Το απόσπασμα που παραθέτω παρακάτω νομίζω ότι μας αφορά όλους μας. Είναι ένα κείμενο από τον αναπληρωτή καθηγητή κτηνιατρικής π. Ι. Ιορδανίδη στο περιοδικό ελληνική ορνιθοκουλτούρα και αφορά τα αναπνευστικά προβλήματα που παρουσιάζονται στα ωδικά πτηνά και ειδικότερα στα καναρίνια.
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Αναπνευστικά συμπτώματα μπορεί να οφείλονται σε ιούς, βακτήριακαι παράσιτα.
α.Ιοί.
Πολλοί ιοί προσβάλουν το αναπνευστικό σύστημα των καναρινιών, αλλά για τα πτηνά που ζουν μόνα τους στα κλουβιά οι προσβολές αυτές είναι πολύ περιορισμένες. Σποραδικά μπορεί τα καναρίνια να προσβάλλονται από τον ιό της ευλογιάς. Η μόλυνση αφορά κυρίως τα πτηνά των εκτροφών όπου τα αρσενικά φιλονικούν με αποτέλεσμα να αλληλοτραυματίζονται. Τα τράυματα αποτελούν θύρα εισόδου των ιών, επειδή προσελκύουν τα κουνούπια που συχνά είναι φορείς. Η νόσος εκδηλώνεται συνήθως με την δερματική μορφή ή την βλεννογόνια (διφθερίτιδα). Η δερματική εμφανίζεται υπό μορφή εφελκίδων στα ακάλυπτα από πτερά σημεία του δέρματος όπως στην χώρα γύρω από τους οφθαλμούς στα άκρα και κυρίως στις φάλλαγγες και στο ράμφος.
Η βλεννογόνιος που προκαλεί τα αναπνευστικά συμπτώματα παρατηρείται στη στοματική κοιλότητα υπό μορφή διφθέρων και παρουσιάζει υψηλή θνησιμότητα.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΠΡΟΛΗΨΗ
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία κατά της ευλογιάς. Η θεραπεία έχει σκοπό να βοηθήσει τα πτηνά κατά την διάρκεια της νόσου και όχι να καταπολεμήσει τον ιό. Τα αντιβιοτικά είναι πολύ χρήσιμα για την καταπολέμηση των επιμολύνσεων. Τοπική θεραπεία μπορεί να γίνει με επαλείψεις των δερματικών αλλοιώσεων με αλοιφές που περιέχουν αντιβιοτικά ή ακόμα και αντιμυκητιακές ουσίες. Τα προληπτικά μέτρα αφορούν κυρίως τις εκτροφές καναρινιών. Η καταπολέμηση των κουνουπιών και των άλλων εντόμων είναι απαραίτητη αφού με αυτά γίνεται κυρίως η μετάδοση. Η εισαγωγή στην εκτροφή πτηνών από ύποπτες εκτροφές απαγορέυεται. Γενικά τα νεοεισαγόμενα πτηνά πρέπει να παραμένουν στην απομόνωση τουλάχιστον για 2 εβδομάδες. Τα άρρωστα πτηνά πρέπει επίσης να απομονώνονται. Τα πτηνά που θα επιζήσουν μπορεί να είναι άνοσα, αλλά μπορεί και να είναι και φορείς του ιού τον οποίο και απεκκρίνουν.Ισχυρό προληπτικό μέτρο αποτελεί ο εμβολιασμός με εμβόλιο που περιέχει εξασθενημένο ιό. Ο εμβολιασμός γίνεται με περόνη στην μεμβράνη της πτέρυγας.Ιδανικός χρόνος για τον εμβολιασμό είναι αρχές καλοκαιριού. Ο πρώτος εμβολιασμός γίνεται σε ηλικία 12 εβδομάδων και στην συνέχεια επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Σε περίπτωση επιδημίας μπορεί να γίνει και σε πτηνά ηλικίας 3 εβδομάδων με την προυπόθεση να γίνει επαναληπτικός εμβολιασμός μετά από 3 μήνες. Η επιτυχία του εμβολιασμού διαπιστώνεται 10 ημέρες μετά οπότε παρατηρείται ερυθρωπό οζίδιο στο σημείο εμβολιασμού.
ΒΑΚΤΗΡΙΑ
Διάφοροι μικροοργανισμοί και κυρίως μυκοπλάσματα και χλαμύδιες μπορεί επίσης να προσβάλει τα καναρίνια προκαλώντας αναπνευστικά συμπτώματα. Οι μικροοργανισμοί αυτοί προκαλούν συχνά πνευμονία κολπίτιδα και επιπεφυκίτιδα.Ιδιαίτερα συχνή είναι η κολπίτιδα η οποία εμφανίζεται με την μορφή αποστήματος στην οφθαλμική χώρα και προδιαθέτει στην δημιουργία ελκών στον κερατοειδή. Η ακριβής διάγνωση των αναπνευστικών νοσημάτων απαιτεί εργαστηριακή εξέταση από ην χοάνη ή τον φάρυγγα ή την οφθαλμική χώρα. Η εξέταση αυτή συνήθως δεν γίνεται επειδή υπάρχει είτε άρνηση από τον ιδιοκτήτη ή η κατάσταση των καναρινιών δεν επιτρέπει τέτοιου ειδους χειρισμούς.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η καταπολέμηση των βακτηριδίων μπορεί να γίνει με την χορήγηση στο πόσιμο νερό αντιβιοτικών όπως doxycycline(250gr/ml) tylosin ,enrofloxacin ,amoxicillin,ampicillin για 5 -10 ημέρες.
Σε περιπτώσεις κολπίτιδας στα αρχικά στάδια η θεραπεία με αντιβιοτικά έχει καλά αποτελέσματα.όταν όμως το περιεχόμενο έχει στερεοποιηθεί τότε απαιτήται χειρουργική επέμβαση. Στην περίπτωση προσβολής του κερατοειδούς εφαρμόζεται τοπική θεραπεία με κολλύριο που περιέχει αντιβιοτικό.
ΠΑΡΑΣΙΤΑ
Η πλέον συχνή προσβολή του αναπνευστικού συστήματος από παράσιτα είναι η στερνοστομάτωση που οφείλεται στο ακάρι sternostoma tracheacolum. Το παράσιτο προσβάλει την τραχεία και τους αεροφόρους σάκκους. Η νόσσος είναι σπάνια στα μεμονωμένα πτηνα ενώ είναι αρκετά συχνή στις εκτροφές. Η υποψία της νόσου τίθεται όταν τα δυσπνοικά φαινόμενα εμφανίζονται αμέσως μετά την είσοδο νέου πτηνού στην εκτροφή ή όταν τα αναπνευστικά συμπτώματα δεν υποχωρούν μετά την παρατεταμένη χορήγηση αντιβιοτικών καθώς και όταν το πτηνό εμφανίζει δύσπνοια με ανοιχτό το ράμφος χωρίς άλλα συμπτώματα.
Η νόσος καταπολεμείται με την χορήγηση ivermectin(μία σταγόνα διαλύματος 0,1% στο στόμα ή τοπικά στο δέρμα της περιοχής μεταξύ των βάσεων των πτερύγων ή στο στέρνο και επανάληψη μετά από 7-15 ημέρες). Προς αποφυγή επιπλοκών χορηγούνται αντιβιοτικά ευρέως φάσματος ή trimethoprim/sulfamethoxazone στο πόσιμο νερό.
