Τα πτηνά και κυρίως τα ωδικά συναρπάζουν τους ανθρώπους εδώ και πολλά χρόνια. Τι είναι όμως αυτό που δίνει στα πουλιά αυτά τη δυνατότητα να κελαηδούν;
Τα ευτραφή και τρυφερά πτηνά όπως οι καρδινάλιοι, οι σταρήθρες και οι συκοφάγοι, κατέληγαν συνήθως στο πιάτο κάποιων πλουσίων, κυρίως στην Ιταλία.
Τα αηδόνια ήταν δύσκολα πουλιά στη συντήρησή τους και τραγουδούσαν μόνο για μερικές εβδομάδες κάθε χρόνο, ενώ το καναρίνι, το όποιο είχε παρόμοια εμφάνιση (το άγριο καναρίνι ήταν πράσινο και όχι κίτρινο), είχε σχεδόν το ίδιο καλή φωνή, ήταν εύκολο στη συντήρηση του και τραγουδούσε κατά το μεγαλύτερο διάστημα του έτους.
Οι άνθρωποι που διατηρούσαν καναρίνια και άλλα ωδικά πτηνά χωριζόταν κυρίως σε τρεις κατηγορίες:
Χρησιμοποιούσαν επίσης καναρίνια, αλλά τα καναρίνια εκείνη την εποχή αποτελούσαν ένα εντελώς διαφορετικό θέμα διότι η εισαγωγή τους ήταν δαπανηρή, χρειαζόταν μεγάλη προσπάθεια για να εκτρέφει στην αιχμαλωσία και μόνο εφόσον επιτυγχάνετο η εκτροφή, μπορούσαν να γίνουν επιλογές των κατάλληλων πουλιών.
Δείτε: Από το άγριο Serinus canaria στα σύγχρονα καναρίνια
Ενώ οι Άγγλοι διανοούμενοι έγραφαν ακόμα κοινότοπες περιγραφές πουλιών σχετικά με την εμφάνισή τους, ο Pernau περιέγραφε τη συμπεριφορά τους και χρησιμοποιούσε ευφυείς μεθόδους για να συνάγει εντυπωσιακά συμπεράσματα.
Ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τον τρόπο με τον οποίο τα πουλιά αποκτούσαν την ικανότητα να τραγουδούν και ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε ότι η ικανότητά τους αυτή δεν είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τον εγκέφαλό τους, όπως πίστευαν οι περισσότεροι άνθρωποι, αλλά ότι η εκμάθηση ήταν το κλειδί της επιτυχίας στο τραγούδι ενός πουλιού.
Εβδομήντα χρόνια αργότερα στην Αγγλία, ο Daines Barrington προχώρησε τις έρευνες αυτές ένα βήμα ακόμη. Αγνοώντας την εργασία του Pernau, ο Barrington όρισε την δική του ως την πρώτη επιστημονική μελέτη των ωδικών πτηνών. Οι έρευνές του έλαβαν τη μορφή δύο κύριων κατευθύνσεων.
Το 1773 σύνταξε ένα σύνολο κριτηρίων για να κατατάξει την ποιότητα του τραγουδιού διαφόρων ειδών. Σε μια κλίμακα που καθοριζόταν από την επιδεξιότητα και την ζωντάνια του τραγουδιού, το αηδόνι κατείχε την πρώτη θέση με 90 βαθμούς από τους 100 της κλίμακας, ακολουθούμενο από το φανέτο με 70 βαθμούς. Δεν συμπεριέλαβε σε αυτή τη φάση το καναρίνι, αλλά το κατέταξε δεύτερο στην κλίμακα του, σε μεταγενέστερη έρευνα.
Για το δεύτερο μέρος της μελέτης του, ο Barrington ζήτησε από τον πρωτοπόρο χειρούργο John Hunter να χειρουργήσει μερικά πουλιά και για να εξετάσει τις φωνητικές χορδές τους. Διαπιστώθηκε λοιπόν ότι τα ειδή που κελαηδούσαν καλύτερα είχαν καλύτερα ανεπτυγμένο λάρυγγα. Ο Mr Hunter ανακάλυψε επίσης ότι οι μύες του λάρυγγα ήταν πιο δυνατοί στο αηδόνι και σε όσες περιπτώσεις χειρούργησε αρσενικό και θηλυκό πουλί, διαπίστωσε ότι οι ίδιοι μύες ήταν πιο ισχυροί στο αρσενικό από ό,τι στο θηλυκό πουλί.
Η έρευνα που ολοκληρώθηκε αρκετά χρόνια αργότερα αποδεικνύει ότι οι διαφορές με βάση το φύλο που παρατηρούνται στο λάρυγγα (πλέον αναφέρεται ως σύριγγα) αντικατοπτρίζονται επίσης στον εγκέφαλο. Η περιοχή του εγκεφάλου των πουλιών που ευθύνεται για το κελάηδημα (higher vocal center HVC), είναι έως και τέσσερις φορές μεγαλύτερη στα αρσενικά από ότι στα θηλυκά πουλιά.
Επιπλέον, επειδή η εκμάθηση τραγουδιού απαιτεί σημαντική εγκεφαλική δραστηριότητα και ικανότητα, η HVC περιοχή του εγκεφάλου είναι μεγαλύτερη σε είδη των οποίων το κελάηδημα είναι περισσότερο πολύπλοκο. Τα θηλυκά πουλιά δεν χρειάζεται να έχουν αναπτυγμένη την περιοχή HVC του εγκεφάλου, διότι απλώς επεξεργάζονται το τραγούδι του αρσενικού και αποφασίζουν το ποιο από αυτά κελαηδά καλύτερα.
Αν μπορούσαν να μας δουν σήμερα οι Pernau και Barrington, θα εντυπωσιαζόταν με τη διαπίστωση ότι η μελέτη της εκμάθησης τραγουδιού των μικρών αυτών πουλιών, μας παρέχει ένα γενικό μοντέλο για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος (συμπεριλαμβανομένου του δικού μας).
Ο Fernando Nottebohm στο πανεπιστήμιο Rockefeller της Νέας Υόρκης, έχει ανακαλύψει κάτι που τάραξε τα θεμέλια της έρευνας του εγκεφάλου: Ο εγκέφαλος των καναρινιών έχει την ικανότητα να αναπλάθει νευρώνες, γεγονός που θεωρείται αδύνατο.
Ο Nottebohm ανακάλυψε πως η χορήγηση τεστοστερόνης στα θηλυκά καναρίνια τα αναγκάζει να κελαηδούν όπως τα αρσενικά διότι μεγαλώνει η περιοχή HVC του εγκεφάλου των μέσω της ανάπτυξης νέων νευρώνων.
Η δεύτερη ανακάλυψη ήταν ότι η εποχική εμφάνιση του κελαηδήματος των πουλιών σχετίζεται με την εποχική αύξηση και μείωση του μεγέθους της περιοχής HVC. Και στις δύο περιπτώσεις, οι αλλαγές αυτές μοιάζουν σχεδόν απίστευτες, αφού πολύ απλά ένας εγκέφαλος δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο.
Η παγιωμένη γνώση που έχουμε βάσει μελετών σε ποντίκια, πιθήκους και ανθρώπους, είναι ότι γεννιόμαστε με ένα σύνολο νευρώνων, ο αριθμός των οποίων δεν αυξάνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Αν χάσουμε ορισμένους λόγω κάποιου ατυχήματος, τότε αυτοί που χάθηκαν δεν αντικαθίστανται και θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με αυτούς που έχουν απομείνει.
Ως περίληψη της έρευνας του Nottebohm μπορούμε να πούμε πως, εάν καταφέρουμε να ανακαλύψουμε τον τρόπο με τον οποίο τα πουλιά αναπλάθουν τους νευρώνες τους, τότε είναι δυνατόν να καταφέρουμε να προκαλέσουμε και την ανάπλαση των ανθρώπινων εγκεφαλικών κυττάρων, γεγονός που μας επιτρέπει να θεραπεύουμε εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου όπως το Parkinson.
Καναρίνια αναδιατυπώνουν μελωδίες που έμαθαν σε νεαρή ηλικία
Η ενασχόληση του ανθρώπου με τα ωδικά πτηνά
Στο παρελθόν, οι άνθρωποι αιχμαλώτιζαν τα πτηνά για δύο λόγους: Για τροφή ή για το τραγούδι τους.Τα ευτραφή και τρυφερά πτηνά όπως οι καρδινάλιοι, οι σταρήθρες και οι συκοφάγοι, κατέληγαν συνήθως στο πιάτο κάποιων πλουσίων, κυρίως στην Ιταλία.
Το καναρίνι
Πριν από αιώνες, το αηδόνι ήταν το κατεξοχήν ωδικό πτηνό. Μπορεί να ήταν λιτό στην εμφάνιση αλλά η φωνή του ήταν αξεπέραστη. Καθώς όμως εμφανίστηκε το καναρίνι ως κατοικίδιο πτηνό στην ηπειρωτική Ευρώπη προς τα τέλη του 15ου αιώνα, άρχισε πλέον να εκτοπίζει το αηδόνι από την εξέχουσα θέση του.Τα αηδόνια ήταν δύσκολα πουλιά στη συντήρησή τους και τραγουδούσαν μόνο για μερικές εβδομάδες κάθε χρόνο, ενώ το καναρίνι, το όποιο είχε παρόμοια εμφάνιση (το άγριο καναρίνι ήταν πράσινο και όχι κίτρινο), είχε σχεδόν το ίδιο καλή φωνή, ήταν εύκολο στη συντήρηση του και τραγουδούσε κατά το μεγαλύτερο διάστημα του έτους.
Οι άνθρωποι που διατηρούσαν καναρίνια και άλλα ωδικά πτηνά χωριζόταν κυρίως σε τρεις κατηγορίες:
- Αυτούς που τους άρεσε απλώς το τραγούδι των πουλιών
- Αυτούς που δαπανούσαν χρήματα για να ενισχύσουν την κοινωνική τους θέση μέσω των διαγωνισμών των πουλιών
- Αυτούς (η μειοψηφία) που στην πραγματικότητα μελετούσαν τα πουλιά
Οι διαγωνισμοί
Οι διαγωνισμοί φωνής για κοινωνική καταξίωση ήταν ένα "καταναλωτικό πάθος" και οι εκτροφείς διαγωνιζόταν συχνά χρησιμοποιώντας αιχμαλωτισμένα άγρια πουλιά όπως καρδερίνες και σπίνους.Χρησιμοποιούσαν επίσης καναρίνια, αλλά τα καναρίνια εκείνη την εποχή αποτελούσαν ένα εντελώς διαφορετικό θέμα διότι η εισαγωγή τους ήταν δαπανηρή, χρειαζόταν μεγάλη προσπάθεια για να εκτρέφει στην αιχμαλωσία και μόνο εφόσον επιτυγχάνετο η εκτροφή, μπορούσαν να γίνουν επιλογές των κατάλληλων πουλιών.
Η εκτροφή
Τις προσπάθειες για ελεγχόμενη εκτροφή ηγήθηκαν οι Γερμανοί, οι οποίοι επικεντρώθηκαν στην παραγωγή των καταπληκτικών τραγουδιστών που ήταν γνωστοί ως καναρίνια roller, λόγω της "ρολαριστής" φωνής τους. Από τις αρχικές αυτές προσπάθειες, αναπτύχθηκαν και οι 70 και πλέον ράτσες καναρινιών που γνωρίζουμε.Δείτε: Από το άγριο Serinus canaria στα σύγχρονα καναρίνια
Η ικανότητά των ωδικών πτηνών στο κελάηδημα
Οι Γερμανοί προηγήθηκαν επίσης και στην επιστήμη. Βασικός εκπρόσωπός τους στον τομέα αυτό ήταν ο Baron von Pernau (1660-1731), ένας πλούσιος πολιτικός του οποίου οι παρατηρήσεις άγριων και αιχμαλωτισμένων πουλιών προηγήθηκαν σχεδόν δύο αιώνες των ερευνών του βραβευμένου με Νόμπελ ζωολόγου Konrad Lorenz.Ενώ οι Άγγλοι διανοούμενοι έγραφαν ακόμα κοινότοπες περιγραφές πουλιών σχετικά με την εμφάνισή τους, ο Pernau περιέγραφε τη συμπεριφορά τους και χρησιμοποιούσε ευφυείς μεθόδους για να συνάγει εντυπωσιακά συμπεράσματα.
Ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τον τρόπο με τον οποίο τα πουλιά αποκτούσαν την ικανότητα να τραγουδούν και ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε ότι η ικανότητά τους αυτή δεν είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τον εγκέφαλό τους, όπως πίστευαν οι περισσότεροι άνθρωποι, αλλά ότι η εκμάθηση ήταν το κλειδί της επιτυχίας στο τραγούδι ενός πουλιού.
Εβδομήντα χρόνια αργότερα στην Αγγλία, ο Daines Barrington προχώρησε τις έρευνες αυτές ένα βήμα ακόμη. Αγνοώντας την εργασία του Pernau, ο Barrington όρισε την δική του ως την πρώτη επιστημονική μελέτη των ωδικών πτηνών. Οι έρευνές του έλαβαν τη μορφή δύο κύριων κατευθύνσεων.
Το 1773 σύνταξε ένα σύνολο κριτηρίων για να κατατάξει την ποιότητα του τραγουδιού διαφόρων ειδών. Σε μια κλίμακα που καθοριζόταν από την επιδεξιότητα και την ζωντάνια του τραγουδιού, το αηδόνι κατείχε την πρώτη θέση με 90 βαθμούς από τους 100 της κλίμακας, ακολουθούμενο από το φανέτο με 70 βαθμούς. Δεν συμπεριέλαβε σε αυτή τη φάση το καναρίνι, αλλά το κατέταξε δεύτερο στην κλίμακα του, σε μεταγενέστερη έρευνα.
Για το δεύτερο μέρος της μελέτης του, ο Barrington ζήτησε από τον πρωτοπόρο χειρούργο John Hunter να χειρουργήσει μερικά πουλιά και για να εξετάσει τις φωνητικές χορδές τους. Διαπιστώθηκε λοιπόν ότι τα ειδή που κελαηδούσαν καλύτερα είχαν καλύτερα ανεπτυγμένο λάρυγγα. Ο Mr Hunter ανακάλυψε επίσης ότι οι μύες του λάρυγγα ήταν πιο δυνατοί στο αηδόνι και σε όσες περιπτώσεις χειρούργησε αρσενικό και θηλυκό πουλί, διαπίστωσε ότι οι ίδιοι μύες ήταν πιο ισχυροί στο αρσενικό από ό,τι στο θηλυκό πουλί.
Η έρευνα που ολοκληρώθηκε αρκετά χρόνια αργότερα αποδεικνύει ότι οι διαφορές με βάση το φύλο που παρατηρούνται στο λάρυγγα (πλέον αναφέρεται ως σύριγγα) αντικατοπτρίζονται επίσης στον εγκέφαλο. Η περιοχή του εγκεφάλου των πουλιών που ευθύνεται για το κελάηδημα (higher vocal center HVC), είναι έως και τέσσερις φορές μεγαλύτερη στα αρσενικά από ότι στα θηλυκά πουλιά.
Επιπλέον, επειδή η εκμάθηση τραγουδιού απαιτεί σημαντική εγκεφαλική δραστηριότητα και ικανότητα, η HVC περιοχή του εγκεφάλου είναι μεγαλύτερη σε είδη των οποίων το κελάηδημα είναι περισσότερο πολύπλοκο. Τα θηλυκά πουλιά δεν χρειάζεται να έχουν αναπτυγμένη την περιοχή HVC του εγκεφάλου, διότι απλώς επεξεργάζονται το τραγούδι του αρσενικού και αποφασίζουν το ποιο από αυτά κελαηδά καλύτερα.
Αν μπορούσαν να μας δουν σήμερα οι Pernau και Barrington, θα εντυπωσιαζόταν με τη διαπίστωση ότι η μελέτη της εκμάθησης τραγουδιού των μικρών αυτών πουλιών, μας παρέχει ένα γενικό μοντέλο για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος (συμπεριλαμβανομένου του δικού μας).
Ο Fernando Nottebohm στο πανεπιστήμιο Rockefeller της Νέας Υόρκης, έχει ανακαλύψει κάτι που τάραξε τα θεμέλια της έρευνας του εγκεφάλου: Ο εγκέφαλος των καναρινιών έχει την ικανότητα να αναπλάθει νευρώνες, γεγονός που θεωρείται αδύνατο.
Ο Nottebohm ανακάλυψε πως η χορήγηση τεστοστερόνης στα θηλυκά καναρίνια τα αναγκάζει να κελαηδούν όπως τα αρσενικά διότι μεγαλώνει η περιοχή HVC του εγκεφάλου των μέσω της ανάπτυξης νέων νευρώνων.
Η δεύτερη ανακάλυψη ήταν ότι η εποχική εμφάνιση του κελαηδήματος των πουλιών σχετίζεται με την εποχική αύξηση και μείωση του μεγέθους της περιοχής HVC. Και στις δύο περιπτώσεις, οι αλλαγές αυτές μοιάζουν σχεδόν απίστευτες, αφού πολύ απλά ένας εγκέφαλος δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο.
Η παγιωμένη γνώση που έχουμε βάσει μελετών σε ποντίκια, πιθήκους και ανθρώπους, είναι ότι γεννιόμαστε με ένα σύνολο νευρώνων, ο αριθμός των οποίων δεν αυξάνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Αν χάσουμε ορισμένους λόγω κάποιου ατυχήματος, τότε αυτοί που χάθηκαν δεν αντικαθίστανται και θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με αυτούς που έχουν απομείνει.
Ως περίληψη της έρευνας του Nottebohm μπορούμε να πούμε πως, εάν καταφέρουμε να ανακαλύψουμε τον τρόπο με τον οποίο τα πουλιά αναπλάθουν τους νευρώνες τους, τότε είναι δυνατόν να καταφέρουμε να προκαλέσουμε και την ανάπλαση των ανθρώπινων εγκεφαλικών κυττάρων, γεγονός που μας επιτρέπει να θεραπεύουμε εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου όπως το Parkinson.
Σχετικό περιεχόμενο
Τα καναρίνια φωνήςΚαναρίνια αναδιατυπώνουν μελωδίες που έμαθαν σε νεαρή ηλικία
