Μάθετε ποιος είναι ο ρόλος του φορέα μεταλλαγμένου γονιδίου και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί στην αναπαραγωγή με στόχο την παραγωγή μεταλλαγμένων καναρινιών.
Πολλές φορές γίνονται ερωτήσεις και προσπάθειες από αναγνώστες μας να καταλάβουν το γενετικό αποτέλεσμα από τη διασταύρωση δυο καναρινιών. Δηλαδή, ποια από αυτά που βλέπουμε στους γονείς θα περάσουν στα παιδιά τους και ποια όχι.
Υπάρχουν περιπτώσεις που το αποτέλεσμα της προσπάθειας βρίσκεται μακριά από το προσδοκώμενο και πιθανόν παραξενεύει τους εκτροφείς.
Πρόσφατα υπήρξε μια απορία για το "πώς δυο λευκά καναρίνια έβγαλαν μόνο τρεις κίτρινους απογόνους χωρίς κανένα λευκό". Μάλιστα, ο θεματοθέτης της εξέφρασε και παράπονα πως ο πωλητής τον εξαπάτησε. Είχε όμως δίκιο;
Για να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε όμως και να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει σ' αυτά τα δύσκολα "μονοπάτια" θα πρέπει να θυμηθούμε μερικά βασικά της βιολογίας γύρω από τη γενετική.
Σημείωση: στα παραδείγματα αναφέρεται πάντα με δύο κεφαλαία γράμματα.
Αντίθετα, στην υπολειπόμενη μετάλλαξη για να εμφανιστεί το γονιδιακό χαρακτηριστικό στους νέους απογόνους (στο φαινότυπό τους) θα πρέπει να έχουν το γονίδιο και οι δύο γονείς.
Σημείωση: στα παραδείγματα αναφέρεται πάντα με δυο πεζά γράμματα.
Διαφορετικά, αν το γονίδιο υπάρχει μόνο στον έναν γονιό (στο χρωμόσωμά του δηλαδή) τότε το πουλί είναι φορέας της μετάλλαξης και φυσικά δεν την εμφανίζει. Παρόλα αυτά μεταφέρει το γονίδιο και το κληροδοτεί στους απογόνους του και κάτω από προϋποθέσεις θα το εμφανίσει κάποιος από αυτούς.
Το καναρίνι αυτό το ονομάζουμε φορέα του "τάδε" γονιδίου.
Σημείωση: στα παραδείγματα αναφέρεται με ένα κεφαλαίο κι ένα πεζό γράμμα.





Η απάντηση είναι σχετικά απλή αλλά συνάμα και δύσκολη, ειδικά όταν το είδος των καναρινιών ανήκει στις υπολειπόμενες μεταλλάξεις.
Οι διάφορες ράτσες καναρινιών, μιλάμε για περισσότερες από 600, έχουν προκύψει μέσα από πολύχρονες, επιλεκτικές και ως επί το πλείστον αιμομικτικές διασταυρώσεις.
Δηλαδή ο εκτροφέας ζευγάρωνε ένα το πουλί που είχε τα απαραίτητα για τη ράτσα χαρακτηριστικά με κάποιο αντίστοιχο για αρκετά χρόνια, χωρίς να μπαίνει "νέο αίμα" μέσα στην εκτροφή. Με τον τρόπο όμως αυτό χαλάσαμε την ισορροπία της φύσης που ήθελε το πιο δυνατό και ακμαίο αρσενικό να ζευγαρώνει και διαιωνίζει τα γονίδιά του.
Αυτό σαφώς και δε συμβαίνει στις περιπτώσεις που εξετάζουμε. Δυστυχώς όμως έτσι έχουμε ως αποτέλεσμα, προβληματικά πουλιά με ασθενικούς ή στην καλύτερη ευαίσθητους οργανισμούς, που αδυνατούν να ανταποκριθούν σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και στα βασικά.
Επιπρόσθετα, με τις συνεχείς διασταυρώσεις χάνονται σταδιακά και κάποια από τα αρχικά χαρακτηριστικά της ράτσας, όπως οι γραμμές στον αχάτη, η ένταση του χρώματος στο φτέρωμα, σε κάποιες περιπτώσεις το σχήμα και το μέγεθος κλπ.
Ευθύνη του εκτροφέα είναι να βρει τις ελλείψεις των πουλιών και να βρει ή να δημιουργήσει τα κατάλληλα εκτροφικά "εργαλεία", τους φορείς δηλαδή, που θα βελτιώσουν πρωταρχικά την υγεία των πτηνών και στη συνέχεια την εικόνα και συνεπώς και τη "βαθμολογία" των πουλιών που εκτρέφει.
Πολλές φορές γίνονται ερωτήσεις και προσπάθειες από αναγνώστες μας να καταλάβουν το γενετικό αποτέλεσμα από τη διασταύρωση δυο καναρινιών. Δηλαδή, ποια από αυτά που βλέπουμε στους γονείς θα περάσουν στα παιδιά τους και ποια όχι.
Υπάρχουν περιπτώσεις που το αποτέλεσμα της προσπάθειας βρίσκεται μακριά από το προσδοκώμενο και πιθανόν παραξενεύει τους εκτροφείς.
Πρόσφατα υπήρξε μια απορία για το "πώς δυο λευκά καναρίνια έβγαλαν μόνο τρεις κίτρινους απογόνους χωρίς κανένα λευκό". Μάλιστα, ο θεματοθέτης της εξέφρασε και παράπονα πως ο πωλητής τον εξαπάτησε. Είχε όμως δίκιο;
Σύντομη περιγραφή της ορολογίας των μεταλλάξεων
Χωρίς να είμαι ειδικός και χωρίς να επεκταθώ σε λεπτομέρειες για τα χρωμοσώματα, τα κύτταρα, τα ζυγωτά, το DNA κλπ θα προσπαθήσω να καταθέσω τις σκέψεις μου όσο πιο απλά μπορώ ευελπιστώντας πως μελλοντικά θα βοηθήσω.Για να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε όμως και να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει σ' αυτά τα δύσκολα "μονοπάτια" θα πρέπει να θυμηθούμε μερικά βασικά της βιολογίας γύρω από τη γενετική.
Ο γονότυπος και ο φαινότυπος στις μεταλλάξεις
- Ο γονότυπος περιέχει όλες τις γενετικές πληροφορίες που διαμορφώνουν τα χαρακτηριστικά των πουλιών μας, χωρίς όμως αυτά να είναι σε μας ορατά. Δηλαδή χαρακτηριστικά που τα κουβαλά ο οργανισμός χωρίς όμως να τα δείχνει.
- Ο φαινότυπος είναι αυτό που σε μας είναι καθαρά ορατό, αυτό που βλέπουμε όπως για παράδειγμα το καπέλο στα καναρίνια Huppe Allemand - Γερμανικά λοφιοφόρα (σκουφάτα).
- Ως μετάλλαξη χαρακτηρίζουμε οποιαδήποτε μεταβολή έχει συμβεί στο γενετικό υλικό ενός οργανισμού.
Σημείωση: στα παραδείγματα αναφέρεται πάντα με δύο κεφαλαία γράμματα.
Αντίθετα, στην υπολειπόμενη μετάλλαξη για να εμφανιστεί το γονιδιακό χαρακτηριστικό στους νέους απογόνους (στο φαινότυπό τους) θα πρέπει να έχουν το γονίδιο και οι δύο γονείς.
Σημείωση: στα παραδείγματα αναφέρεται πάντα με δυο πεζά γράμματα.
Διαφορετικά, αν το γονίδιο υπάρχει μόνο στον έναν γονιό (στο χρωμόσωμά του δηλαδή) τότε το πουλί είναι φορέας της μετάλλαξης και φυσικά δεν την εμφανίζει. Παρόλα αυτά μεταφέρει το γονίδιο και το κληροδοτεί στους απογόνους του και κάτω από προϋποθέσεις θα το εμφανίσει κάποιος από αυτούς.
Το καναρίνι "φορέας" μεταλλαγμένου γονιδίου
Θα αναφερθούμε λοιπόν στο καναρίνι φορέα που στην ουσία μεταφέρει στο γονότυπό του ένα γονίδιο (πιθανόν αυτό που θέλουμε) και δεν είναι ορατό σε μας, δηλαδή δεν το βλέπουμε στο φαινότυπο του αλλά γνωρίζουμε πως το φέρει.Το καναρίνι αυτό το ονομάζουμε φορέα του "τάδε" γονιδίου.
Σημείωση: στα παραδείγματα αναφέρεται με ένα κεφαλαίο κι ένα πεζό γράμμα.
Κίτρινο λιποχρωμικό Χ Λευκό υπολειπόμενο
Αν για πρώτο παράδειγμα βάλουμε ένα κίτρινο λιποχρωμικό καναρίνι να ζευγαρώσει με ένα λευκό υποτελές - υπολειπόμενο, τότε οι απόγονοι που θα προκύψουν θα είναι όλοι κίτρινα καναρίνια φορείς του λευκού υπολειπόμενου.
- K K = Κίτρινο λιποχρωμικό
- k k = Λευκό υπολειπόμενο
- K k = Κίτρινο φορέας λευκού υπολειπόμενου.
Κίτρινο φορέας λευκού υπολειπόμενου Χ Λευκό υπολειπόμενο
Αν τώρα ζευγαρώσουμε κίτρινο καναρίνι φορέα λευκού με λευκό υπολειπόμενο, τότε στους απογόνους θα εμφανιστούν εκτός από κίτρινα και λευκά καναρίνια.
- Kk = Κίτρινο φορέας λευκού υπολειπόμενου.
- kk = Λευκό υπολειπόμενο
Νορμάλ Χ Φαιό
Αν ως δεύτερο παράδειγμα ζευγαρώσουμε ένα νορμάλ με ένα φαιό καναρίνι, τότε οι απόγονοι θα είναι όλοι νορμάλ, φορείς του φαιό. Αυτό συμβαίνει γιατί το φαιό είναι υποχωρητικό σε σχέση με το μη-μεταλλαγμένο αλληλόμορφό του (νορμάλ).
- PP= Νορμάλ
- pph pph = Φαιό
- P pph= Νορμάλ φορέας φαιό
Νορμάλ φορέας Φαιό Χ Φαιό
Αν τώρα χρησιμοποιήσουμε ως ζευγάρι ένα νορμάλ φορέα του φαιό και ένα φαιό καναρίνι τότε ως αποτέλεσμα θα έχουμε 50% φαιό πουλιά και 50% νορμάλ, φορείς του φαιό.
- P pph = Νορμάλ φορέας φαιό
- pph pph= Φαιό

- P pph = Νορμάλ φορέας φαιό 50%
- pph pph= Φαιό 25%
- P P Νορμάλ 25%
Η αναγκαιότητα της χρήσης του φορέα μετάλλαξης
Θα αναρωτηθεί κάποιος... "γιατί να δημιουργήσω ένα καναρίνι φορέα χάνοντας εκτροφικά μια χρονιά και να μην ζευγαρώσω απ’ ευθείας δυο πουλιά του είδους τους".Η απάντηση είναι σχετικά απλή αλλά συνάμα και δύσκολη, ειδικά όταν το είδος των καναρινιών ανήκει στις υπολειπόμενες μεταλλάξεις.
Οι διάφορες ράτσες καναρινιών, μιλάμε για περισσότερες από 600, έχουν προκύψει μέσα από πολύχρονες, επιλεκτικές και ως επί το πλείστον αιμομικτικές διασταυρώσεις.
Δηλαδή ο εκτροφέας ζευγάρωνε ένα το πουλί που είχε τα απαραίτητα για τη ράτσα χαρακτηριστικά με κάποιο αντίστοιχο για αρκετά χρόνια, χωρίς να μπαίνει "νέο αίμα" μέσα στην εκτροφή. Με τον τρόπο όμως αυτό χαλάσαμε την ισορροπία της φύσης που ήθελε το πιο δυνατό και ακμαίο αρσενικό να ζευγαρώνει και διαιωνίζει τα γονίδιά του.
Αυτό σαφώς και δε συμβαίνει στις περιπτώσεις που εξετάζουμε. Δυστυχώς όμως έτσι έχουμε ως αποτέλεσμα, προβληματικά πουλιά με ασθενικούς ή στην καλύτερη ευαίσθητους οργανισμούς, που αδυνατούν να ανταποκριθούν σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και στα βασικά.
Επιπρόσθετα, με τις συνεχείς διασταυρώσεις χάνονται σταδιακά και κάποια από τα αρχικά χαρακτηριστικά της ράτσας, όπως οι γραμμές στον αχάτη, η ένταση του χρώματος στο φτέρωμα, σε κάποιες περιπτώσεις το σχήμα και το μέγεθος κλπ.
Ευθύνη του εκτροφέα είναι να βρει τις ελλείψεις των πουλιών και να βρει ή να δημιουργήσει τα κατάλληλα εκτροφικά "εργαλεία", τους φορείς δηλαδή, που θα βελτιώσουν πρωταρχικά την υγεία των πτηνών και στη συνέχεια την εικόνα και συνεπώς και τη "βαθμολογία" των πουλιών που εκτρέφει.