Ιθαγενή Τα υποείδη της καρδερίνας (Carduelis carduelis)

Γενικά, είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κάνεις όλα τα υποείδη καρδερίνας. Με αυτόν τον οδηγό θα σας βοηθήσουμε να κάνετε ευκολότερα τη διάκριση.

Η πρώτη ταξινόμηση υποειδών της καρδερίνας​

Oι πρώτοι οργανωμένοι εκτροφείς πουλιών που ενέταξαν την καρδερίνα στην εκτροφή τους, την είχαν χωρίσει σε τρία υποείδη, μόνο. Αυτά ήταν:

1. Ένα, μικρό σε μέγεθος πουλί, με μέτρια φωνή που ονόμαζαν "καρδερίνα της αυλής". Σύμφωνα με τις περιγραφές πρέπει να είναι το υποείδος που σήμερα ονομάζουμε Carduelis carduelis carduelis.
2. Ένα πουλί, μεγαλύτερο από το πρώτο, πολύ ζωηρό και με πολύ ωραία φωνή. Τα χρώματα του έντονα και η εμφάνιση του υπέροχη. Το ονόμαζαν "καρδερίνα των Άλπεων" και σήμερα το γνωρίζουμε με την ονομασία Carduelis carduelis balkanika.
3. Τελευταίο, ένα που ονόμαζαν "καρδερίνα του δάσους". Μεγαλύτερο από τα άλλα δύο και πιο ανοιχτόχρωμο. Αυτό το πουλί σήμερα το γνωρίζουμε με την ονομασία Carduelis carduelis major.

Έπειτα, ξεχώριζαν τις καρδερίνες σε "τεσσάρες", "εξάρες" και "οχτάρες", ανάλογα με τον αριθμό των λευκών στιγμάτων που είχαν στα φτερά της ουράς. Με τα χρόνια αποδείχτηκε ότι αυτή η διάκριση ήταν ένας μύθος που δεν έχει καμία επίδραση στη φωνή ή κάπου αλλού, παρά μόνο στην εμφάνιση. Ο μόνος λόγος που υπήρχε, ήταν η εμπορική προώθηση των πουλιών με τα περισσότερα "τέλια" (στίγματα - βούλες) σε πιο ακριβή τιμή από τα άλλα.

Την πρώτη εμφάνιση της καρδερίνας σε βιβλίο την συναντούμε το 1954, από τον Κόνραντ Γκέσνερ. Αφού περιέγραφε το κάθε πουλί, ανέφερε και τη χρησιμότητά του. Για την καρδερίνα έγραφε:

• "Αν έχεις κοιλόπονο ή εντερικές διαταραχές είναι χρήσιμο να τρως καρδερίνα… ψητή!".
• "Αν κάποιος έχει πνευμονία, τοποθετούμε ένα κλουβί με καρδερίνα στο δωμάτιο του και η ασθένεια θα… μεταβιβαστεί στην καρδερίνα!".

Όπως και με τις βούλες της ουράς, γίνεται αντιληπτό ότι "κυκλοφορούσαν" κι άλλοι μύθοι.

Κανένα άλλο πουλί δεν μοιάζει με τις καρδερίνες. Δεν υπάρχει περίπτωση να την μπερδέψει κανείς με άλλο πουλί. Η ποικιλοχρωμία της και το χαρακτηριστικό κελάηδισμα της είναι μοναδικά. Τα διάφορα υποείδη καρδερίνας διαχωρίζονται από τα εμφανισιακά χαρακτηριστικά τους και το μέγεθος τους. Οι ονομασίες δίνονται συνήθως από την χώρα ή την περιοχή καταγωγής τους.

Όλα τα υποείδη που γνωρίζουμε ξεχωρίζουν από το μαύρο κεφάλι, τον μαύρο αυχένα και την καφέ πλάτη. Την συναντούμε στην Δυτική Ευρώπη μέχρι και την Σιβηρία. Όσο πιο ανατολικά την συναντούμε τόσο μεγαλώνει το σώμα της και ξεθωριάζουν τα χρώματα της.

Υπάρχουν καρδερίνες και στην Νότιο Αμερική, την νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία. Αυτές είναι απόγονοι πουλιών που μεταφέρθηκαν από μετανάστες, προσαρμόστηκαν στον τόπο, πολλαπλασιάστηκαν και δεν αποτελούν φυσικό είδος αυτών των χωρών.

Το μήκος τους, ανάλογα το είδος, είναι 12 έως 15 εκατοστά και το άνοιγμα των φτερών 21 έως 25 εκατοστά. Το βάρος τους κυμαίνεται ανάμεσα στα 15 και 24 γραμμάρια.

Οι καρδερίνες μεταναστεύουν από τις χώρες όπου ζουν και ο χειμώνας είναι βαρύς (Β. Ευρώπη, Σιβηρία) προς τον Νότο, σε πιο θερμά κλίματα. Όταν ζουν σε χώρες με ήπιο χειμώνα δεν μεταναστεύουν τον χειμώνα.

Σήμερα, η καρδερίνα έχει κατηγοριοποιηθεί συστηματικά. Την πρώτη συστηματική καταγραφή των υποειδών της την έκανε ο WOLTERS. Εκτός από τον Wolters έχουν ασχοληθεί κι άλλοι με τα υποείδη της καρδερίνας ανεβάζοντας τον αριθμό τους από 14 σε 16 είδη. Αναφέρονται τα είδη: C. c. ultima, και C. c. trigoris.

Συστηματική ταξινόμηση της καρδερίνας​

• Τάξη: Στρουθιόμορφα (Passeriformes)
• Οικογένεια: Σπιζίδες (Fringillidae)
• Γένος: Ακανθυλίς (Carduelis), BRISS 1760,
• Είδος: C. carduelis, BRISS 1758

Υποείδη​

1. Ομάδα Carduelis​

Τα υποείδη της ομάδας Carduelis καταλαμβάνει τις δυτικές περιοχές και έχουν μαύρες κορώνες.

• C. carduelis balcanica
• C. carduelis brevirostris
• C. carduelis britannica
• C. carduelis carduelis
• C. carduelis colchica
• C. carduelis frigoris (major)
• C. carduelis niediecki
• C. carduelis parva
• C. carduelis tschusii
• C. carduelis volgensis

2. Ομάδα Caniceps​

Τα υποείδη στην ομάδα Caniceps καταλαμβάνουν τις ανατολικες περιοχές και έχουν γκρίζα κεφάλια.

• C. c. caniceps
• C. c. paropanisi
• C. c. subulata
• C. c. ultima

Στην ομάδα 1, υπήρχε κάποτε σε διάφορα βιβλία αναφορά και σε ακόμη είδος που λεγόταν Albigularis. Πλέον δεν υπάρχει καμία αναφορά σε αυτό το είδος, παρά μόνο σ' ένα βιβλίο από κάποιον Ούγγρο J.v. Madarasz 1858-1931 σε είδος καρδερίνας που της έδινε το όνομα Carduelis carduelis albigularis. Σήμερα, δεν υπάρχουν επισήμως πουλιά με αυτήν την περιγραφή και έτσι δεν υπάρχει αυτό το είδος.

Αναλυτική περιγραφή των υποειδών της καρδερίνας​

Γενικά είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις όλα τα υποείδη καρδερίνας και μερικές φορές δυσκολεύονται ακόμη και οι ειδικοί. Συνήθως τις ξεχωρίζουμε από τον τόπο καταγωγής τους. Ο βαθμός δυσκολίας αυξάνεται επειδή ζευγαρώνουν και διαφορετικά υποείδη μεταξύ τους κι έτσι εμφανίζονται πουλιά με δυσδιάκριτα χαρακτηριστικά.

Συνήθως, τα είδη που ενδιαφέρουν περισσότερο είναι:

• Το "γενικό" είδος C. carduelis
• Η C. c. balkanika, η καρδερίνα με την καλύτερη φωνή και τα εντονότερα χρώματα.
• Η C. c. parva, η πιο μικρόσωμη και πιο ζωηρή
• Η C. c. frigoris (major), η μεγαλύτερη, πιο ήμερη και ανοιχτόχρωμη

Ομάδα Carduelis​

Carduelis carduelis balkanika​

Η C. c. balkanika ζει στη νοτιοανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια έως και στην Κρήτη. Έχει περισσότερη φαιομελανίνη από την carduelis, αλλά λιγότερο από την tschussi. Πολλές φορές εμφανίζεται με μάγουλα χρώματος ανοιχτού καφέ.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι τα έντονα χρώματα και η πολύ δυνατή και καθαρή φωνή.

Το μέγεθος της είναι περίπου 14 εκατοστά.

Carduelis carduelis brevirostris (loudoni)​

Η C. c. brevirostris συναντάται στην Κριμαία και τον βόρειο Καύκασο. Έχει περισσότερο καφέ χρώμα και λιγότερο γκρι. Η ονομασία της προέρχεται από μια λευκή γραμμή ανάμεσα στο μαύρο του αυχένα και στο καφέ της πλάτης.

Τον χειμώνα μεταναστεύει στην Ελλάδα.

Το μέγεθος είναι περίπου 13-14 εκατοστά.

Carduelis carduelis britannica​

Η C. c. britannica ζει στην Μ. Βρετανία, όπως μαρτυρά και τα όνομα της. Η πλάτη της είναι σκούρη με λιγότερο καφέ χρώμα από την C. c. carduelis. Στήθος και πλευρά πιο καφέ από την C. c. carduelis. Γενικά όμως τα χρώματα της δεν είναι τόσο έντονα.

Το μήκος της είναι περίπου 14 εκατοστά.

Carduelis carduelis carduelis​

Ο γενικός τύπος καρδερίνας. Ζει στη Βορειοδυτική και Ανατολική Ευρώπη. Έχει ασπρόμαυρο κεφάλι και μια μοναδική κόκκινη μάσκα. Μαύρα φτερά πτήσης με μια χοντρή κίτρινη γραμμή. Πλάτη γκρι - καφέ. Στήθος και πλευρά ανοιχτό καφέ.

Η κοιλιά της έχει γριζωπό χρώμα και η περιοχή ανάμεσα στην πλάτη και την ουρά έχει λευκό χρώμα. Τα φτερά πτήσης και της ουράς έχουν άσπρες άκρες. Το μακρόστενο, ράμφος της έχει χρώμα γκριζωπό με μαύρο στην άκρη του, ενώ στην εποχή αναπαραγωγής γίνεται λευκό. Έτσι καταλαβαίνουμε πότε είναι έτοιμη για αναπαραγωγή.

Carduelis carduelis colchica​

Η C. c. colchica συναντάται στην Κριμαία και τον βόρειο Καύκασο.

Carduelis carduelis frigoris (major)​

Η C. c. frigoris συναντάται στη στην βορειοανατολική Ευρώπη μέχρι την δυτική Σιβηρία. Είναι το πιο ανοιχτόχρωμο είδος. Όλες οι ανοιχτόχρωμες περιοχές είναι λευκές.

Έχει το μεγαλύτερο ράμφος από όλα τα υποείδη και το μέγεθος της είναι περίπου 15-16 εκατοστά.

Carduelis carduelis niediecki​

Ζει στα νησιά του Αιγαίου, στην Κύπρο, στην Κεντρική και Δυτική Τουρκία μέχρι το Βορειοδυτικό Ιράν και το Ισραήλ. Τα χρώματα της είναι σαν της C. tschussi, όμως όχι τόσο έντονα.

Το μέγεθος της είναι περίπου 13 εκατοστά.

Carduelis carduelis parva​

Ζει στην νοτιοδυτική Ευρώπη, (Κανάριοι Νήσοι, Μαδέρα), Ιβηρική και βορειοδυτική Αφρική. Είναι πιο σκούρη από την C. carduelis και πιο μικρή. Είναι η πιο μικρόσωμη καρδερίνα και ζει νοτιότερα από όλα τα είδη.

Το μήκος της είναι 12,5 εκατοστά περίπου.

Carduelis carduelis tschussi​

Ζει στην Κορσική, τη Σαρδηνία και τη Σικελία. Έχει περισσότερη φαιομελανίνη γι αυτό η πλάτη και η κοιλιά της είναι πιο σκούρη καφέ από την C. carduelis.

Το μέγεθος της είναι περίπου 12,5 εκατοστά.

Carduelis carduelis volgensis​

Συναντάται, στη νότια Ουκρανία, τη νοτιοδυτική Ρωσία και το βορειοδυτικό Καζακστάν.

Ομάδα Caniceps, οι καρδερίνες των Ιμαλαΐων​

Στις "καρδερίνες Ιμαλαΐων" λείπει ο μαύρος σταυρός στο κεφάλι και το καφέ χρώμα στην πλάτη. Το γκρι χρώμα επικρατεί πάνω τους. Το στήθος και τα πλευρά τους έχουν γκρι - καφέ χρώμα.

Το ράμφος τους είναι πιο λεπτό και πιο μακρύ. Η κόκκινη μάσκα είναι μικρότερη από της C. c. carduelis. Ο λαιμός, το στήθος και η ανοιχτόχρωμη περιοχή στο τελείωμα της πλάτης και πριν την ουρά, είναι σημεία καθαρά λευκά.

Οι νεοσσοί δεν έχουν την κόκκινη μάσκα και η κοιλιά καλύπτεται από γκρι - καφέ χρώμα με σκούρες ραβδώσεις. Ζουν στην Κεντρική Ασία και ο διαχωρισμός τους γίνεται με βάση του μεγέθους τους.

Carduelis carduelis caniceps​

Ζει στο Βόρειο Αφγανιστάν μέχρι το Νεπάλ. Με μέγεθος περίπου 14 εκατοστών είναι ο μικρότερος εκπρόσωπος των Caniceps. Στα μάγουλα έχει λιγότερο λευκό χρώμα, ενώ το φτέρωμα του σε πλάτη και πλευρά είναι πιο σκούρο από τους άλλους τύπους.

Carduelis carduelis paropanisis​

Η C. c. paropanisis έχει πιο σκούρα χρώματα από την C. c. subulata, ενώ δεν έχει τα σκούρα μάγουλα της C. c. caniceps. Ζει στο Ιράν και στο Νότιο Αφγανιστάν.

Έχει μέγεθος 14,5 εκατοστά.

Carduelis carduelis subulata​

Είναι το πιο ανοιχτόχρωμο είδος των caniceps αλλά και το πιο μεγαλόσωμο. Το μέγεθος της είναι 15 εκατοστά και ζει στη Σιβηρία, σε μια περιοχή που εκτείνεται από από τον ποταμό Yenisei και μέχρι την οροσειρά Atai.

Carduelis carduelis ultima​

Η C. c. ultima απαντάται στο νότιο Ιράν.

Media gallery Καρδερίνων​

Άλμπουμ Καρδερίνων (Carduelis carduelis)

• PetBirds
• 20 Δεκ 2012
• 7
• 1

Το Άλμπουμ περιέχει Μedia Καρδερίνων Carduelis carduelis και των υποειδών της. Τα media...

Σχετικό περιεχόμενο​

Καρδερίνα (Carduelis carduelis)

 

[Χαρης Πετριδης]

Μία τέτοια προσπάθεια αξίζει ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Νομίζω εκφράζω τους καρδερινάδες & όχι μόνο.

Ευχαριστούμε.

 

[mgerom]

Νομίζω ότι η ενότητα "Ιθαγενή - Ευρωπαικής πανίδας και ιδιαίτερα το κεφάλαιο που λέγεται καρδερίνα παίρνει μια νέα πνοή. Θα έλεγα ότι γύρω του πρέπει να συγκεντρωθούν παιδιά, που με ιδιαίτερη σκέψη να αντιμετωπίζουν το θέμα ΑΓΡΙΑ. Άνθρωποι που πραγματικά να πιστεύουν ότι μπορούνε να προχωρήσουν την αναπαραγωγή του καταπληκτικού αυτού πουλιού με αγάπη και σεβασμό στην άγρια καταγωγή του.

Είμαι σίγουρος ότι τέτοιοι άνθρωποι μέσα στο ΔΙΚΟ ΜΑΣ φόρουμ είναι οι περισσότεροι και είμαι αισιόδοξος οτι θα γίνουν μεγάλα βήματα.

Το χρειαζόμαστε!

 

[Maria Pap.]

Πολύ ωραίο άρθρο, ευχαριστούμε! Όταν γνωρίζουμε όλα τα σχετικά με ένα είδος πουλιών, γίνεται ποιο οικείο σ'εμάς, το αγαπάμε περισσότερο! Και οι Carduelis είναι πραγματικά πολύ όμορφα και αξιαγάπητα πουλιά!

 

[nicperi]

Πολύ καλό και σημαντικό για να γνωρίζουμε επιτέλους τη ακριβώς εκτρέφουμε.