Οι λόγοι για τους οποίους εμφανίζεται η παθολογική, εκτός εποχής πτερόρροια στα πτηνά και οι τρόποι με τους οποίους αντιμετωπίζονται.
Η φροντίδα του πτερώματος είναι καθημερινή, όπου το πτηνό ραμφίζει το πτέρωμα αερίζοντάς το, με σκοπό την απομάκρυνση της κερατίνης που συσσωρεύεται στη ρίζα του φτερού και εμποδίζει τη φυσική πτεροφυΐα. Η χρήση του μπάνιου είναι σημαντική για τη διατήρηση της καλής κατάστασης του πτερώματος.
Περισσότερα για το πτέρωμα και τα οφέλη του μπάνιου στα πτηνά.
Η κατάσταση όπου τα πτηνά παρουσιάζουν απώλεια μέρους (τοπικά ή γενικά) ή και του συνόλου του πτερώματος ονομάζεται πτερόρροια και μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.
Έτσι λοιπόν στα ψιττακοειδή μπορεί να παρατηρηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (Β2). Κατά την περίοδο αυτή παρατηρούνται στο δάπεδο του κλουβιού πολλά φτερά. Το πτηνό μπορεί να έχει υπνηλία ή κνησμό ή δυσκολία στην πτήση, ποτέ όμως δεν θα το παρατηρήσουμε να κάθεται φουσκωμένο ή να κουρνιάζει. Εκεί θα πρέπει να υποψιαστούμε ότι πιθανό να υπάρχει και παθολογικός παράγοντας που θα πρέπει να εξεταστεί.
Κατά την φυσιολογική πτερόρροια, τα αρσενικά πτηνά παύουν συνήθως να κελαηδούν. Την περίοδο αυτή ο οργανισμός του πτηνού αναζητά βιταμίνες και πρωτεΐνες για τη δημιουργία νέων φτερών, οπότε και θα πρέπει να χορηγούμε πολυβιταμινούχα σκευάσματα στο νερό και πρωτεΐνες μέσω της αυγοτροφής ή του αυγού.
Περισσότερα για την εποχική πτερόρροια των πτηνών.
Έτσι στα καναρίνια τα νεαρά πτηνά σε ηλικία 6-8 εβδομάδων αντικαθιστούν το πτέρωμά τους, ενώ τα παπαγαλάκια σε ηλικία 10-12 εβδομάδων.
Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι σύντροφοι μέσα στο κλουβί. Πολλές φορές η μη σωστή προετοιμασία ζευγαρώματος στα καναρίνια οδηγεί σε ραμφισμούς και διεκδικήσεις τροφής και χώρου, ενώ η ανία στα ψιττακοειδή και η έλλειψη συντρόφου ή η επαφή με τον άνθρωπο οδηγεί σε ραμφισμούς.
Η υγρασία επιπλέον παίζει σημαντικό ρόλο. Ένα θερμό και ξηρό περιβάλλον (δωμάτιο σπιτιού το χειμώνα) οδηγεί σε εύθραυστο πτέρωμα. Όμοια αποτελέσματα έχει και ο χώρος της κουζίνας στα πτηνά.
Το ηλιακό φως επιδρά θετικά στην ανάπτυξη των φτερών και είναι αναγκαίος παράγοντας στη διαβίωση του πτηνού. Εναλλακτικά μπορούν να τοποθετηθούν ειδικές λάμπες οι οποίες παράγουν τη χρήσιμη ακτινοβολία του ηλίου.
Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης η βιταμίνη Α, η παρουσία της οποίας σε σπόρους είναι φτωχή, με αποτέλεσμα τη συχνή η παρουσίαση προβλημάτων. Η έλλειψη βιταμινών εκφράζεται με απροθυμία κίνησης και το πτηνό σε προχωρημένα στάδια (ανάλογα και την έλλειψη βιταμίνης) στηρίζεται στους ταρσούς-μετατάρσια και στις φτερούγες, ενώ τα δάχτυλα μαζεύονται σαν γροθιά. Όμοια η έλλειψη πρωτεϊνών (αυγό/αυγοτροφή) επηρεάζει τη σωστή ανάπτυξη το πτερώματος.
Περισσότερα για τις βιταμίνες στα πτηνά.
Εδώ τα πράγματα αρχίζουν να σοβαρεύουν και αυτό διότι υπάρχουν πολλών ειδών παράσιτα, τα οποία χωρίζονται στα εξωπαράσιτα και στα παράσιτα που προσβάλουν το πτηνό εσωτερικά.
4.1.1. Ψείρες: Προσβάλουν συνήθως το κεφάλι, τον τράχηλο και την ουρά, σημεία δηλαδή που το πτηνό δύσκολα ραμφίζει. Συνήθως στις ρίζες των φτερών οι θηλυκές ψείρες εναποθέτουν τα αυγά τους. Αποτέλεσμα αυτών είναι ο έντονος κνησμός και ως θεραπεία τα απλά σπρέι ή σκόνες καταπολεμούν την ψείρα.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι εκτός του πουλιού και του κλουβιού, καλό είναι να ψεκάζεται και να απολυμαίνεται και ο περιβάλλων χώρος διαβίωσης ώστε να αποφευχθεί επαναπροσβολή.
4.1.2. Ακάρεα των γεννών Cnemidocoptes pilae, Cnemidocoptes jamaicensis, Cnemidocoptes mutans, Cnemidocoptes laevis: Προσβάλουν το ράμφος και ειδικότερα τα πόδια, σχηματίζοντας τη γνωστή ποδάγρα. Αντίστοιχα, στο ράμφος παρατηρούνται λευκό υλικό το οποίο παρουσιάζει ανωμαλίες. Στα σημεία αυτά παρατηρούνται μικρές γυμνώσεις στα πόδια από ραμφισμούς και στο ράμφος από την τριβή με τις πατήθρες.
Στο εμπόριο υπάρχουν κατάλληλα φάρμακα από όλες τις εταιρείες, με πιο γνωστό την epithol, ενώ επιτακτική κρίνεται και η απολύμανση με μπεταντίν, ειδικότερα των πατηθρών του κλουβιού, αν είναι δυνατό, καθημερινά.
4.1.3. Ακάρεα Cnemidocoptes passerum, Cnemidocoptes gallinae, Cnemidocoptes pilae: Εισέρχονται περιφερειακά της βάσης του καλαμιού του φτερού, κυρίως στη ράχη του πτηνού. Τα συμπτώματα είναι ίδια με τα παραπάνω και τα κοινά αντιπαρασιτικά σπρέι έχουν πολύ καλά αποτελέσματα στην καταπολέμησή τους.
Επιπρόσθετα υπάρχουν και τα Syringophilus bipectianatus ή κατά πολλούς πτεροφάγος ή ψώρα καλαμιού, που προσβάλει τη βάση του καλαμιού στο οποίο εισέρχεται και το πριονίζει εσωτερικά δίνοντας οδοντωτή υφή. Στο εσωτερικό τους παρατηρείται μια αλευρώδης φαιοκίτρινη μάζα.
4.1.4. Κόκκινη ψείρα: Το συγκεκριμένο παράσιτο δρα κυρίως τη νύχτα, έχουν χρώμα καστανό και όταν έχει πιει αίμα γίνεται κόκκινη. Δεν παρασιτούν πάνω στο πτηνό (συνήθως) και την ημέρα αποσύρονται σε σχισμές. Ένας τρόπος εντοπισμού τους είναι η κάλυψη της οροφής του κλουβιού αποβραδίς με λευκό πανί ή η τοποθέτηση τσαλακωμένης χαρτοπετσέτας μέσα σε αυτό. Το πρωί παρατηρούνται μικρά κόκκινα ή καφέ στίγματα.
Ως σύνηθες φάρμακο προτείνεται η χρησιμοποίηση των απλών αντιπαρασιτικών σπρέι, τα οποία όμως δεν έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ως καλύτερη λύση είναι 1 σταγόνα frondline στη πλάτη του πουλιού, το οποίο είναι αντιπαρασιτικό για σκύλους - γάτες.
4.2.1. Το κύριο και σύνηθες αίτιο αποτελούν τα ακάρεα της τραχείας, τα οποία συναντώνται κυρίως στα ψιττακοειδή και λιγότερο στα καναρίνια και ιθαγενή. Με την προσβολή από το είδος ακάρεως και εξαιτίας του κνησμού, το πτηνό αφαιρεί το πτέρωμά του.
Περισσότερα στο άρθρο για τα ακάρεα της τραχείας.
4.2.3. Άλλα εσωπαράσιτα αποτελούν τα γνωστά σε όλους στρογγυλά σκουλήκια (είδος Ascaridia galli, Ascaridia hermaphrodida και Ascaridia platyceri) τα οποία προσβάλουν το δωδεκαδάκτυλο και στα συμπτώματα παρατηρείται διάρροια, (εκτενώς αναλύεται εδώ ανορεξία, απώλεια βάρους, υπνηλία, ανορθωμένο πτέρωμα μερική ή ολική πτερόρροια η οποία εξαρτάται από το μέγεθος της προσβολής.
Περισσότερα για τα εντερικά σκουλήκια στα πτηνά.
Επιπρόσθετα υπάρχουν τα πλατιά σκουλήκια, τα κοκκίδια και οι τριχομονάδες στα οποία δεν έχουμε εμφανή πτερόρροια, αλλά ανορθωμένο πτέρωμα.
Στα καναρίνια η εντοπισμένη πτερόρροια στην περιοχή της κεφαλής σε πολλές περιπτώσεις συνδέεται με τη λειτουργία των επινεφριδίων και των γεννητικών αδένων. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, σε αυτές τις περιπτώσεις χορηγείται τεστοστερόνη ενδομυϊκά ή από το στόμα. Στη δεύτερη περίπτωση διαλύουμε 10mg ουσίας σε 3ml νερό και από το διάλυμα δίδονται 5 σταγόνες στο στόμα 1 φορά την εβδομάδα για 6 μήνες.
Άλλοι λόγοι στους οποίους οφείλεται η εντοπισμένη πτερόρροια είναι οι μυκητιάσεις, η διάγνωση των οποίων πραγματοποιείται με ειδική εξέταση από πτηνίατρο.
Οι κύστεις στην ουσία είναι κίτρινες ή λευκοπές ασβεστώδους σύστασης μάζες στο δέρμα ή στα φτερά του πτηνού. Σχηματίζονται λόγω του ευαίσθητου πτερώματος ή σε τραυματισμούς της περιοχής, με αποτέλεσμα το νέο φτερό να μην μπορεί να διαπεράσει το στρώμα του δέρματος και έτσι αναπτύσσεται υποδόρια.
Έτσι λοιπόν εμφανίζονται οι κύστες, οι οποίες δημιουργούν ανησυχία στο πτηνό που συνήθως τις τσιμπά με αποτέλεσμα να δημιουργούνται δευτερογενείς μολύνσεις. Ως θεραπεία προτείνεται η αφαίρεση αυτών από πτηνίατρο.
Περισσότερα για τη λοίμωξη του ουροπυγικού αδένα.
Στη συγκεκριμένη κατηγορία θα συμπεριλάβουμε την ψιττάκωση ή ορνίθωση, η οποία προσβάλει κυρίως τα αναπνευστικό σύστημα και οφείλεται στο βακτήριο (χλαμύδιο) Chlamydiophila psittaci. Η προσβολή αφορά όλα τα πτηνά και μεταδίδεται και στον άνθρωπο. Ειδικά η ασθένεια στον άνθρωπο είναι πολύ επικίνδυνη.
Συμπτώματα είναι η επιπεφυκίτιδα, η αδυναμία, τα ρινικά και οφθαλμικά εκκρίματα (συνδυαζόμενα με τοπική πτερόρροια) και η παράλυση. Στη χρόνια μορφή της δεν παρατηρούνται εκκρίματα.
Ως θεραπεία συνιστάται η χορήγηση φαρμάκων με βάση την πενικιλίνη, ιδανική για τα αναερόβια βακτήρια ή τις τετρακυκλίνες.
Κύρια χαρακτηριστικά της μυκητίασης είναι η απώλεια πτερώματος από την κεφαλή αρχικά, επεκτεινόμενη στο σώμα του πτηνού. Στο δέρμα μερικές φορές παρατηρούνται τοπικές παχύνσεις (το καταλαβαίνουμε οπτικά σαν ζάρες δέρματος οι οποίες δεν οφείλονται σε αδυνάτισμα), ενώ υπάρχει έντονη μυρωδιά (σαν αμμωνία) στο κλουβί, λόγω των τοξικών εκκριμάτων που παράγουν οι μύκητες.
Η διάγνωση γίνεται εργαστηριακά (καλλιέργεια), είναι μεταδοτική στον άνθρωπο και στα λοιπά πτηνά και θανατηφόρος. Για την αντιμετώπισή της προτείνεται η άμεση απομόνωση, η ΜΗ χορήγηση αντιβιώσεων, η ενίσχυση του οργανισμού με πολυβιταμίνες η καθημερινή απολύμανση όλων των ειδών με μπεταντίν ή χλωρίνη και η επάλειψη με ιωδιούχο γλυκερίνη (μπενταντίν με γλυκερίνη) σε αναλογία 1προς 6 και εναλλάξ με αλοιφή Lamisil από το φαρμακείο σε αναλογία 1 προς 1 για 10 ημέρες.
Εκτός της δερματικής μυκητίασης υπάρχουν και μύκητες που αναπτύσσονται στο αναπνευστικό (ασπεργίλλωση) και στο πεπτικό σύστημα, οι οποίοι είναι δύσκολο να εντοπισθούν. Ως φαρμακευτική αγωγή συνίσταται η χορήγηση Nystatine (υπάρχει σε υγρό και σπρέι) ή θειικό χαλκό.
Περισσότερα για την ασπεργίλλωση των πτηνών.
Άλλη ασθένεια οφειλόμενη σε ιό και συγκεκριμένα στον ιό Polyomavirus PBFD, είναι η ευρέως γνωστή ως νόσος του ράμφους και του πτερώματος. Παραλλαγή της αποτελεί η νόσος των νεαρών Budgerigars ή BFD στην οποία παρατηρείται αιφνίδιος θάνατος των νεοσσών ή αν επιζήσουν εμφανίζουν κακή πτεροφυΐα ειδικά στην περιοχή της ουράς και πλάτης.
Δυστυχώς στις παραπάνω περιπτώσεις δεν υπάρχει θεραπεία.
Περισσότερα για το μικρόβια, τους Ιούς, τα βακτηρίδια και τους μύκητες.
Η πτερόρροια της καρδερίνας
Το πτέρωμα των πτηνών
Το πτέρωμα προστατεύει τα πτηνά από το ψύχος και το νερό και φυσικά τα βοηθά στην πτήση τους. Το βάρος των φτερών αποτελεί το 1/10 του συνολικού βάρους του κάθε πτηνού και ο αριθμός αυτών ποικίλει ανάλογα με το κάθε είδος (πχ. το Colibri έχει 900, ενώ τα καναρίνια 1500). Είναι λοιπόν σημαντικό για κάθε πτηνό να διατηρεί το πτέρωμα σε άριστη κατάσταση, ενώ οποιαδήποτε διαταραχή στην υγεία συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με το πτέρωμα.Η φροντίδα του πτερώματος είναι καθημερινή, όπου το πτηνό ραμφίζει το πτέρωμα αερίζοντάς το, με σκοπό την απομάκρυνση της κερατίνης που συσσωρεύεται στη ρίζα του φτερού και εμποδίζει τη φυσική πτεροφυΐα. Η χρήση του μπάνιου είναι σημαντική για τη διατήρηση της καλής κατάστασης του πτερώματος.
Περισσότερα για το πτέρωμα και τα οφέλη του μπάνιου στα πτηνά.
Η κατάσταση όπου τα πτηνά παρουσιάζουν απώλεια μέρους (τοπικά ή γενικά) ή και του συνόλου του πτερώματος ονομάζεται πτερόρροια και μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.
Ειδή πτερόρροιας
Την πτερόρροια μπορούμε να τη διαχωρίσουμε σε δύο βασικές κατηγορίες:- Τη φυσιολογική πτερόρροια
- Την παθολογική πτερόρροια
Η εποχική πτερόρροια
Εποχική ονομάζουμε την πτερόρροια με την οποία το πτηνό εισέρχεται σε μία διαδικασία ολικής ανανέωσης του πτερώματος που το καλύπτει. Συνήθως η φυσιολογική αυτή πτερόρροια παρατηρείται τους μήνες Αύγουστο Σεπτέμβριο. Εδώ να τονίσω ότι ανάλογα με το είδος του πτηνού και τις κλιματολογικές συνθήκες, η περίοδος αυτή μπορεί να διαφοροποιηθεί.Έτσι λοιπόν στα ψιττακοειδή μπορεί να παρατηρηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (Β2). Κατά την περίοδο αυτή παρατηρούνται στο δάπεδο του κλουβιού πολλά φτερά. Το πτηνό μπορεί να έχει υπνηλία ή κνησμό ή δυσκολία στην πτήση, ποτέ όμως δεν θα το παρατηρήσουμε να κάθεται φουσκωμένο ή να κουρνιάζει. Εκεί θα πρέπει να υποψιαστούμε ότι πιθανό να υπάρχει και παθολογικός παράγοντας που θα πρέπει να εξεταστεί.
Κατά την φυσιολογική πτερόρροια, τα αρσενικά πτηνά παύουν συνήθως να κελαηδούν. Την περίοδο αυτή ο οργανισμός του πτηνού αναζητά βιταμίνες και πρωτεΐνες για τη δημιουργία νέων φτερών, οπότε και θα πρέπει να χορηγούμε πολυβιταμινούχα σκευάσματα στο νερό και πρωτεΐνες μέσω της αυγοτροφής ή του αυγού.
Περισσότερα για την εποχική πτερόρροια των πτηνών.
Έτσι στα καναρίνια τα νεαρά πτηνά σε ηλικία 6-8 εβδομάδων αντικαθιστούν το πτέρωμά τους, ενώ τα παπαγαλάκια σε ηλικία 10-12 εβδομάδων.
Η παθολογική πτερόρροια και τα αίτια που την προκαλούν
Παθολογική πτερόρροια ονομάζεται η μη φυσιολογική απώλεια φτερών που συνήθως παρατηρείται εκτός της περιόδου που λαμβάνει χώρα η εποχική πτερόρροια και που συνήθως συνδέεται με παθολογικούς παράγοντες. Συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις παρατηρείται τοπική απώλεια φτερών η οποία συνήθως ξεκινά από το φτέρωμα του κεφαλιού.Αιτίες
- Συνθήκες διαβίωσης του πτηνού
- Ψυχολογικοί παράγοντες
- Διατροφικοί παράγοντες
- Παράσιτα
- Ορμονικές διαταραχές
- Κύστεις φτερών
- Ανικανότητα συντήρησης του πτερώματος
- Μολύνσεις από βακτήρια ή μύκητες ή ιούς
1. Συνθήκες διαβίωσης του πτηνού
Οι συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής παίζουν σημαντικό ρόλο. Έτσι ένα μικρό κλουβί ή η τοποθέτηση πατήθρων κοντά στα κάγκελα του κλουβιού είναι οι υπαίτιοι για την καταστροφή των φτερών στην περιοχή πτερύγων και ουράς. Αντίστοιχα, εξογκώματα στο κλουβί ή λάθος τοποθετημένα είδη εστίασης έχουν όμοια αποτελέσματα. Επιπλέον οι εφημερίδες ή τα χαρτιά των περιοδικών στο πάτωμα, βάφουν το πτέρωμα με μελάνι το οποίο είναι τοξικό για τα πτηνά (ενίοτε και για τον άνθρωπο).Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι σύντροφοι μέσα στο κλουβί. Πολλές φορές η μη σωστή προετοιμασία ζευγαρώματος στα καναρίνια οδηγεί σε ραμφισμούς και διεκδικήσεις τροφής και χώρου, ενώ η ανία στα ψιττακοειδή και η έλλειψη συντρόφου ή η επαφή με τον άνθρωπο οδηγεί σε ραμφισμούς.
Η υγρασία επιπλέον παίζει σημαντικό ρόλο. Ένα θερμό και ξηρό περιβάλλον (δωμάτιο σπιτιού το χειμώνα) οδηγεί σε εύθραυστο πτέρωμα. Όμοια αποτελέσματα έχει και ο χώρος της κουζίνας στα πτηνά.
Το ηλιακό φως επιδρά θετικά στην ανάπτυξη των φτερών και είναι αναγκαίος παράγοντας στη διαβίωση του πτηνού. Εναλλακτικά μπορούν να τοποθετηθούν ειδικές λάμπες οι οποίες παράγουν τη χρήσιμη ακτινοβολία του ηλίου.
2. Ψυχολογικοί παράγοντες
Στους ψυχολογικούς παράγοντες θα εντάξουμε τη φοβία από άλλα ζώα στο σπίτι (πχ γάτες), την αλλαγή του περιβάλλοντος διαβίωσης (μεταφορά), την εισαγωγή νέων πτηνών στην εκτροφή, ακόμη και η αλλαγή επίπλων στο χώρο.3. Διατροφικοί παράγοντες
Οι διατροφικοί παράγοντες συνδέονται άμεσα με το πρόβλημα. Η ποικιλία των σπόρων που θα πρέπει να χορηγούνται στο πτηνό αναλόγως του είδους, τα συμπληρώματα που χορηγούνται (ασβέστιο, βιταμίνες, πρωτεΐνες κτλ) και τέλος ο τρόπος διατήρησης της τροφής και ειδικά των σπόρων.Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης η βιταμίνη Α, η παρουσία της οποίας σε σπόρους είναι φτωχή, με αποτέλεσμα τη συχνή η παρουσίαση προβλημάτων. Η έλλειψη βιταμινών εκφράζεται με απροθυμία κίνησης και το πτηνό σε προχωρημένα στάδια (ανάλογα και την έλλειψη βιταμίνης) στηρίζεται στους ταρσούς-μετατάρσια και στις φτερούγες, ενώ τα δάχτυλα μαζεύονται σαν γροθιά. Όμοια η έλλειψη πρωτεϊνών (αυγό/αυγοτροφή) επηρεάζει τη σωστή ανάπτυξη το πτερώματος.
Περισσότερα για τις βιταμίνες στα πτηνά.
4. Παράσιτα
Εδώ τα πράγματα αρχίζουν να σοβαρεύουν και αυτό διότι υπάρχουν πολλών ειδών παράσιτα, τα οποία χωρίζονται στα εξωπαράσιτα και στα παράσιτα που προσβάλουν το πτηνό εσωτερικά.
4.1. Εξωπαράσιτα
Στα εξωπαράσιτα προσβάλλεται άμεσα το πτέρωμα.4.1.1. Ψείρες: Προσβάλουν συνήθως το κεφάλι, τον τράχηλο και την ουρά, σημεία δηλαδή που το πτηνό δύσκολα ραμφίζει. Συνήθως στις ρίζες των φτερών οι θηλυκές ψείρες εναποθέτουν τα αυγά τους. Αποτέλεσμα αυτών είναι ο έντονος κνησμός και ως θεραπεία τα απλά σπρέι ή σκόνες καταπολεμούν την ψείρα.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι εκτός του πουλιού και του κλουβιού, καλό είναι να ψεκάζεται και να απολυμαίνεται και ο περιβάλλων χώρος διαβίωσης ώστε να αποφευχθεί επαναπροσβολή.
4.1.2. Ακάρεα των γεννών Cnemidocoptes pilae, Cnemidocoptes jamaicensis, Cnemidocoptes mutans, Cnemidocoptes laevis: Προσβάλουν το ράμφος και ειδικότερα τα πόδια, σχηματίζοντας τη γνωστή ποδάγρα. Αντίστοιχα, στο ράμφος παρατηρούνται λευκό υλικό το οποίο παρουσιάζει ανωμαλίες. Στα σημεία αυτά παρατηρούνται μικρές γυμνώσεις στα πόδια από ραμφισμούς και στο ράμφος από την τριβή με τις πατήθρες.
Στο εμπόριο υπάρχουν κατάλληλα φάρμακα από όλες τις εταιρείες, με πιο γνωστό την epithol, ενώ επιτακτική κρίνεται και η απολύμανση με μπεταντίν, ειδικότερα των πατηθρών του κλουβιού, αν είναι δυνατό, καθημερινά.
4.1.3. Ακάρεα Cnemidocoptes passerum, Cnemidocoptes gallinae, Cnemidocoptes pilae: Εισέρχονται περιφερειακά της βάσης του καλαμιού του φτερού, κυρίως στη ράχη του πτηνού. Τα συμπτώματα είναι ίδια με τα παραπάνω και τα κοινά αντιπαρασιτικά σπρέι έχουν πολύ καλά αποτελέσματα στην καταπολέμησή τους.
Επιπρόσθετα υπάρχουν και τα Syringophilus bipectianatus ή κατά πολλούς πτεροφάγος ή ψώρα καλαμιού, που προσβάλει τη βάση του καλαμιού στο οποίο εισέρχεται και το πριονίζει εσωτερικά δίνοντας οδοντωτή υφή. Στο εσωτερικό τους παρατηρείται μια αλευρώδης φαιοκίτρινη μάζα.
4.1.4. Κόκκινη ψείρα: Το συγκεκριμένο παράσιτο δρα κυρίως τη νύχτα, έχουν χρώμα καστανό και όταν έχει πιει αίμα γίνεται κόκκινη. Δεν παρασιτούν πάνω στο πτηνό (συνήθως) και την ημέρα αποσύρονται σε σχισμές. Ένας τρόπος εντοπισμού τους είναι η κάλυψη της οροφής του κλουβιού αποβραδίς με λευκό πανί ή η τοποθέτηση τσαλακωμένης χαρτοπετσέτας μέσα σε αυτό. Το πρωί παρατηρούνται μικρά κόκκινα ή καφέ στίγματα.
Ως σύνηθες φάρμακο προτείνεται η χρησιμοποίηση των απλών αντιπαρασιτικών σπρέι, τα οποία όμως δεν έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ως καλύτερη λύση είναι 1 σταγόνα frondline στη πλάτη του πουλιού, το οποίο είναι αντιπαρασιτικό για σκύλους - γάτες.
4.2. Εσωπαράσιτα
Εδώ τα πράγματα περιπλέκονται λίγο, και αυτό λόγω του ότι το κύριο αίτιο δεν είναι ορατό με το μάτι αλλά υπάρχει η υποψία και τα σωστά αποτελέσματα τα δίνει η εργαστηριακή εξέταση. Οπτικά συνήθως εδώ έχουμε ανορθωμένο πτέρωμα ή και εντοπισμένη πτερόρροια.4.2.1. Το κύριο και σύνηθες αίτιο αποτελούν τα ακάρεα της τραχείας, τα οποία συναντώνται κυρίως στα ψιττακοειδή και λιγότερο στα καναρίνια και ιθαγενή. Με την προσβολή από το είδος ακάρεως και εξαιτίας του κνησμού, το πτηνό αφαιρεί το πτέρωμά του.
Περισσότερα στο άρθρο για τα ακάρεα της τραχείας.
4.2.3. Άλλα εσωπαράσιτα αποτελούν τα γνωστά σε όλους στρογγυλά σκουλήκια (είδος Ascaridia galli, Ascaridia hermaphrodida και Ascaridia platyceri) τα οποία προσβάλουν το δωδεκαδάκτυλο και στα συμπτώματα παρατηρείται διάρροια, (εκτενώς αναλύεται εδώ ανορεξία, απώλεια βάρους, υπνηλία, ανορθωμένο πτέρωμα μερική ή ολική πτερόρροια η οποία εξαρτάται από το μέγεθος της προσβολής.
Περισσότερα για τα εντερικά σκουλήκια στα πτηνά.
Επιπρόσθετα υπάρχουν τα πλατιά σκουλήκια, τα κοκκίδια και οι τριχομονάδες στα οποία δεν έχουμε εμφανή πτερόρροια, αλλά ανορθωμένο πτέρωμα.
5. Ορμονικές διαταραχές
Τα επινεφρίδια, οι θυρεοειδείς αδένες και οι γεννητικοί αδένες συνδέονται άμεσα με την πτερόρροια ή την καταστροφή των φτερών. Έτσι η έλλειψη ιωδίου, ειδικά σε παπαγάλους, προκαλεί δυσλειτουργία των θυρεοειδών αδένων με κύριο σύμπτωμα τη δύσπνοια.Στα καναρίνια η εντοπισμένη πτερόρροια στην περιοχή της κεφαλής σε πολλές περιπτώσεις συνδέεται με τη λειτουργία των επινεφριδίων και των γεννητικών αδένων. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, σε αυτές τις περιπτώσεις χορηγείται τεστοστερόνη ενδομυϊκά ή από το στόμα. Στη δεύτερη περίπτωση διαλύουμε 10mg ουσίας σε 3ml νερό και από το διάλυμα δίδονται 5 σταγόνες στο στόμα 1 φορά την εβδομάδα για 6 μήνες.
Άλλοι λόγοι στους οποίους οφείλεται η εντοπισμένη πτερόρροια είναι οι μυκητιάσεις, η διάγνωση των οποίων πραγματοποιείται με ειδική εξέταση από πτηνίατρο.
6. Κύστες φτερών
Οι κύστεις των φτερών εμφανίζονται κυρίως σε καναρίνια και ειδικότερα στις ράτσες Gloster ή Norwich, τα οποία έχουν πιο μαλακό πτέρωμα. Στους παπαγάλους εμφανίζονται συνήθως κατά την πρώτη αλλαγή του πτερώματος ή μετά από τοπικούς τραυματισμούς.Οι κύστεις στην ουσία είναι κίτρινες ή λευκοπές ασβεστώδους σύστασης μάζες στο δέρμα ή στα φτερά του πτηνού. Σχηματίζονται λόγω του ευαίσθητου πτερώματος ή σε τραυματισμούς της περιοχής, με αποτέλεσμα το νέο φτερό να μην μπορεί να διαπεράσει το στρώμα του δέρματος και έτσι αναπτύσσεται υποδόρια.
Έτσι λοιπόν εμφανίζονται οι κύστες, οι οποίες δημιουργούν ανησυχία στο πτηνό που συνήθως τις τσιμπά με αποτέλεσμα να δημιουργούνται δευτερογενείς μολύνσεις. Ως θεραπεία προτείνεται η αφαίρεση αυτών από πτηνίατρο.
7. Ανικανότητα συντήρησης του πτερώματος
Η αδυναμία συντήρησης του πτερώματος οφείλεται σε δυσλειτουργία του ουροπυγικού αδένα, ο οποίος βρίσκεται στην περιοχή πάνω από την αμάρα.Περισσότερα για τη λοίμωξη του ουροπυγικού αδένα.
8. Μολύνσεις από βακτήρια, μύκητες ή ιούς
Εδώ η διάγνωση πραγματοποιείται από πτηνιάτρου.8.1. Βακτήρια
Η μόλυνση εμφανίζεται συχνά στο εσωτερικό των πτερύγων με τη μορφή εκζέματος και επεκτείνεται στη κοιλιά και στο θώρακα. Η προσβολή αυτή μπορεί να μοιάζει με προσβολή από μύκητες. Συχνή είναι και η προσβολή από σταφυλόκοκκους που καταλήγει σε σοβαρή δερματοπάθεια.Στη συγκεκριμένη κατηγορία θα συμπεριλάβουμε την ψιττάκωση ή ορνίθωση, η οποία προσβάλει κυρίως τα αναπνευστικό σύστημα και οφείλεται στο βακτήριο (χλαμύδιο) Chlamydiophila psittaci. Η προσβολή αφορά όλα τα πτηνά και μεταδίδεται και στον άνθρωπο. Ειδικά η ασθένεια στον άνθρωπο είναι πολύ επικίνδυνη.
Συμπτώματα είναι η επιπεφυκίτιδα, η αδυναμία, τα ρινικά και οφθαλμικά εκκρίματα (συνδυαζόμενα με τοπική πτερόρροια) και η παράλυση. Στη χρόνια μορφή της δεν παρατηρούνται εκκρίματα.
Ως θεραπεία συνιστάται η χορήγηση φαρμάκων με βάση την πενικιλίνη, ιδανική για τα αναερόβια βακτήρια ή τις τετρακυκλίνες.
8.2. Μύκητες
Οι μύκητες είναι μικροοργανισμοί οι οποίοι βρίσκονται στο φυσικό περιβάλλον. Είναι εύκολο να αναπτυχθούν, η προσβολή όμως οργανισμών (ανθρώπου, ζώων κτλ) εξαρτάται από την άμυνα του κάθε οργανισμού. Έτσι ένας υγιής οργανισμός έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τους μύκητες, ενώ ένας εξασθενισμένος (πχ ένα πτηνό μετά από συχνή χορήγηση αντιβιώσεων) δεν μπορεί να αντιδράσει και η ανάπτυξη στο δέρμα να είναι ραγδαία.Κύρια χαρακτηριστικά της μυκητίασης είναι η απώλεια πτερώματος από την κεφαλή αρχικά, επεκτεινόμενη στο σώμα του πτηνού. Στο δέρμα μερικές φορές παρατηρούνται τοπικές παχύνσεις (το καταλαβαίνουμε οπτικά σαν ζάρες δέρματος οι οποίες δεν οφείλονται σε αδυνάτισμα), ενώ υπάρχει έντονη μυρωδιά (σαν αμμωνία) στο κλουβί, λόγω των τοξικών εκκριμάτων που παράγουν οι μύκητες.
Η διάγνωση γίνεται εργαστηριακά (καλλιέργεια), είναι μεταδοτική στον άνθρωπο και στα λοιπά πτηνά και θανατηφόρος. Για την αντιμετώπισή της προτείνεται η άμεση απομόνωση, η ΜΗ χορήγηση αντιβιώσεων, η ενίσχυση του οργανισμού με πολυβιταμίνες η καθημερινή απολύμανση όλων των ειδών με μπεταντίν ή χλωρίνη και η επάλειψη με ιωδιούχο γλυκερίνη (μπενταντίν με γλυκερίνη) σε αναλογία 1προς 6 και εναλλάξ με αλοιφή Lamisil από το φαρμακείο σε αναλογία 1 προς 1 για 10 ημέρες.
Εκτός της δερματικής μυκητίασης υπάρχουν και μύκητες που αναπτύσσονται στο αναπνευστικό (ασπεργίλλωση) και στο πεπτικό σύστημα, οι οποίοι είναι δύσκολο να εντοπισθούν. Ως φαρμακευτική αγωγή συνίσταται η χορήγηση Nystatine (υπάρχει σε υγρό και σπρέι) ή θειικό χαλκό.
Περισσότερα για την ασπεργίλλωση των πτηνών.
8.3. Ιοί
Η προσβολή του πτηνού από ιούς οφείλεται συνήθως στον ιό Papovavirus ή όπως είναι γνωστός και ως γαλλική πτερόρροια, η οποία προσβάλει συνήθως τα νεογνά των ψιττακοειδών.Άλλη ασθένεια οφειλόμενη σε ιό και συγκεκριμένα στον ιό Polyomavirus PBFD, είναι η ευρέως γνωστή ως νόσος του ράμφους και του πτερώματος. Παραλλαγή της αποτελεί η νόσος των νεαρών Budgerigars ή BFD στην οποία παρατηρείται αιφνίδιος θάνατος των νεοσσών ή αν επιζήσουν εμφανίζουν κακή πτεροφυΐα ειδικά στην περιοχή της ουράς και πλάτης.
Δυστυχώς στις παραπάνω περιπτώσεις δεν υπάρχει θεραπεία.
Περισσότερα για το μικρόβια, τους Ιούς, τα βακτηρίδια και τους μύκητες.
Σχετικό περιεχόμενο
Η πτερόρροια των καναρινιώνΗ πτερόρροια της καρδερίνας
