημείο η "εξέλιξη" που μπορεί να επιτευχθεί στο εργαστήριο ή στο εκτροφείο, υπερτερεί ίσως έναντι της φύσης, καθώς εκεί ένα ασθενικό μεταλλαγμένο θα γίνει εύκολα βορά στα αρπακτικά.

Αν λοιπόν το είδος πρόκειται να συνεχίσει να υφίσταται στην αιχμαλωσία, θα πρέπει να είναι υγιές και δυνατό.

Επιλεκτικές διασταυρώσεις​

Η παραγωγή διαφορετικών αλλά και υγιών πουλιών επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό με την επιλογή των ζευγαριών, γιατί εκτός ενός ή περισσοτέρων γονιδίων διαφορετικού χρώματος, ένα άτομο είναι πιθανόν να έχει κάποιο γενετικό ελάττωμα -αδυναμία που θα πρέπει να αφαιρεφεί-εξαλειφθεί.

Αυτή η διαδικασία "καθαρισμού" μπορεί να διαρκέσει 3-5 έτη, ώστε να αποκατασταθεί το επίπεδο υγείας ενός νέου μεταλλαγμένου πτηνού και να έρθει στα ίδια επίπεδα με ένα αρχέγονο του είδους του.

Εξάλλου έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι γενετικώς σωστό να αναπαράγονται συνεχώς μεταλλαγμένα με ίδια μεταλλαγμένα, γιατί τελικά παίρνουμε πουλιά μικρότερου μεγέθους, με λιγότερη ανοσία, μικρότερη διάρκεια ζωής η με τύφλωση.

Ακόμη, αν αναπαράγονται συνεχώς πουλιά με την ίδια μετάλλαξη, τα "λάθη" που είχαν εκτραφεί με την ποικιλία αυτή είναι πιθανόν να επανεμφανιστούν σε επόμενη γενιά.

Η σωστή αναπαραγωγή, θα πρέπει να έχει στόχο μια γραμμή με ζωτικότητα, αντοχή, δύναμη και μέγεθος.

Φορείς και αρχέγονο στις επιλεκτικές διασταυρώσεις​

Για να αποφευχθεί η να μειωθεί αυτη η αρνητική επίπτωση, η χρήση πουλιών "φορέων" της μετάλλαξης ή ζευγάρωμα με αρχέγονο, ώστε να πάρουμε φορείς της μετάλλαξης, θεωρείται επιβεβλημένη.

Υπάρχουν σήμερα εκτροφείς, που έχουν ενδείξεις η στηρίζονται σε δικές τους εμπειρικές εκτιμήσεις, ότι με υπεύθυνη και επιλεκτική αναπαραγωγή, οι απόγονοι μπορεί να είναι ισχυρότεροι, πιο παραγωγικοί και καλύτεροι γονείς από τους αρχέγονους προγόνους τους!

Μεταλλάξεις χρώματος​

Στα πτηνά ο όρος "μετάλλαξη χρώματος", υποδηλώνει πουλί που τα φτερά του παρουσιάζουν ένα διαφορετικό χρώμα απ'αυτό που συνήθως συναντάται στη φύση.

Ο "κωδικός" για το συγκεκριμένο χρώμα των φτερών, βρίσκεται στα γονίδια του. Συνεπώς είναι δυνατόν να αναπαραχθούν πουλιά με γενετικούς κώδικες για διαφορετικά χρώματα μαζί, δημιουργώντας νέες και διαφορετικές μεταλλάξεις.

Έτσι νέες παραλλαγές χρωμάτων ξεφυτρώνουν διαρκώς, ενώ με την αύξηση της γνώσης. Οι δυνατότητες για διαφορετικούς χρωματικούς συνδυασμούς, είναι σχεδόν ατελείωτες.

Οι διαφορετικές μεταλλάξεις, όπως είναι φυσικό, έχουν και διαφορετικά ονόματα, ενώ κάποιες άλλες δεν είναι τόσο προφανείς όσο θα περίμενε κάποιος. Για παράδειγμα, η μετάλλαξη για κίτρινο πουλί ονομάζεται lutino, αχάτης με κυρίαρχο το γκρι, παστέλ με αραιωμένο το ποσοστό φαιομελανίνων και ευμελανίνων, isabella με διασταύρωση αχάτη και καφέ με κυρίαρχο το καρυδί χρώμα, albino με κυρίαρχο λευκό και κόκκινα μάτια, eumo, opal, satinet και πλείστοι άλλοι συνδυασμοί).

Για τους περισσότερους κατόχους πουλιών η ορολογία που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα πουλί, δεν είναι τόσο σημαντική όσο η γενική κατάσταση του πουλιού. Οσοι όμως ενδιαφέρονται για αναπαραγωγή θα πρέπει να γνωρίζουν το γενετικό υπόβαθρο (το γενεαλογικό δέντρο) των πουλιών, πριν προβούν σε αγορά τους.

Η γνωριμία με τον εκτροφέα, με την υποδομή του, τις γνώσεις του και το γενεαλογικό δέντρο του πουλιού, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις που καθορίζουν την επιτυχία και το αποτέλεσμα των αναπαραγωγικών προσπαθειών μας.
 
Back
Top